Türkiye artan korona virüsü hadiseleri nedeniyle 17 gün mühletle ‘tam kapanma’ya gidiyor. Bu süreçte yaşanacak iş kayıpları içinse şimdi bir mali takviye paketi açıklanmadı. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan, yevmiyeli ya da kayıt dışı çalışarak hayatlarını sürdürmek zorunda olanlar takviyesiz kapanmaya yansılı.
‘700 LİRALIK ÇİÇEK ALDIM ÇÖPE GİDECEK’
25 yıldır çiçekçilik yapan Filiz Hanım’la, Bağdat Caddesi’ndeki çiçek tezgâhında konuşuyoruz. Pandeminin başından bu yana geçirdiği günleri “Şaşkınlık içindeyiz. Buraya geliyoruz iş güç yok, konuta boş gidiyoruz” kelamlarıyla anlatıyor. Kirada oturan Filiz Hanım’ın eşi de işsiz. “Okul servisinde sürücüydü, uzaktan eğitim olunca o da çalışamadı” diyor.
Ekonomik daralma çiçek tezgâhına da yansıyor. Evvelki yıllarla nazaran satışlarda büyük bir düşüş olduğunu söylüyor. Tezgâhtaki çiçekleri göstererek “İki gün evvel 700 liralık çiçek aldım” diyor. Olağanda 700 liralık çiçeği 8-10 gün içinde sattığını belirterek, şöyle konuşuyor:
“Yarın kapanma başlıyor, bu çiçekler çöpe gidecek. Benim çiçek almak için verdiğim 700-800 lira diğeri için küçük olabilir lakin benim için çok büyük bir para. 10 lira 20 lira bile büyük bir para. Biz küçük esnafız, sürecin yükünü çekiyoruz. İş olmayınca direkt batıyoruz. Tamam Allah razı olsun sıhhatimizi düşünüyor, lakin bizi niçin düşünmüyor? 17 gün ne demek, 17 gün bu yoksul ne yiyecek ne içecek? Kiramız var, elektriğimiz var. Bir tane faturayı ödemezsen kesiyorlar. Tencere nasıl kaynayacak?”
“Bir konutumuza gelsinler ne durumdayız görsünler. Geçen sene bir milyar -eski parayla söz ediyor- para dağıttı, bir yıldır 1 milyarla mı yönetim edeceksin sen? Onun gündeliği kaç para bizim gündeliğimiz kaç para? Koca Ramazan geldi, ne erzak ne bir şey. Belediyeye gidiyorum, 10 gün 20 gün süründürüyorlar bir koli erzak için. Yani biz mecbur buraya gelmek zorundayız. Gelince de polis ceza kesecek. O cezayı kim ödeyecek? Anlayacağın önümüz uzunluğuna kapalı, önümüzü açmıyorlar.”
ÇAY TEZGAHINA 17 GÜN ORTA VERECEK
Eşi Saliha’yla birlikte 9 yıldır Bostancı kıyıda çay tezgâhı işleten Emre Beyefendi, kıyı şeridindeki kalabalığın aldatıcı olduğu görüşünde. Olağanlaşmanın başladığı mart ayından bu yana kimsenin eskisi üzere çay kahve almadığını söylüyor. Uzun vakittir tıpkı muhitte çalıştığı için müdavimleri var. Onlar sayesinde bir ölçü satış yapabiliyor. Çay tezgâhının 17 günlük kapanmadan olumsuz etkileneceğini fakat yaptığı ek işler sayesinde bu tesirleri azaltabileceğini tabir ediyor.
