Avrupa Birliği’nin (AB) en üst seviye iki yetkilisi olan AB Kurulu Lideri Charles Michel ile Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la Beştepe’deki görüşmesinde yaşanan ‘sandalye krizi’nin yankıları sürüyor. Protokol krizine dünden beri reaksiyon yağarken, olay sırasında Erdoğan’ın yanında kendisine verilen koltuğa oturup ayaklarını da uzatan Michel’den birinci reaksiyon geldi. Michel, ‘Türk yetkililerin protokol kurallarını katı yorumladığını’ savundu. Lakin Middle East Eye sitesine konuşan Türk yetkililer ise krizden Michel’i sorumlu tutup ‘AB içindeki statü rekabetinin Ankara’ya taşındığını’ öne sürdü.
MICHEL FACEBOOK’TAN KARŞILIK VERDİ
Kendisiyle eşit statüde olan Von der Leyen ayakta kalmışken koltuğa oturup ayaklarını uzattığı için Avrupa’da reaksiyon çeken Michel, Facebook sayfasından yaptığı uzun açıklamada olayın ‘üzücü’ olduğunu belirtti ve yaşananların ‘Türk yetkililerin protokol kurallarını katı bir biçimde yorumlamasından kaynaklandığını’ savundu. Michel, kameraların önünde olay yaratmamak için o sırada bir reaksiyon göstermemeyi tercih ettiğini belirtti.
‘TÜRK YETKİLİLER PROTOKOLÜ KATI BİR BİÇİMDE YORUMLADI’
Türkiye ziyaretlerinin ikili alakaların iyileştirilmesi için gereken karmaşık süreç açısından kıymetli bir an olduğunu, dikkatli bir hazırlık süreci yürütüldüğünü belirten Michel, “Ve hakikat şeyi yapma tarafında açık bir istek bulunmasına karşın, Türk yetkililerin protokol kurallarını katı yorumlaması nedeniyle rahatsız edici bir durum ortaya çıktı: Avrupa Kurulu Lideri’ne farklı, hatta daha düşük düzeydeymiş üzere bir muamele yapıldı” dedi.
Charles Michel’in Facebook hesabından yaptığı açıklama.‘DURUMU KÖTÜLEŞTİRMEK İSTEMEDİK’
“Gösterilen az sayıda görsel, benim bu duruma karşı hassas davranmadığım izlenimini yarattı” diyen Michel, gerçekte yaşananların bu türlü olmadığını ve kendisinin bu formda hissetmediğini belirtti. Michel, “O sırada Ursula ve ben, durumun üzücü tabiatını fark etmiş olarak, kamuoyu önünde bir olay yaratarak ve siyasi içeriği bulunan bir toplantıya başlamadan evvel buna öncelik vererek durumu daha da kötüleştirmek istemedik” dedi. AB Kurulu Lideri, toplantıda Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinin gündeme getirildiğini de vurguladı.
Michel, kendisinin Ursula von der Leyen’in maruz kaldığı protokol ayrımcılığına karşı hassas olmadığı üzere bir izlenim verilmiş olmasından ve bu olayın, Türkiye’yle temaslara gölge düşürmesinden üzgün olduğunu da belirtti. Reuters’a konuşan bir AB yetkilisi ise “Türkiye saygısızlık yapmak istemedi ve her iki lidere da çok kibar bir karşılama yapıldı, memleketler arası protokole sıkı bir biçimde uyuldu” dedi.
TÜRK YETKİLİLER: ORTALARINDA REKABET VAR
Lakin isim vermeden konuşan Türk yetkililer farklı bir tablo çizdi. Middle East Eye sitesinden Ragıp Soylu’ya konuşan yetkililer, olağanda eşit statüde görülen iki AB lideri ortasında arasında bir rekabet olduğunu ve ‘koltuk krizi’nin AB delegasyonunun kabahati olduğunu söyleyerek sorumluluğu reddetti.
Üst seviye bir Türk yetkili, Michel’in grubunun Beştepe ziyaretinden evvel yapılan temaslarda kelam konusu oturma nizamını kabul ettiğini söyledi. Yetkili, “[Bu temaslarda] Von der Leyen’in takımından bir temsilci yoktu. Münasebetiyle onların görüşü bize iletilmedi” dedi. Bir öbür üst seviye yetkiliyse, tüm düzenlemelerin, Türkiye’ye ziyaretten evvel gelen AB yetkilileri ile işbirliği içinde yapıldığını belirtti.
‘ÖĞLE YEMEĞİNDE ERDOĞAN’IN KARŞISINA OTURMAK İSTEDİK, MICHEL KARŞI ÇIKTI’
Türk yetkililerin anlatımlarına nazaran, bu olayın akabinde durumu telafi etmek için birtakım adımlar da atıldı. Buna nazaran, öğlen yemeğinde daha farklı bir oturma tertibi sunuldu; Erdoğan’ın hem Michel’in hem Von der Leyen’in karşısında olacak halde oturması planlandı. Lakin Türk yetkililer, Michel’in takımının bu teklifi reddettiğini, Michel’in Erdoğan’ın karşısında yalnız başına ve Von der Leyen’in yeniden yanda oturduğunu söyledi. Üst seviye Türk yetkili, “Michel’in takımı Von der Leyen’e yalnızca tıpkı yükseklikte ve tipte bir koltuk verilmesini kabul etti” tezinde bulundu.
‘İÇ KAVGALARINI ANKARA’YA TAŞIDILAR’
Bir öbür Türk yetkiliyse, “Bu onların yol açtığı bir sorun. İç kavgalarını Ankara’ya bile getirdiler. Bu ziyareti daha iyi organize etmelilerdi” dedi.
POLITICO: MICHEL’İN GRUBU BİR SORUN GÖRMÜYOR
Öte yandan, Politico sitesi de Michel’in grubunun kelam konusu protokolden mutlu olduğunu, Michel’in statü olarak daha üst düzeyde olduğunu yazdı. Politico’nun haberine nazaran, Michel’in grubu Brüksel’e döndükten sonra ve krize reaksiyonların büyüdüğü sırada bile bir sorun yaşandığını düşünmüyordu.
Von der Leyen’in Beştepe’de, bilhassa de İstanbul Mukavelesi’nin gündemde olduğu bir görüşme öncesinde, Michel ile eşit statüde olmasına karşın ayakta kalıp Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile tıpkı statüde oturtulması reaksiyon çekmişti. Avrupa Kurulu Sözcüsü Eric Mamer, Von der Leyen’in bu olay karşısında şaşırdığını açıklamıştı. Mamer, “Önemli olan şey şu ki Komite Lideri, AB Kurulu Lideri ve Türkiye Cumhurbaşkanı ile tam olarak tıpkı halde oturtulmalıydı” demiş; Von der Leyen’in olay çıkarmamak için reaksiyon göstermediğini fakat bu olayın görüşmede İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili halini ‘keskinleştirdiğini’ belirtmişti. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar