Mega kentin küçük sakinleri için İstanbul’u daha yaşanabilir bir kent haline getirmeyi hedefleyen ‘İstanbul95’ projesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Hollanda merkezli Bernard van Leer Vakfı (BvL) iş birliğiyle yürütülüyor. Proje kapsamında 0-3 yaş ortası çocuk sahibi olan dezavantajlı ailelere hamilelik, doğum sonrası depresyon, beslenme, beyin gelişimi üzere pek çok hususta rehberlik hizmeti veriliyor. Erken çocukluk gelişimi üzerine çalışan Bernard van Leer Vakfı’nın (BvL), daha evvel İstanbul’daki dört ilçe belediyesinde pilot uygulama olarak yürüttüğü proje, İBB bünyesinde daha geniş kitlelere ulaştırılacak. Bu kapsamda her yıl 1000-1500 aileye mentörlük hizmeti verilmesi hedefleniyor.
“Tüm çocuklar için eşit bir başlangıç” sloganıyla yola çıkan projenin ayrıntıları, bilgilendirme toplantısında paylaşıldı. Blog muharriri (blogcuanne.com) Elif Doğan’ın moderatörlüğünde gerçekleşen toplantıya, İBB Toplumsal Hizmetler Daire Lideri Yavuz Saltık, İBB Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Lideri Prof. Dr. Yasin Çağatay Seçkin, Bernard van Leer Vakfı Program Koordinatörü Neslihan Öztürk ve Bernard van Leer Vakfı Lokal İdareler Danışmanı Fikret Toksöz katıldı.
0-3 YAŞ NEDEN KIYMETLİ?
Bilim insanları beyin gelişiminin yüzde 85’nin 0-3 yaş ortasında gerçekleştiğini belirtiyor ve bu devri ‘altın çağ’ olarak isimlendiriyor. Bu bilgiden hareketle yola çıktıklarını söyleyen Neslihan Öztürk, projenin İBB bünyesinde daha geniş kitlelere ulaşacağını ve kamu kaynağıyla sürdürülebilir hale geleceğini belirtiyor. Projenin ana bileşenlerini ebeveyn rehberliği, kamusal ve yeşil alanlar, dataya dayalı karar verme ve hareketlilik olarak tanımlayan Öztürk, şöyle devam ediyor:
“Anne birinci altı ay kendi geriliminden bebekle çok fazla bağlantı kuramıyor. Mesken ziyaretçileri annelere doğum sonrası depresyon ve beslenme konusunda bilgiler veriyor. Bebekle hangi oyunlar oynanır, konutta nasıl oyuncak yapılır diye mentörlük sağlıyor. Sosyo ekonomik açıdan dezavantajlı aileler, çoklukla kalabalık aileler oluyorlar. Gördük ki anneanneler, babaanneler ve dedeler de ilerleyen vakitlerde programa katılmaya başladılar.”
ÇOCUKLARA ‘NASIL BİR PARK İSTERSENİZ’ DİYE SORULDU
Bernard van Leer Vakfı Lokal İdareler Danışmanı Fikret Toksöz, projenin birleştirici bir yanı olduğunu ve hem AK Parti hem de CHP tarafından sahiplenildiğini belirtiyor: “AK Parti, projeyi örnek proje olarak gösterdi. CHP de programına çocuklarla ilgili hususlar koydu. Ancak asıl takviyesi İmamoğlu’ndan gördük, bu bizi çok sevindirdi.”
Katılımcılık unsurunu çok önemsediklerini belirten Toksöz, dokuz yaş altı çocuklarla toplantı yaparak fikir aldıklarını anlatıyor: “Çocuklara nasıl bir park istediklerini sorduk buna verilen yanıtlardan ikisi çok değişikti. Bir çocuk yere bir minder çizmişti. ‘Bunu niye yaptın?’ dediğimizde ‘Düşünce her tarafım ağrıyor bunun için koydum’ dedi. Bir öbür çocuk bank resmi yaptı, nedenini ise şöyle açıkladı: ‘Annem ayakta kalmasın diye bank yaptım.”
‘AİLELER İÇİN AKTİVİTE TAKVİMİ HAZIRLANDI’
İBB Toplumsal Hizmetler Daire Lideri Yavuz Saltık, aile ziyaretleri temelli rehberlik hizmetiyle yılda en az bin aileye ulaşmayı hedeflediklerini belirtiyor. Projede misyon alan toplumsal çalışmacıların aileleri, hamileliğin birinci ayından itibaren ayda bir doğumdan sonra ise ayda iki defa ziyaret ettiklerini söz eden Saltık, şöyle devam ediyor: “Hafta hafta hangi aktivitenin yapılacağı bir takvime bağlandı ve bebeğin ailesi bu takvim çerçevesinde bilgilendirildi.”
Bilgiye dayalı bir idare anlayışını benimsediklerini belirten Saltık, İBB’nin 150 Mahalleye 150 Kreş projesiyle geçen yıl 16 kreş açıldığını, bu yılın sonuna kadar ise beş kreşin daha açılacağını söz ediyor. “Oyunu son derece ciddiye alıyoruz, bir toplumsal hizmet olarak görüyoruz” diyen Saltık, çocukların fizikî ve toplumsal gelişimini desteklemek için oyun alanlarını ve oyun tiplerini artıracaklarını söylüyor.
‘0-3 YAŞA ÖZEL OYUN ALANLARI’
İBB Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Lideri Prof. Dr. Yasin Çağatay Seçkin ise İstanbul’un 0-3 yaş ortası çocuklara ve ailelerine uygun bir kent dizaynına sahip olması için çalışmalar yürüttüklerini söylüyor. Kentteki birçok parkın doğal gereçler kullanılarak dönüştürüldüğü anlatan Seçkin, 0-3 yaş kümesindeki çocuklara kumla ya da toprakla oynayabilecekleri ve kendi oyunlarını inşa edebilecekleri alanlar tasarlandığını söz ediyor.
Gazete Duvar