DİYARBAKIR – Van Devlet Tiyatrosu 2012-2013 döneminde Cuma Boynukara’nın Ehmedê Xanî’nin “Mem û Zîn” yapıtından uyarladığı “Mem ile Zîn” isimli oyununu sahneledi. Prömiyere davet edilen Boynukara Van’a giderek oyunu izledi. Fakat sahnelenen oyunda, müsaadesi alınmadan, Boynukara’nın kabul edemeyeceği değişiklikler yapılmıştı.
Yapılan değişiklikleri o periyot “rezalet” olarak kıymetlendiren Boynukara, oyunun mana ve kurgusal bütünlüğünü bozacak formda değiştirildiğini belirterek, 16 Kasım 2012 yılında Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü hakkında, İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı ve davayı kazandı.
İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi oyun müellifini haklı buldu ve Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nü 63 bin 600 TL maddi, 15 bin TL de manevi tazminat ödemeye mahkûm etti.
NEWROZ, ‘NEVRUZ’ YAPILAMAZ
Yapılan değişiklikler eksper raporuna da yansımıştı. Mahkeme, “Mem ile Zîn” isimli eser ile sahnedeki ‘Mem ile Zin’ ortasında farklar vardır. Oyunun ismi, ‘Mem ile Zîn’ yerine ‘Mem ile Zin’ olarak değişmiştir. “‘î’ ile ‘i’ ortasındaki fark, oyunun sahnelendiği coğrafya itibariyle bakıldığında, dilsel ve kültürel açıdan değerli bir detay ve değişimdir. Müellifin oyununda, ‘Newroz’ olarak kullandığı bayramın, sahnede ‘Nevruz’a dönüşümü, muharririn politik duruşu ve referans çerçevesi düşünüldüğünde, toplumsal etrafını prestij açısından etkileme gücüne sahiptir. Bahse husus öteki farklılıklar (ifade farkları, metin atlamaları, sahne sıra değişiklikleri) eser sahibi ile bir telif kontratının ve müsaadenin de olmadığı göz önüne alındığında, itibar ve prestij açışından müellifi etkileme potansiyeline sahiptir” halindeki eksper raporunu dikkate almıştı.
YARGITAY BOYNUKARA’YI HAKLI BULDU
Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, lokal mahkemenin verdiği karara itiraz edince belge Yargıtay’a gitti. Belgeyi inceleyen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, davacı Cuma Boynukara’yı haklı buldu.
25 Mart 2021 tarihinde belgeyi karara bağlayan Yargıtay, “Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya ve tüm belge kapsamına nazaran; davanın kısmen kabulü ile 63.600,00 TL maddi tazminatın ve 15.000,00 TL manevi tazminatın 02.10.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacıya ödenmesine” karar verdi.
‘DEMEK Kİ NEWROZ VARMIŞ’
Yargıtay kararını kıymetlendiren Cuma Boynukara, “Yaklaşık 10 yıl çaba ettim ve sonunda Yargıtay Newroz’un varlığına karar verdi. Bu mühlet içinde garip hesapları olanlara, iktidara yakın duranlara inandıramamıştım fakat Yargıtay kararı ortada, demek ki Newroz diye bir şey varmış” dedi.
Boynukara, uzun süren dava hakkında konuşurken yalnız bırakıldığını belirterek, “Parmak sallayıp davadan vazgeçmemi isteyenler olmuştu. Fakat ben haklı olduğumu bildiğim bir mevzuda gayret verdim ve kazandım. Bu haysiyet meselesiydi” formunda konuştu. (DUVAR)
Gazete Duvar
