Dünyanın en varlıklı ülkelerinin oluşturduğu G7’nin İngiltere’de yapılan önderler doruğunda, Çin’in, dünyanın en büyük altyapı ve ulaştırma projelerinden biri olan İpek Yolu’na alternatif bir proje kararı aldığı belirtiliyor. Amerikan kaynaklarına dayandırılan haberlere nazaran G7 ülkeleri, Çin’in çağdaş İpek Yolu diye de nitelenen “Bir Nesil, Bir Yol” projesine alternatif bir altyapı projesini hayata geçirme kararı aldı.
PEKİN’DEN REAKSİYON
Pekin ise dorukta kendi siyasetlerine karşı birleşik bir duruş sergilemeyi hedefleyen G7’ye reaksiyon gösterdi. Çin’in Londra Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, “Küresel kararları küçük bir küme ülkenin dayattığı günler geçmişte kaldı” denildi. Çin Elçiliği, “Ülkelerin ister büyük ister küçük, ister güçlü ister zayıf, ister fakir ister varlıklı, eşit olduklarına inanıyoruz ve dünya işleri bütün ülkelere danışılarak ele alınmalı” tabirlerini kullandı.
40 MİLYARLIK DOLARLIK FON PLANI
DW Türkçe’nin aktardığına nazaran, Amerikan kaynakları, İpek Yolu’na alternatif finansman konusunda varılan uzlaşmayla hedeflenen projenin bugün kabul edilerek sonuç bildirisine alınmasının amaçlandığını söyledi. Doruğa katılan Amerikan diplomatların verdiği bilgiye nazaran, global çapta altyapı sistemlerinde 40 milyar dolar ile giderilebilecek bir açık kelam konusu. Washington bunun giderilmesi için gereksinimi olan ülkelere kamu ve özel dal iştirakiyle oluşturulacak fonlar kurulması sayesinde takviye verilmesini hedefliyor. ABD, kendi tabiriyle etraf ve iklim müdafaa ile toplumsal kıymetler temelinde şeffaf ve kalıcı amaçlar baz alınarak altyapı açığının giderilmesine katkı sunulmasını öneriyor.
Pekin’in İpek Yolu projesine alternatif olarak sunulması hedeflenen projenin finansmanına dair somut uzlaşma sağlanıp sağlanmadığı konusunda bilgi verilmezken, ABD’li kaynaklar, oluşturulacak alternatif projenin ülkeleri kendileri ile Çin ortasında tercihe zorlama amacı gütmediğini de vurguluyor.
ÇİN’E ŞEFFAFLIK ELEŞTİRİSİ
Kelam konusu planın “pozitif vizyon sunan bir alternatif” olmasının amaçlandığının altı çizilirken, ismini vermek istemeyen ABD’li bir kaynak, Çin‘e şeffaflık, iklim muhafaza ve memleketler arası çalışma şartları standartlarını yerine getirmeme eleştirisini yöneltiyor ve Pekin’in bu projeyle kimi ülkelerin makûs duruma düşmesine neden olduğunu savunuyor.
Çin’in tanıtımını 2013’te yaptığı “Bir Jenerasyon, Bir Yol” isimli projesi, Pekin’in bu proje ile hem siyasi hem de ekonomik olarak dünya çapınnda nüfuzunu artırma maksadını güttüğü gerekçesiyle memleketler arası alanda sıklıkla eleştiriliyor.
“Bir Jenerasyon, Bir Yol” projesi ile Çin, Asya, Afrika, Avrupa ve Latin Amerika ortasında ulaşım, sanayi ve ticaret ağı altyapısı kurma gayesini güdüyor. Proje kapsamında kara, deniz ve demiryolu altyapısı Çin kamu şirketleri tarafından yapılırken projeye katılan gelişmekte olan ülkeler ile milletlerarası kuruluşlardan kredi alma talihi bulunmayan devletlerin Çin bankalarına borçlanmalarından ve Pekin’e bağımlı hale gelmelerinden kaygı ediliyor.
Bu nedenle batılı hükümetler, Çin’in global çapta nüfuzunu daha da artırmasının yanısıra kimi ülkeleri de borç tuzağına düşüreceğinden yola çıkıyor. Batı, bu formda siyasi ve ekonomik olarak birtakım ülkelerin Pekin’e bağımlı hale gelebileceği ve iş birliğinin iklim ve çalışma standartları gözetilmeden sürdürüleceği kaygısını taşıyor. İpek Yolu projesi kapsamındaki ihalelerin birçoklarını da Çinli şirketlerin alması ayrıyeten tenkit konusu.
TÜRKİYE PROJEYİ DESTEKLİYOR
“Bir Jenerasyon, Bir Yol” projesine Ankara ise takviye veriyor. Projenin ikinci doruğuna katılmadan evvel konuşan devrin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, proje ile Türkiye’nin de içinde bulunduğu coğrafyanın kıymetinin daha da artacağını söylemiş, “Anadolu, Kafkasya ve Orta Asya üçgeninde nakliyat orta vadede şu anki ekonomik büyüklüğünün birkaç katına ulaşacak” demişti. (DIŞ HABERLER, DW Türkçe)
Gazete Duvar
