Evre değişirken anıların saklanma usulü ve hatırlandığı düzlemler de değişiyor. Bilhassa insanlara geçmişi hatırlatan, anıları canlandıran, hafızaları tazeleyen temel varlıklar; fotoğraflar. Bir fotoğrafa baktığınızda insanların o zamanki görünümleri, o gün yaşananlar, fotoğrafın çekildiği yer, yerin akla getirdikleri, o yıl doğanlar ölenler, küsenler barışanlar, yaşananlar… Hepsi ufacık bir fotoğrafla gün yüzüne çıkar. Daha doğrusu çıkardı. Artık fotoğrafların birden fazla albümlerden çok dönüp bir daha bakılmayacak kadar çekmecelerin kuytu köşelerine itilmiş harici belleklerde kaldı.
Gözlemlediğim kadarıyla artık 40 yaş altı insanların birçoklarının konutunda yalnızca evlilik yahut mezuniyet üzere çok özel ve sonlu bir vakti kapsayan albümler yer alıyor. Özel anıların içinden en özelleri yahut fotoğrafını bastırıp fizikî olarak saklamaya kıymet görülenler için fotoğrafçıların kapısı çalınıyor. Geri kalanı toplumsal ağlarda, bulut hesaplarında, telefonların hafıza kartlarında yahut biraz emek verenler için harici disklerin hiç tıklanmayacak klasörlerinde bekliyor.
Fotoğraf çekebilmenin telefonlarla -uzun vakittir telefon sözü kamerası olan akıllı cep telefonlarına referans verir- çok kolay hale gelmesi ve on binlerce fotoğrafı basitçe saklayabilme imkanının, çekilen fotoğraf sayısını analog periyoda nazaran birkaç yüz bin arttırdığından eminim. Bunun çok berbat tarafı olduğunu da düşünmem. Yalnızca analog devirde, geleceğin anısı olarak o gün çekilen fotoğraflara insanların daha çok değer verdiğini ve daha ihtimamlı davrandığını not düşebilirim.
Elbette fotoğrafın çekilme hedefine da değinmek lazım. Eskisi üzere fotoğraflar, hatırlanmaya bedel anları kaydetmenin yanı sıra ve hatta, daha fazlaca eğlenmenin bir aracı olarak kullanılıyor. Cümbüşün tavan yaptığı anlarda kesinlikle çekilen arkadaş kümesi fotoğraflarının yanına toplumsal ağlardaki filtre oyuncaklarıyla fotoğrafa farklı efektler ekleyip paylaşmak da fotoğraf çekilmenin yeni temel sebeplerinden sayılabilir. O anı ölümsüzleştirmekten çok, o anı eğlenerek geçirmek için yaygın olarak fotoğraf çekmek, genelde de selfie çekmek ön plana çıkıyor.
Fotoğraflara bakarak eski anılara dalmak için fotoğraf albümünü alıp tek tek bakmanıza artık gerek yok. Fotoğraflarınızı yüklediğiniz Google’dan Facebook’a kadar hesabınız olan her şirket size o anı bir halde hatırlatıyor. Örneğin, bir yere tatile gittiğinizde 4 gün boyunca çektiğiniz fotoğrafları sizin için bir klasör yapıyor yahut “Geçen sene bugün buradaydın” üzere hatırlatma iletileriyle siz bir ‘fayda’ sağlıyor. Yani fotoğraf paylaşımı ağır toplumsal ağlar eski fotoğraf albümlerinin yerini almış durumda.
Bunların hepsi iyi hoş de ya hesabınızı kapattığınızda ne olacak? Tahminen de dijital fotoğraflarınızı depoladığınız alana artık erişemediğinizde? Yahut bütün anılarınızı doldurduğunuz hard disk artık kurtarılamaz halde bozulduğunda yahut çalındığında? Emin olun hiçbir hırsız kitaplıkta duran büyük ve ağır bir fotoğraf albümünü yanında götürmez fakat ufak hard diskleri, bilgisayarları hiç düşünmeden alır… İleride bakmaya bedel olacağını düşündüğünüz fotoğraflarınız da bozulan aygıtlarla, unutulan şifrelerle, iptal edilen üyeliklerle, çalınan eşyalarla birlikte yok olup gidecek.
Geçmiş günleri yâd etmeyi seven insanlardansanız ve hatırlamaya bedel fotoğraflarını kaybetmek istemeyenlerdenseniz bence kendinize vakit ayırın ve çektiğiniz muhtemelen binlerce fotoğrafın içinden kendi seçkinizi oluşturun ve bu fotoğrafları bastırın. Eminim birçok insan çektiği yahut dahil olduğu yüzlerce dijital fotoğrafa dönüp bir daha bakmıyordur ancak şunu unutmayın ki, dönüp bakmadığınız dijital fotoğraflara bir ziyan geldiğinde keşke yedekleseydim yahut en kıymetli olanların baskısını alsaydım diyeceksiniz.
Anıları fotoğraflarda bulmayı yahut bir şeyleri biriktirmeyi seven insanlardansanız bu tavsiyemi dikkate alın. Bazen analog çağın geleneklerine güvenmek de sizi memnun edebilir.
Gazete Duvar
