ANKARA – Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal’ın 20 Mart’ta vazifeden alınmasının piyasada yaratacağı tesir merakla bekleniyordu. Nihayetinde Asya piyasalarının açılmasıyla birlikte dolar haftayı kapattığı 7.20’ler düzeyinden 8.50’lere kadar çıktı. Lakin sığ ve manipülatif olan bu piyasa doların seyri konusunda net bir cevap vermekten uzak. Bu nedenle bu hafta içi Türkiye piyasasının seyri doların düzeyi de belirleyecek. Dolar kurunun seyri, sırf liranın kıymet kaybı açısından değil, enflasyona tesiri nedeniyle de yakından izlenmeli.
NİSANA KADAR FAİZ KORUNACAK
Dolar karşında Türk lirasının kıymet yitirmesi durumunda başvurulacak temel araçlar, en azından en tesirli olanları, faiz artışı yahut Merkez Bankası’nın piyasaya dolar sürerek yükselişi durdurması.
Naci Ağbal başkanlığındaki Merkez Bankası 18 Mart’ta siyaset faizini 200 baz puan artırarak yüzde 19’a çıkarma kararı kaldı. AK Parti Genel Lider Yardımcısı Nurettin Canikli’nin 22 Mart’ta yaptığı açıklamaya nazaran Ağbal’ın vazifeden alınmasının nedeni de bu faiz artışıydı. Hakikaten 20 Mart’ta misyona gelen yeni Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu yüksek faiz kararını eleştiren isimler ortasında yer alıyordu. Lakin Kavcıoğlu, 21 Mart’ta bankalarla yaptığı görüşmede Nisan ayındaki Para Siyaseti Konseyi (PPK) toplantısına kadar faize dokunulmayacağını söyledi. Bu durumda yeni bir faiz artışıyla dolara müdahale edilmeyecek.
REZERV YOKSA MÜDAHALE MÜMKÜN MÜ?
Merkez Bankası’nın dolara müdahale konusunda başvurduğu ikinci kıymetli araç piyasaya dolar sürmek. Bu çerçevede bugüne kadar bu adım için Merkez Bankası rezervleri kullanılıyordu. Lakin Merkez Bankası’nın 126 milyar dolarlık rezervinin 2019-2020 ortasında eridiği ortaya çıktı. Yani bankanın elinde müdahale için kâfi rezerv yok. Hükümet şimdilik kamu bankaları aracılığıyla piyasaya dolar veriyor. Lakin kamu bankalarının kaynaklarının da sonlu olduğu sır değil. Özetle doların seyri konusunda nasıl bir önlem alınacağı net değil. Var olan stratejiler yalnızca günü kurtarmaya dayanıyor. Bu durumda pek çok ekonomist doların 7.50-8.00 ortası bir bantta sabitleneceğini düşünüyor.
ENFLASYON NE OLACAK?
Resmi tarifiyle ‘fiyat istikrarı’, bilinen ismiyle enflasyonun seyri dolar kurunun tırmanışıyla en fazla merak edilen mevzuların başında geliyor. Türkiye iktisadında ithalatın hissesi ve bunun maliyete tesiri dikkate alındığında dolar kurundaki değişim fiyatlara tesir ediyor. Bu noktada döviz kurunda meydana gelen değişim, örneğin dolar kurunun 1’den 1.3’a çıkması enflasyonu etkiliyor. Lakin kurdaki değişim örneğin 1.00’dan 1.002’ye çıktığında değişim neredeyse hissedilmiyor. Şimdiki duruma bakıldığında 19 Mart’ta dolar kurunun lira karşısındaki pahası 7.20-07.25 düzeyindeydi, 22 Mart’ta 11.00 itibariyle 7.92. Örnekle açıklarsak, 19 Mart’ta 100 ünite mal ithalatı yapacak bir firma dışarıdan iki gün evvel 725 liraya mal alıyordu. Bugünse birebir 100 ünite malı 792 liraya alıyor. İşte bu fark fiyatlara yansıyacak. Bu noktada dalgalanma sürecek, fakat kur 7.20 düzeyine dönmezse her halükarda enflasyon artacak, zira maliyet artışı olacak. Mart 2021’den yüzde 15.61 olarak açıklanan enflasyonun bir sonraki ayda yükselişini sürdüreceği ve faizin yani borçlanma maliyetinin de yüzde 19 olacağı söylenebilir.
Gazete Duvar