‘KÜÇÜK TÜP BİLE BİTTİ’
Kalay ekipleriyle birlikte Maltepe’de bir orta sokakta karşılaştığım Kevser Teyze ise 64 yaşında. Bu işi yapabilmek için her gün 10 kilometre yol yürüyor. Cebinden çıkarıp ödeyemediği faturaları gösteriyor. Kalay gruplarının üzerinde bir litrelik ayçiçek yağı var: “Birinden istedim bana yağ aldı, çaresiz kaldık” diyor. Tam kapanmadan haberi var ancak kaç gün olacağından emin değil: “Oğlumla yaşıyorum. Kalay çoktan bitti. Meskene gel bak bir şeyim yok, küçük tüp bile bitti. Dışarı çıkmazsam ne yiyeceğim?”
Kadıköy’de Ulusal Piyango bileti satan Ali Sepetci de karardan etkilenenler ortasında. “Kapanma 17’sinde bitiyor, çekiliş 19 Mayıs’ta. 2 günde bu biletleri nasıl satalım?” diye konuşuyor. Ali Bey’in gözü kulağı haberlerde: “Emekli ikramiyesini artırdılar. Bu kadar insan etkilenecek, bizim için de bir şey yapamazlar mı?”
Derin Yoksulluk Ağı’ndan Hacer Foggo HACER FOGGO: ‘ACİL TEDBİR ALINMAZSA ÇOK TRAJİK DURUMLARLA KARŞILAŞABİLİRİZ’
Derin Yoksulluk Ağı’ndan Hacer Foggo, salgının başından bu yana teminatsız ve günlük fiyatla çalışanlar için adım atılmadığına dikkat çekiyor. “Salgının başından beri söylediğimiz üzere temel tahlil herkese temel gelir teminatı sağlamak. Lakin bu, bugüne kadar uygulanmadı” diyen Foggo, derin yoksullukla çaba edenlerin şu anda büyük bir panik içinde olduğunu söylüyor.
“Sabit gelirleri olmadığı için hiç kimsenin bir hazırlığı yok. Kapanma kararını bir odalı konutlarında birikmiş elektrik ve su faturalarıyla karşıladılar. Bir taraftan birikmiş kiralar sebebiyle konut değiştiren beşerler var. Ayrıyeten beşerler borçlanmış durumda, her yere borçları var. Pandeminin başında bakkallardan veresiye alabiliyorlardı; fakat şu anda bakkallar dahi vermiyor. Bırakın gıdayı pak suya bile erişemiyorlar, zira su da paralı. Çocukların, meskenlerinde oynayabilecekleri bir metal oyuncakları bile yok. Bütün bunların başka farklı düşünülmesi gerekiyor. Acil tedbir alınmazsa bu 17 gün içinde çok trajik durumlarla karşılaşabiliriz.”
Foggo, tam kapanma boyunca lokal idareler ve kamu kurumları tarafından herkesin besine erişebildiği acil müdahale merkezlerinin kurulması gerektiğini hatırlatıyor: “Aksi halde bu beşerler açlıkla baş başa kalacak. Açlık utanç verici bir şey, hiçbir çocuğun aç kalmaması gerekiyor. Anne babalar sıkıntı durumda. Sokağa çıkıp kazanamıyor, çocukları aç kaldığında depresyona giriyor.”
Kronik hastalık ya da yaşlılık üzere özel durumları olan bireylerin belirlenmesi ve takip edilmesi gerektiğinin altını çizen Foggo, şöyle devam ediyor: “Yoksul mahallelerde kronik hastalıklar çok fazla, ben buna yoksulluk hastalığı diyorum. Bu şahısların ilaçlarına ve hastanelere çok süratli bir formda ulaşabilmesi için Sıhhat Bakanlığı’nın çalışma yapması gerekiyor. Mesela yetişkin bezine erişemeyen bir yatalak hasta ya da elektriği kesildiği için oksijen makinesinden takviye alamayan bir KOAH hastası varsa bunlar ivedilikle tespit edilmeli. Bebekli konutlara mama, süt, bebek bezi üzere hususlar kesinlikle ulaştırılmalı. Sabun, kolonya üzere hijyen eserleri dağıtılmalı. Zira bunlar meskenlerde yok, alamıyorlar.”
Gazete Duvar
