Berkun Oya’nın yazıp yönettiği, 8 kısımdan oluşan Netflix dizisi ‘Bir Başkadır’ 12 Kasım’da izleyicilerle buluştu. Tülin İhtimam, Özge Özel, Fatih Artman, Nesrin Cavadzade, Funda Eryigit, Hikaye Karayel, Defne Kayalar, Settar Tanriögen, Alican Yücesoy, Aziz Çapkurt ve Bige Önal’ın oyuncu takımında bulunduğu dizi, 80’li yıllardan bu yana Türkiye’nin geçirdiği politik ve kültürel değişimi farklı karakterlerin gözünden anlatıyor.
Türkiye’nin panoraması diyebileceğimiz dizinin başrol oyuncularından Tülin Özen’le konuştuk. İtina, “Sanat diyebilmek için gereken kriterler nedir, o kriterleri yerine getiriyor mudur ya da baştan bir sanat yapıtı olmayı hedefleyerek mi yola çıkmıştır, bunlar bir dizi için soru işareti herhalde… Sanatın iktidar aygıtlarını yenip yenemeyeceği sorusunun karşılığı ise, ‘her daim yenmiştir’e daha yakın. Shakespeare, Çehov, Yaşar Kemal ve beşere dair söyledikleri, devirlerinin siyasetçilerinden, Henry’lerinden daha uzun yaşamış ve yaşayacaktır elbet” dedi.
Tülin İtina ‘Bir Başkadır’ yayına girdiği birinci andan itibaren gündem oldu. Dizide sizi Gülbin karakteri olarak görüyoruz. Gülbin’e nasıl hazırlandınız?
Gülbin’e Derya’yla ve Nazmi’yle bir ortaya gelerek, ve çok ‘başarılı ve özgür’ görünen hayatını kurarken nelerle uğraşmak zorunda kaldığını, kendini kimlere daima ispat etmeye çalıştığını, çok sevdiği ailesini, köklerini ne kadar ve ne formda taşıyacağına karar verirken ne kadar bölünmüş olacağını düşünerek ve her sahnede bunları arayarak hazırlandım..
Türkiye’nin yakın geçmişinin bugüne tesirlerinin bir fotoğrafı birebir vakitte “Bir Başkadır”… Böylesine gerçekliği temele alan bir projede yer almak oyuncu olarak belirli riskleri de beraberinde getirmiyor mu?
Tam olarak risk derken neyi kastettiğinizi anlamamış olabilirim. Eleştirilme korkusu ise, bu riski barındırıyor olağan. Ben tartışılması ya da beğenilip beğenilmemesiyle ilgili bir sorun hiç yaşamıyorum. ‘Gerçekliği temele alan’ dediğinizde birinci yarattığı sonuç, herkesin tıpkı gerçekliği kabul etmediğini varsayarsak, kimi izleyenler için çelişkiler ve dizide yaratılan durumlar, kelamlar, söz ediliş biçimiyle ilgili problemler oluşturması oluyordur. Gerçeklik hissini temel alınca, çok iyi bildiğinizi düşündüğünüz kendinizle ve etrafınızla çabucak örtüşen ya da zıtlaşan kısımları bulmanız kolaylaşıyor. Benim için de var. Sorduğum ve sorun ettiğim kısımları katiyetle var. Ve bu soruları düşünmenin, en başta kendim için yararlı olduğunu düşünüyorum, kendim için yararlı bulduğum bir soruyu ve sorunu seyirciyle paylaşmak da bana riskten fazla dürüst ve yapılması gereken bir mesleksel özellik üzere geliyor.
‘TEMSİLİYET PROBLEMİNİ DÜŞÜNMESİ GEREKEN OYUNCU DEĞİLDİR’
Temsiliyet problemi sinema ve dizilerde önemli manada tartışılması gereken bir başlık. “Bir Başkadır” ise tam olarak bir temsiliyetler zinciri… Senaryo, direktörlük her ne kadar çok kıymetliyse de, bir o kadar da oyuncunun üstündedir bu yük… ‘Kalbur üstü’, ‘beyaz’ bir Kürt bayanı oynamak sizin için ne tabir ediyor? Temsiliyet problemine dair ne üzere çalışmalar yaptınız?
Artık izlenme evresine gelmiş bir dizide temsiliyet sorununu düşünmesi gereken oyuncu değildir bence. Hele ki bu türlü türlü karakterlerin ve kıssaların olduğu bir işte, kıssaları nasıl ve ne aralıkla, nasıl bir açıyla, nasıl bir montajla, ritmle yerleştirdiğin belirliyor her şeyi. Yani en başta senaristin, sonrasında da son noktayı koyan direktörün işidir. Oyuncu olarak her sahnede o sahnenin gereklerini, yeniden direktör direktifleriyle yerine getirmeye çalışıyorsun, okuduğun senaryo, monitörde ve kurguda değişebiliyor. Onun için ben hazırlığımı birinci sorunuzdaki üzere yaptım.
