ANKARA – ‘15 Temmuz Darbe Girişimi’nin akabinde ilan edilen Harika Hal (OHAL) periyodunda yayımlanan Kanun Kararında Kararnameler (KHK) ile binlerce kişi kamu kurumlarından ihraç edildi. Misyonlarından ihraç edilenlerin işlerine iade edilip edilmeme kararını vermek üzere 2 yıllığına kurulan ve müddeti 1 yıl uzatılan OHAL Süreçleri İnceleme Kurulu geçen 3 yılda da çalışmalarını tamamlamadı. 23 Ocak 2021 tarihinde vazife müddeti dolacak olan Komisyon’un önünde hala binlerce evrak bulunuyor.
OHAL Komisyonu’na yaptıkları müracaatın üzerinden aylar hatta yıllar geçmesine karşın haklarında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmeyen Eğitim-Sen Lideri Nejla Şura, Bağımsız Milletvekili Cihangir İslam, akademisyen Ali İstek Güngen ve Cemal Yıldırım’a nazaran kurulun lağvedilmesi gerekiyor.
2 EKİM’DE 16 BİN 50 MÜRACAAT HAKKINDA KARAR VERİLMEDİĞİ AÇIKLANDI
23 Ocak 2017 tarihli 685 sayılı KHK ile kurulan OHAL İnceleme Komitesi, 22 Aralık 2017’de karar verme sürecine başladı. Komite’nin 2 Ekim 2020 tarihinde yaptığı son açıklamaya nazaran 126 bin 300 müracaatın 110 bin 250’si karara bağlandı. Karara bağlanan müracaatların 12 bin 680’i kabul, 97 bin 570’si ise ret olurken 16 bin 50 evrakla ilgili inceleme devam ediyor. Halihazırda binlerce başvuruyu sonuçlandırmayan Komisyon’un vazife müddetinin bir yıl daha uzatılabileceği söz ediliyor.
KHK’LERLE İHRAÇ EDİLEN BİN 251 EĞİTİM-SEN’Lİ HAKKINDA KARAR VERİLMEDİ
OHAL periyodunda yayımlanan KHK’lerle ihraç edilenler ortasında “Bu suça ortak olmayacağız” diyerek ‘Barış Bildirisi’ne imza atan yüzlerce akademisyen yer aldı. Haklarında açılan davalardan Anayasa Mahkemesi’nin “ihlal” kararının akabinde beraat eden bu akademisyenlerin birçoğunun kurula yaptıkları müracaatlar şimdi sonuçlanmadı. Ankara Üniversitesi’nden ihraç edilen, yakın periyotta Eğitim-Sen’in Genel Başkanlığı misyonunu üstlenen, ‘Barış Bildirisi’ imzacısı Prof. Dr. Nejla Konsey da onlardan biri.
Eğitim-Sen üyesi eğitim işçileri ile “Barış Bildirisi” imzacısı toplam bin 602 üyelerinin OHAL Komisyonu’na başvurduğunu, 153 müracaatın kabul, 178 müracaat hakkında ise ret kararı verildiğini belirten Şura, bin 251 üye hakkında ise şimdi bir karar verilmediğini belirtti.
‘KOMİSYONU BAĞIMSIZ BİR YARGI MERCİ OLARAK DEĞERLENDİRMİYORUZ’
Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararının akabinde imzacı akademisyenlerin haklarında açılan davalardan birbiri arkasına beraat ettiklerini hatırlatan Şura, “Hukuk devletinin işler olduğu bir ülkede yaşanıyor olsaydı, barış imzacısı akademisyenler üniversitelerine dönmüş, eğitim ve araştırma etkinliklerini sürdürüyor olacaklardı” dedi. Eğitim- Sen olarak üyelerinin karşı karşıya kaldıkları uygulamaları haksız ve hukuksuz olarak nitelendiren ve reddettiklerini belirten Heyet, komitenin misyon müddeti dolarken müracaatlara ait Eğitim-Sen’in taleplerine dair şunları kaydetti:
“OHAL Komisyonu’nu bağımsız bir yargı merci olarak değerlendirmiyoruz. Bununla birlikte hukuk sürecini tamamlayabilmemiz bu Kurulun üyelerimiz hakkında karar vermesine bağlı. OHAL Komisyonu’nun adaletin sağlanmasını engelleyen bir kurum olarak fonksiyon gördüğünü düşünüyoruz. Bu türlü olmasaydı, beraat eden ve takipsizlik alan üyelerimiz hakkındaki süreçler önceye alınır ve üyelerimizin işe dönüşü sağlanırdı. Beklentimiz, OHAL Komisyonu’nun sona kalan 16 bin 50 müracaatçının evrakını incelemiş olması ve misyon müddetini tamamlandığı için bu Komitenin ortadan kaldırılmasıdır. OHAL Komitesi varlığını sürdürdüğü sürece fiili bir fevkalâde halin devam ettiği kanısı güçlenmeye devam edecektir.”
