Anayasa Mahkemesi (AYM), Malatya’da Kanun Kararında Kararname (KHK) ile kamu vazifesinden ihraç edildikten sonra başlattıkları oturma aksiyonu nedeniyle haklarında idari para cezası verilen başvurucularla ilgili “hak ihlali” kararı verdi.
AYM, Anayasa’nın 34’üncü hususuna işaret ederek, barışçıl nitelikteki aksiyonlara yaptırım uygulamanın OHAL periyodunda izlenen hedeflerle orantılı olmadığını vurguladı. Kararda, hareketçilerin oturma hareketiyle kamu sistemini bozmadığı belirtilerek “Barışçıl halde uzun mühlet devam eden aksiyonlarda birebir şahıslara çok sayıda idari para cezası uygulanması da orantılı değildir” denildi.
‘MÜDAHALE EDİLMEMESİ ESASTIR’
Valilik tarafından İnanılmaz Hal (OHAL) kapsamında vilayet hudutları içinde 2911 sayılı Kanun kapsamında halka açık alanlarda yapılacak her türlü toplantı ve şov yürüyüşü üzere aktifliklerin yapılmasını müsaadeye bağladığı vurgulanan kararda, şunlar kaydedildi:
“Olağanüstü hâl periyodunda müsaade sisteminin öngörülmesinin maksadı, yetkililere kamu nizamını bozabilecek olayların engellenebilmesi ve gerekli önlemlerin evvelden alınabilmesi imkânını sağlamaktır. Bununla birlikte oturma aksiyonu başladıktan sonra birinci günden itibaren yönetimin aksiyondan haberdar olduğu ve müsaade alınmamasının somut olayın kaidelerinde yönetimin önlem alabilmesi için temelli öge olmaktan çıktığı görülmektedir. Bu nedenle yönetimin barışçıl aksiyona direkt yahut dolaylı müdahalede bulunmaması temeldir.
‘DEMOKRATİK BİR TOPLUMDA KATLANILMALIDIR’
Bununla birlikte müracaatçıların hareketlerinin başlamasından birkaç ay evvel KHK ile ihraç edilmelerinin şahıslar üzerindeki tesirinin de göz önüne alınması gerekir. Bu çerçevede müracaatçıların yalnızca bir bankta oturarak ve yaklaşık yetmiş gün boyunca barışçıl biçimde aksiyon yapmalarına demokratik bir toplumda katlanılmalıdır. Bu nedenle Hâkimliklerce verilen kararlarda adil bir istikrar kurulmamıştır.”
‘OHAL DEVRİNDE DE ORANTILI BİRSINIRLAMA DEĞİL’
Barışçıl biçimde uzun mühlet devam eden aksiyonlarda birebir şahıslara çok sayıda idari para cezası uygulanması da orantılı olmadığının kaydedildiği kararın münasebetinin devamında şöyle denildi: “Günlük yaşama, trafiğe yahut kamu hizmetlerinin sunumuna mani oluşturmayan barışçıl nitelikte bir aktifliğe katılan müracaatçıların müsaade yükümlülüklerini yerine getirmedikleri gerekçesiyle idari para cezasıyla cezalandırılmaları harika hâl periyodunda de izlenen gayeyle orantılı bir sınırlama olarak kabul edilemez. Somut olayda Anayasa’nın 15’inci unsurunun müracaatçıların toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkına yönelik Anayasa’nın 34’üncü unsurunda belirtilen garantilere ters bu müdahaleyi legal kılmadığı değerlendirilmiştir. Anayasa Mahkemesi, açıklanan münasebetlerle toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.” (MA)
Gazete Duvar