‘Kalbur üstü’ dediğiniz yere çıkarken, ne kadar savaştığıyla, ne kadar hırslanması gerektiğiyle ilgilendim. Kendisiyle bir arada ailesini de ‘bir yerlere getirme’ gayretinin yoruculuğuyla, hiçbir şeyin bu ülkede Kürt ya da ‘diğer’ olanlar için kolay olmayışıyla, içinde ya da yakınında kırılmalar yaratma ihtimaliyle, ve bir anda yarattığını düşündüğün her şeyin yerle bir olma dehşetiyle yaşamanın ne kadar yıpratıcı oluşuyla ilgilendim… Ha bu sıkıntıların hepsi bende de var mı? Var. Herkeste var mı? Benim gördüğüm kadarıyla ‘kendini var etme ve kabul görme’ uğraşı bu ülkede çok var. Fakat Gülbin’in ailesi için daha da sert şartlarda var.
Sınıf problemini ve politik yıkımı derinlerinde hissettiğimiz bir imal ‘Bir Başkadır’.. Tıpkı vakitte bayan karakterler dizinin asıl öznesi. Bu kadar farklı bayanın öyküsünün bir ortaya gelmesinin Türkiye’nin panoraması olduğunu söyleyebilir miyiz?
Her bayanı ya da Türkiye panaromasını temsil ettiğini düşünmüyorum. O değişik bir sav esasen ve bir dramanın 8 kısımda bunu yapmasını beklememek gerekir.
‘SANAT İKTİDAR AYGITLARIYLA ÇABA İÇİN YAPILMIYOR’
‘Bir Başkadır’da birçok iktidar ögesi var. Abi, arkadaş, hasta, kardeş, din, ’35 yıl evvel atılan tekme’… Ve bunlarla çaba eden ya da sinen karakterler… Sanatla, iktidarın çabucak her türlü aygıtıyla uğraş etmek mümkün müdür?
Bu soru biraz karmaşık geliyor olağan bana… ‘Bir Başkadır’ üzerinden soruyorsanız, bu bir dizi. Sanat diyebilmek için gereken kriterler nedir, o kriterleri yerine getiriyor mudur, ya da baştan bir sanat yapıtı olmayı hedefleyerek mi yola çıkmıştır, bunlar bir dizi için soru işareti herhalde… Sanatın iktidar aygıtlarını yenip yenemeyeceği sorusunun karşılığı ise, ‘her daim yenmiştir’e daha yakın. Shakespeare, Çehov, Yaşar Kemal ve beşere dair söyledikleri, periyotlarının siyasetçilerinden, Henry’lerinden daha uzun yaşamış ve yaşayacaktır şüphesiz. Lakin hala İngiltere Krallığı var ve hala kim, hangi aileden kimi sevdi de ailesine rest çekti, bu öyküyü hangi dijital platforma satacak ya da hangi prensesi hangi alt geçitlerde öldürüyorlar sanki, şaibeleri varsa, yeni Shakespeareler’e de yeni kıssalar yazılmaya devam ediyor demektir ne yazık ki. Bir taraftan günümüzde Charles Dickens, Yavuz Özkan ya da sevgili Erden Kıral gerçekliği devam ediyor, evet, fakat yürüyen maden emekçileri de o gücü yaşadıklarının yanı sıra, buralardan da alıyorlardır. Ya da ‘Yabancı’yı, ‘Aylak Adam’ı okuduk ancak Meursault olmaktan kaçınabiliyor muyuz ya da aslında kaçınamayacaktık da onu mu söylediler? Bilemedim.
Dediğim üzere karmaşık bir soru. Sanat da iktidar aygıtlarıyla gayret etmek için yapılmıyor esasen, insanı anlatırken ister istemez oralara denk geliniyor ve iktidarın yarattığı zulümle ve şiddetle karşılaşır karşılaşmaz tek bir türkü, bir fotoğraf, bir satır, bir bakış alt ediveriyor onu. Ben sorunuzda karşılığı değil lakin sanatın tarafında durduğumu biliyorum.
‘Bir Başkadır’ uzun müddet tartışılacağa benziyor. Pekala ilerleyen günlerde sizi diğer nerelerde, hangi üretimlerde izleyebileceğiz?
Şu an esasen oynadığım bir dizim var. O devam ediyor.
Gazete Duvar