ŞURA: ÖFKEMİ ÖRGÜTLÜYORUM
Yönelttiğimiz soruların akabinde aylardır denetim etmediği OHAL Komitesi sorgulama sayfasına girdiğini ve müracaat incelemesinin devam ettiği ihtarıyla karşılaştığını belirten Heyet, geride kalan periyotta ferdî olarak hissettiklerine dair şunları söyledi:
“OHAL Komitesi sorgulama sayfasına giriş yaptım. Bu süreci daha sık yapan KHK’li arkadaşlarımın karşılaştığı cümle ile karşılaştım, ‘Başvurunuzun incelemesi devam etmektedir.’ Misyona başladığı günden bu yana bir oyalama komitesi olarak çalıştığını bildiğim bu kurula öfke duydum. Adaletsizlikleri ve hukuksuzlukları perdeledikleri ve bizleri oyaladıkları ve adaleti geciktirdikleri için… Lakin öfkemi örgütlüyorum. Türkiye’de bizlerin yaşadığı bu süreci kimsenin yaşamaması için emek ve demokrasi örgütleri olarak daha çok ve daha kolektif çalışmamız gerektiğini düşünüyorum. Eğitim-Sen bu sürecin aktif bir öznesi olacaktır.”
CİHANGİR İSLAM: KURUL ANAYASAYA MUHALİF
7 Şubat 2017 tarihinde yayımlanan 686 sayılı KHK ile Kafkas Üniversitesi’ndeki misyonundan ihraç edilen Bağımsız Milletvekili Cihangir İslam’ın OHAL Komisyonu’na yaptığı müracaatın üzerinden aylar geçmesine karşı mevt ya da olumsuz şimdi bir karar verilmedi.
Komitenin, başından itibaren yargıyla ortalarına konan bir mahzur olduğunu belirten İslam’a nazaran misyon müddetinin uzatılması “manevraları” sürpriz değil. İhraç edilenlerin ve ailelerinin yaşadıkları hak kayıplarını iktidarın önemsemediğini belirten İslam, pandemi devrinde belgelere ait karar verilmemesinin bir mazeret olmadığını belirterek şunları söyledi:
“Bugüne kadar çok münasebet üretildi lakin peşini bırakmıyoruz, bırakmayacağız. Ret yanıtı alsak yargıya müracaat edeceğiz ve ‘Benim durumumu düzeltin, benim rastgele kabahatim yok ve beni işten attınız’ diyeceğiz. Lakin bunu diyemiyoruz. Bunu dedirtmemek üzere kurulmuş bir komite bu. Bu anayasaya ters. Bir vatandaş, rastgele bir yurttaş yargıya ulaşamıyorsa, bunun ortasında mahzur varsa bu anayasayı ihlaldir. Benim tavsiyem ‘bu kurulu lağvedin’ olmuştu. Kurul liderine da onu söyledim. ‘Biz olabildiğince adil davranıyoruz’ demişti. ‘Hayır burası hukuka uygun bir yer değil. Bence istifa edin buranın da lağvını isteyip herkesi mahkemelere gönderin’ dedim. İcranın her uygulaması mahkemeye sarfiyat ve mahkemede hesaplaşılır. Çabaya devam edeceğiz diğer yapılacak bir şey yok.”
GÜNGEN: CEZALANDIRMA PROSEDÜRÜ GELİŞTİRMİŞ ÜZERE GÖZÜKÜYORLAR
Samsun 19 Mayıs Üniversitesi’ndeki misyonundan 4 yıl evvel ihraç edilen Ali İstek Güngen, OHAL Komisyonu’nun karar vermemesinin ve bekletmesinin bir cezalandırmaya dönüştüğünü söyledi. “Biz özel bir beklentiye sahip değildik, bunun uzun süreceğini elbette ki biliyorduk. Fakat yaptıkları şey şu: İade etmek zorunda oldukları, hiçbir formda kaçamayacakları insanların evraklarını yüklü bir halde sona bırakmışlar. Bu sayede de bir cezalandırma prosedürü geliştirmişler üzere gözüküyor” diye konuştu, şöyle devam etti:
“OHAL Komisyonu’nun kendi kararlarının rastgele bir münasebete dayanmadığı, kurum kanaati üzere münasebetlere dayanarak ret kararı verdiğini biliyoruz. 2018’de ya da 2019’da kararı açıklanmış olan beşerler, onların çeşitli münasebetleri vardı üzere bir şey demiyorum. Olay baştan hukuksuz. Amma velakin bizim üzere beraat almış, takipsizlik almış, hakkındaki tüzel süreç kabaca iki yıl evvel tamamlanmış olan insanları bekletmelerinin bir siyasi manası ve art planı olduğunu düşünmeye devam ediyorum.”
