Türkiye ile Yunanistan ortasında birinci tipi 2002’de yapılan ve 2016’da kesilen istikşafi görüşmelerin 61’nci tipinin akabinde iki ülke, görüşmeleri sürdürme kararı aldı. Taraflar, bir sonraki görüşmenin Atina’da yapılması konusunda mutabık kaldı. 62’nci tıp görüşmelerin ne vakit yapılacağı açıklanmadı lakin Yunanistan medyasında ise görüşmelerin büyük olasılıkla 25 Mart’ta yapılacağı öne sürüldü.
Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleştirilen görüşmelere Türkiye’yi temsilen Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi İşler-Denizcilik-Havacılık-Hudut Genel Müdürü Büyükelçi Çağatay Erciyes ve Denizcilik-Havacılık-Hudut Genel Müdür Yardımcısı Barış Kalkavan katılmıştı. Yunanistan’ı ise emekli Büyükelçi Pavlos Apostolidis, Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Büyükelçi Aleksandros Kuyu ve Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri’nin Özel Kalem Müdürü İfigeniya Kanara temsil etti.
‘TEMAS SÜRECİNİ SÜRDÜRME İSTEĞİNİ GÖSTEREN BİR MESAJ’
İstanbul’da yapılan 61’inci cins görüşmelere İbrahim Kalın’ın da katılması, Atina’da sürprizle karşılandı. Yunanistan medyasında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türk-Yunan bağlarına kıymet verdiği ve yapılan görüşmeler hakkında ‘ilk elden bilgi edinmek istediği’ tarafında yorumlar yapıldı. Tekrar Yunanistan medyasındaki kimi yorumlarda, iki ülke heyetlerinin görüşmede, ‘müzakere metotlarını tespit etmeye ve karşı tarafın niyetini anlamaya çalıştıkları’ öne sürüldü. Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesinde, Kalın’ın görüşmeleri katılması ‘Erdoğan’ın temas sürecini sürdürme isteğini gösteren açık bir mesaj’ olarak yorumlandı.
Daha evvel Yunanistan yalnızca deniz yetki alanlarının sonlandırılmasını görüşeceğini açıklamıştı. Türkiye ise Ege ve Doğu Akdeniz’de yaşanan tüm sıkıntıların masada olacağını kaydetmişti. Türkiye ve Yunanistan, 19 yıl evvel Ege Denizi’nden kaynaklanan meselelerini teknik bir çerçevede ele almak, görüş ayrılıkları netleştirmek ve mümkün tahlil yolları konusunda siyasi otoriteye tavsiyelerde bulunmak için ‘istikşafi görüşmeler’ ismini verdikleri bir süreç başlatmışlardı. Görüşmelerin, kamuoyu baskısından etkilenmemesi için katı bir medya karartması altında yapılması kararlaştırılmıştı.
TANSİYONDAN MASAYA
Beş yıl ortadan sonra yapılan istikşafi görüşmeler, taraflar ortasında 2020 boyunca yaşanan tansiyonun akabinde başlaması açısından da büyük değer taşıyor. Türkiye ve Yunanistan, geçen yılın ikinci yarısında, Doğu Akdeniz’de Kıbrıs adasının batısından Girit adasının doğusuna ve Libya kıta sahanlığına kadar uzanan büyük bir alanda çakışan kıta sahanlığı savları nedeniyle karşı karşıya geldiler. Türkiye, kelam konusu alana askeri gemilerin eşliğinde Oruç Reis araştırma gemisini gönderirken, Yunanistan da Mısır ile deniz yetkilendirme mutabakatı imzalayarak kelam konusu bölgenin büyük bir kısmını egemenliği altına aldığını sav etti.
Tarafların evvel ağustos daha sonra da ekim ayında istikşafi görüşmeleri başlatma teşebbüsleri tek taraflı aksiyonlar nedeniyle sekteye uğradı. Müzakerelerin yine başlamasına yol açan süreç evvel Türk hükümetinin Oruç Reis gemisini bölgeden çekmesi daha sonra da periyot lideri Almanya’nın tesiri sonucunda, 10 Aralık Avrupa Birliği (AB) toplantısında Türkiye’ye ağır yaptırımlar yerine müspet gündem önerilmesiyle somutlaştı.
‘MÜZAKERE DEĞİL TARTIŞMA’
Ankara bilhassa Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın geçen hafta Yunanistan Parlamentosu’ndan ülkenin karasularının İyon Denizi’nde 12 mile çıkarılması görüşülürken, hükümetin bu hakkını başta Girit olmak üzere Ege adalarında uygulama kararlılığın devam ettiğini söylemesinden rahatsızlık duymuştu. Türk yetkililerin istikşafi görüşmeler hakkında ağır açıklamalarına rağmen, Yunan hükümet yetkililerinden çok fazla kıymetlendirme gelmemesi dikkat çekmişti. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, kelam konusu toplantıların ‘müzakere değil tartışma’ olduğunu tabir etmiş; Yunan heyetinin meselelerin tahlili için ortak taban olup olmadığını görmek için toplantılara katılacağını kaydetmişti. (BBC Türkçe)
Gazete Duvar