Birleşmiş Milletler (BM) Etraf Programı tarafından yapılan bir araştırma, Türkiye’de her yıl 7.7 milyon tondan fazla besinin israf edildiğine işaret ediyor. 2021 BM Besin İsrafı Endeksi Raporu’na nazaran Türkiye’de her yıl kişi başı 93 kilogram yiyecek çöpe atılıyor. Türkiye dünya genelinde en fazla besinin israf edildiği ülkeler ortasında yer alıyor.
Rapora nazaran dünya genelinde her yıl toplam 931 milyon ton besin israf ediliyor. Bu, global çapta perakende satış noktaları, meskenler ve restoranlarda tüketime hazır besinin yüzde 17’sinin direkt çöpe gitmesi manasına geliyor. Raporda israfın yüzde 61’inin konutlarda yapıldığı belirtiliyor.
‘DÜNYANIN ETRAFININ YEDİ KATI’
BM’nin sürdürülebilirlik çalışmaları yapan Wrap isimli sivil toplum kuruluşuyla gerçekleştirdiği araştırmaya nazaran dünya genelinde israf edilen besinin toplamı 40 tonluk 23 milyon kamyon dolusu yiyeceğe karşılık geliyor. Uzmanlar, “Bu kadar kamyonun uzunluğu dünyanın etrafının yedi katı” diyor. Daha evvel besin israfının daha çok güçlü ülkelere has bir sorun olduğu düşünülüyordu. Ama araştırma, gelir kümelerinden bağımsız olarak her ülkede değerli ölçüde besinin israf edildiğine işaret ediyor.
Raporda besin israfının BM Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) daha evvelki iddiasının iki katından fazla olduğu belirtiliyor. Araştırmada Türkiye dahil pek çok ülkeye ilişkin datalar varsayıma dayanıyor. Bu durum, az sayıda ülkenin bu alanda dataları olmasından kaynaklanıyor. Örneğin bilgilerin yetersiz olması nedeniyle bu israfın ne kadarının istemli ne kadarının istemsiz yapıldığı bilinmiyor. Besinlerin yenilebilir ve yenilemeyen (kemik ve kabuk gibi) kısımlarıyla ilgili datalar yalnızca yüksek gelir kümesindeki ülkelerde mevcut.
‘HERKESİN ÜZERİNE DÜŞENİ YAPMASI GEREKİYOR’
BM Etraf Programı’ndan Martina Otto, düşük gelir kümesindeki ülkelerin daha az yenilebilir besin israf ettiğini iddia ettiklerini söyledi. Otto, “Ancak sonuçta dünya bu besinlerin üretimi için kullanılan kaynakların tümünü çöpe atıyor” dedi. Programın Lideri Inger Andersen, bu yıl sonlarında yapılacak iklim ve biyoçeşitlilik doruklarından evvel tüm ülkeleri israfla gayret konusunda uğraş harcamaya çağırdı. Andersen, “İklim değişikliği, tabiat ve biyoçeşitlilik kaybı, kirlilik ve israfla uğraşta önemli olduğumuzu göstermek için dünya genelinde tüm işletmeler, hükümetler ve vatandaşların besin israfı konusunda üzerine düşeni yapması gerekiyor” dedi.
BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları besin israfının 2030’a kadar yarı yarıya azaltılmasını öngörüyor. Wrap’ten Richard Swannell “Küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 8-10’u, israf edilen besinlerden kaynaklanıyor. Yani besin israfını bir ülke üzere düşünürsek, besin israfı atmosfere en fazla sera gazı salan üçüncü ülke olacaktı” dedi. 2019’da açlıktan 690 milyon kişinin etkilendiği iddia ediliyordu. Covid-19 pandemisiyle bu sayının daha da artması bekleniyor. (BBC Türkçe)
Gazete Duvar