‘MAHKEMELERE BAŞVURABİLMEMİZİN ÖNÜNÜ AÇSINLAR’
OHAL Kurulu olumlu ya da olumsuz bir karar vermediği sürece yargı yoluna da gidemediklerine dikkat çeken Güngen kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu belgeler hakkında karar vermeleri gerektiğini söylüyoruz lakin bunun siyasi olarak gereği, bu baştan itibaren hukuksuz olduğu için lağvedilmesi gereken, aldığı bütün kararları öteki bir kurul tarafından incelenmesi gereken bir kuruldur. Bizim mahkemelere başvurabilmemizin önünü açsınlar. Ondan sonrasında da ‘sonrasındaki’ şeyleri konuşmaya geçebileceğiz. Sonrasındaki şey de şu: OHAL Komisyonu’nun bütün kararlarının gözden geçirilmesi gerekiyor, kurulun üyelerinin ise insan hakları ve temel hakları çiğneme nedeniyle yargılanması gerekiyor. OHAL periyodu boyunca alının kararlardan bürokratların ya da resmi olarak görevlilerin sorumlu tutulamayacağı üzere kararın bir an evvel kaldırılması gerekiyor ki bizi çeşitli raporlarla, dilekçelerle şikâyet eden insanların hukuk önünde hesap vermesinin yolu açılsın.”
‘DİRİ CANLI TOPRAĞA GÖMÜLME DURUMUYLA KARŞI KARŞIYAYIZ’
Ankara Defterdarlığı Muhasebe Müdürlüğü’nde çalıştığı sırada 22 Kasım 2016 tarihinde yayımlanan 677 sayılı Kanun Kararında Kararname (KHK) ile ihraç edilen ve Ankara’nın farklı noktalarında işine iade edilmesi talebiyle hareketler yapan Cemal Yıldırım’ın OHAL Komisyonu’na yaptığı müracaat da sonuçlanmadı.
Müracaat sonucunu bekleyen 16 binin üzerinde kişinin hâlâ vatandaşlık haklarını kullanamadığını belirten Yıldırım, “KHK’ler çıktı, bitti lakin bu süreç stabil bir süreç değil. Bizler kırmızı noktalıyız. SGK’de işe gireceğimizde bile bu görülüyor ve kaygılarından ötürü işe almıyorlar. Dört yıl boyunca biz sivil vefata mahkûm edilme ve canlı diri toprağa gömülme durumuyla karşı karşıyayız” dedi.
‘ASIL TALEBİM KOMİTENİN LAĞVEDİLMESİ’
Kurulun hakkında ret kararı verdiği takdirde yargı sistemine başvurabileceğini söyleyen Yıldırım, “Türkiye’de yargı var mı yok lakin en azından bir dava açma hakkını elde etmiş oluyorsunuz, Anayasa Mahkemesi’ne giden süreci başlatabiliyorsunuz. Kararı açıklamadıklarında bu da engellenmiş oluyor” diye konuştu.
Asıl talebinin OHAL Komisyonu’nun tüm kararlarıyla birlikte ortadan kaldırılması olduğunu söyleyen Yıldırım şöyle devam etti:
“Bu KHK’ların da ortadan kaldırılması gerekiyor. OHAL kurulunun yüzde 10 olumlu bir karar alması kelam konusu lakin bunların da neye nazaran olumlu olduğu belirli değil. Zira bakıyorsunuz birebir şeylere sahip birileri var, birisi dönmüş birisi dönememiş. Bu kararları neye nazaran verdikleri belirli değil. Ortada bir kriter yok. Gayri hukukî bir konsey. OHAL Komisyonu’nun kararları elle tutulur değil. Pek çok arkadaşımız 4 yıldır ne için işten atıldığını bilmiyor. Sen beni işten atmışsın lakin neden ötürü beni işten çıkardığını hala bilmiyorum. Asıl talebim KHK’lerin iptal edilip OHAL Komisyonu’nun lağvedilmesidir.”
Gazete Duvar