Eşit Haklar İçin İzleme Derneği, Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Derneği ve İnsan Hakları Gündemi Derneği ortak bir açıklama yaparak Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) reaksiyon gösterdi. Açıklamada Şırnak’ta kaçırılan Şimuni ve Hürmüz Diril’le ilgili yapılan müracaatın TİHEk tarafından formel bir münasebetle reddedildiği belirtilerek, “Böylesine ağır bir insan hakları ihlali karşısında, TİHEK’in gösterdiği son derece formel reaksiyon, birebir vakitte bu kurumun insan haklarını korumakta yetersiz ve isteksiz olduğunu, şekilsel olarak var olduğunu kanıtlamaktadır. TİHEK’in karşılığı sadece hukuken değil, ahlaken de problemlidir. TİHEK’in olaya ait yaklaşımı mağdurlarda ikincil travma tesiri yarattığı kanaatindeyiz” denildi.
Açıklamanın tam metni şöyle:
ŞİMUNİ DİRİL’İN CANSIZ VÜCUDU ZAHMETLE TEŞHİS EDİLDİ: Şırnak ili Beytüşşebap ilçesi Kovankaya köyünde mukim Şimuni Diril ve Hürmüz Diril çifti, 11.01.2020 tarihinde kaçırılmışlar, 20.02.2020 tarihinde Şimuni Diril’in cansız vücuduna ulaşılmış, Hürmüz Diril’in akıbetinden ise bugüne kadar haber alınamamıştır. Olaydan sonra konutlarında yapılan incelemede, kimliği belirli olmayan kişi ya da şahıslarca yetmişlerindeki çiftin karda çırılçıplak yürütüldükleri izlenimini uyandıracak biçimde iç çamaşırları konutlarındaki sobanın yanında bulunmuş, kaybolma tarihinden yaklaşık 40 gün sonra bulunan ve isimli tıp teriminde “sabunlaşmış” olarak nitelenen Şimuni Diril’in cansız vücudu, çocuklarınca dahi teşhis edilmekte zorlanmıştır.
TİHEK’E YAPILAN MÜRACAAT: Yaşlı çiftin kaçırılmalarının üzerinden bir yıldan fazla vakit geçmişken ve ortada toplanacak ayrıca kanıt kalmadığı halde Beytüşşebap Cumhuriyet Savcılığı’nın yürüttüğü soruşturma hala sonuçlandırılmamış ve olaya ait olarak bugüne kadar rastgele bir dava açılmamıştır. Olayla ilgili olarak, Diril çiftinin oğulları Remzi Diril,avukatı aracılığıyla Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK)’e yaptığı müracaatta, annesi Şimuni Diril’in naaşının çıplak bir halde ve bedeninde sayısız kırıklarla bulunduğunu, cinayetin aydınlatılması için gerçek bir uğraş gösterilmediğini, babası Hürmüz Diril’in ise akıbetinden hiçbir halde haber alınamadığını, bulunması için de önemli bir uğraş gösterilmediğini, bu belirsizlik halinin bir azaba dönüştüğünü belirtmektedir. Remzi Diril’e nazaran devlet kurumlarındaki bu kayıtsızlık hali, mağdurların dini inançlarından ve onlara atfedilen siyasi görüşleri temel alan ayrımcı saiklerden besleniyor olabileceğidir.
HERKES MÜRACAATTA BULUNABİLİR: Bilindiği üzere, 6701 sayılı kuruluş kanununun 1. hususunda TİHEK, “insan onurunu temel alarak insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, şahısların eşit muamele görme hakkının teminat altına alınması, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerinden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi ile bu unsurlar doğrultusunda faaliyet göstermek, azap ve makûs muameleyle faal uğraş etmek ve bu mevzuda ulusal tedbire sistemi vazifesini yerine getirmek” üzere kurulmuştur. Tıpkı kanunun 9. hususunda TİHEK, “ayrımcılık yasağı ihlallerini resen yahut müracaat üzerine incelemek, araştırmak, karara bağlamak ve sonuçlarını takip etmek”le görevlendirilmiş; kanunun 17.maddesinde ise ayrımcılık yasağı ihlallerinden ziyan gördüğü tezinde bulunan her gerçek ve hükmî kişinin kuruma başvurabileceği düzenlenmiştir.
İNSAN HAKLARI AKSİYON PLANI AÇIKLANIRKEN GELEN CEVAP: Kelam konusu müracaat üzerine TİHEK’in yapması gereken, bu ağır insan hakları ihlalinin tesirli soruşturulmasına katkı sağlamak ve soruşturma sürecindeki aksamaların inanç ya da siyasi fikir ayrımcılık kaynaklı olup olmadığını araştırmaktır. Halbuki, TİHEK müracaata ait olarak, tam da İnsan Hakları Aksiyon Planını’nın açıklandığı dakikalarda, müracaatçıya verdiği cevapta, “kanuna muhalif olduğu tez edilen uygulamanın düzeltilmesinin ilgili taraf yahut tara ardan talep edildiğine ait evrakların müracaata eklenmemiş olmasını” münasebet göstererek ve kesinlikle “ayrımcı uygulama” ibaresine dilekçede yer verilmesini tavsiye ederek başvuruyu sürece almadığını belirtmiştir.
AHLAKEN DE PROBLEMLİ BİR HAL: Böylesine ağır bir insan hakları ihlali karşısında, TİHEK’in gösterdiği son derece formel reaksiyon, birebir vakitte bu kurumun insan haklarını korumakta yetersiz ve isteksiz olduğunu, şekilsel olarak var olduğunu kanıtlamaktadır. TİHEK’in karşılığı sadece hukuken değil, ahlaken de problemlidir. TİHEK’in olaya ait yaklaşımı mağdurlarda ikincil travma tesiri yarattığı kanaatindeyiz. Bu derece ağır bir insan hakları ihlaline karşı, üstte belirtilen tepkiyi gösteren bir kurumun, ayrımcılığın yaygın ve sistematik bir hal aldığı ülkemizdeki başka müracaatlara nasıl yansılar gösterdiği de kamuoyunun malumudur.
İSTİFAYA DAVET EDİYORUZ: Kurulduğu tarihten bu yana insan hakların korunmasına yönelik hiçbir tesir yaratmayan TİHEK, bu haliyle varlığına gerek olmadığını kendi kararlarıyla ortaya koymaktadır. Biz aşağıda imzası olan insan hakları örgütleri olarak; Diril çiftinin durumlarıyla ilgili olarak tesirli bir soruşturma ve kovuşturma yapılması konusunu sorumlulara bir sefer daha hatırlatıyor ve tüm TİHEK üyelerini istifaya davet ediyoruz. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
