ANKARA- Türkiye’de Covid–19 salgınının da tesiriyle işsizlik arttı, küçük esnaf pandemi önlemleri kapsamında işyerlerini kapatmak durumunda kaldı. Bu devirde yurttaşlar geçim gayreti verirken 2021 yılının birinci günlerinde doğal gaz ve elektriğe gelen artırımlar cep yakan faturalara dönüştü.
Ocak ayında elektrik tarifelerinde tüm tüketici kümeleri için vergi ve fonlar dâhil yaklaşık yüzde 6 artırım yapılırken, doğal gazda konut, ticarethane, sanayi ve elektrik üretim santralleri abone kümelerinde artırım oranı yüzde 1 olarak belirlendi.
“DOĞAL GAZA, ELEKTRİĞE GELEN ARTIRIMLAR TABAN FİYATTAKİ GELİR ARTIŞINI GEÇTİ”
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Güç Çalışma Kümesi Lideri Oğuz Türkyılmaz, artırımlarla birlikte Ankara ve İstanbul’da 4 kişilik bir hanenin doğalgaz, elektrik, su ve internet faturasına ödediği toplam ölçünün minimum fiyatın 4’te birine, minimum fiyatın altında maaş alan çalışan ve emekliler için de 3’te birine denk geldiğini kaydetti. Türkyılmaz, son yıllarda doğal gaza, elektriğe ve özel irtibat vergisine gelen artırımların minimum fiyattaki gelir artışını geçtiğini tabir ederek şunları söyledi:
“Bu yılın başında gelen artırımlar yurttaşların bütçelerinde elektrik ve doğal gaz için ayırdıkları sarfiyatı artırdı. 2019 Ocak-2021 Ocak aylarındaki resmi enflasyon oranı yüzde 26,8 oldu. Konutlar ve elektrik fiyat artışı resmi enflasyondan yüzde 80,5 daha fazla. Ankara ve İstanbul’da ise yüzde 43 ila 59 ortasında resmi enflasyondan daha yüksek. Doğal gaza yapılan son yüzde 1’lik artırım ile birlikte tüketiciler için yüzde 43,5 artış geldi” diye konuştu.
Oğuz Türkyılmaz ‘PANDEMİ PERİYODUNDA İŞSİZ KALAN YURTTAŞIN FATURALARINI KAMU KARŞILASIN’
10 milyonun üzerinde kişinin işsiz olduğunu hatırlatan Türkyılmaz şu tekliflerde bulundu: “Pandemi devrinde işsiz kalanları, işyeri kapatılan esnafı, fiyatsız müsaadeye çıkarılan yurttaşları da düşünürsek artırımlarla birlikte halk açısından son derece olumsuz bir tablo ortaya çıkıyor. Beşerler şu anda faturalarını ödeyemiyor. Artık bir düzenleme getirilerek 65 yaş ve üzeri insanların abone olduğu konutlarda evvelden bir fatura ödenmediğinde doğal gaz kesiliyordu, artık buna 3 hak verildi. Buna ek olarak bilhassa pandemi devrinde işsiz kalan, işyeri kapatılan yurttaşların doğal gaz, elektrik ve internet faturaları kamu bütçesinden karşılanmalı. Bu halk bu yükün altından kalkamıyor.”
Turhan Çakar ‘VATANDAŞ ŞİKÂYET ETMEK YERİNE DOĞAL GAZ KULLANMAMAYI TERCİH EDİYOR’
Öte yandan Türk-İş, 2021 Ocak ayında dört kişilik ailenin açlık hududunu 2 bin 652, yoksulluk hududunu ise 8 bin 638 lira olarak açıkladı. Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar, Türk-İş’in açıkladığı sayılar dikkate alınarak taban fiyatın altında geliri olan hanelere güç yardımı yapılması gerektiği görüşünde. Türkiye’de 20 milyon dolayında yurttaşın açlık hududunun altında yaşadığına dikkat çekerek doğal gaza, elektriğe gelen artırımlarla birlikte tüketicinin “geçinmeye” gücünün kalmadığını belirten Çakar şunları söyledi:
“Son artırımlarla birlikte tüketici çok büyük derde girdi. Bilhassa pandeminin de tesiriyle bu yoksullukta, bu işsizlikte milyonlarca kişi doğal gazı ya kısıyor, ya da büsbütün kapatıyor. Bu periyotta en az 20 milyon dolayında insan ısınamıyor. Milyonlarca yurttaşın meskenine sağlıklı besin giremezken artık de doğalgaz giremiyor. Vatandaş artık bu artırımları kanıksadı; şikâyet etmek yerine doğal gaz kullanmamayı tercih ediyor. Bu durum Cumhuriyet tarihinin yoksulluk konusunda en karanlık devridir. Bu kapsamda minimum fiyatın altında geliri olan vatandaşların doğal gaz, elektrik sarfiyatları devlet tarafından karşılanmalı.”
“ELEKTRİK FATURASI ÇOK GELMESİN DİYE KIŞ AYLARINDA BUZDOLABININ FİŞİNİ ÇEKİYORUM”
Artırımların yanı sıra Covid–19 salgını periyodunda sıkıntı durumda kalan vatandaş, geçinebilmek için farklı önlemler alıyor. İstanbul’da taban fiyatın altında 2 bin 500 TL’ye çalıştığını söyleyen bir yurttaş, yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Bu süreçte işsiz kalmadığıma dua ediyorum. Yani ağlanacak halimize gülüyoruz bir nevi. Malum İstanbul üzere bir yerde bu fiyatla geçinmek neredeyse imkânsız; lakin besin harcamalarından, toplumsal ömürden kısıyorum. Mesela elektrik faturası çok gelmesin diye kış aylarında buzdolabının fişini çekiyorum. Hava soğuk, doğal gaz da tek odada en düşük ayarda çalıştığı için yiyecekler pek bozulmuyor. Bu türlü önlemlerle hayatı kolaylaştırmaya çalışıyorum. Ona karşın geçtiğimiz ay elektrik 150 lira, doğalgaz da 178 lira geldi.”
Gazete Duvar
