Türkiye’de tıpkı gün içinde HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi ve HDP’nin kapatılması için hukuksal süreç başlatılması dünya basınında geniş yer buldu. Haberlerde, HDP’nin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki (TBMM) üçüncü büyük parti ve ikinci büyük muhalefet partisi olduğu vurgulandı; AK Parti’nin, parti kapatma konusunda iktidar ortağı MHP’nin baskısı altında olduğu yorumu yapıldı.
BLOOMBERG’DEN MHP VE 7 HAZİRAN SEÇİMLERİ VURGUSU
Amerikan haber ajansı Bloomberg’ün haberinde, ‘Erdoğan’ın kilit ehemmiyetteki milliyetçi müttefiki’ olarak nitelenen iktidar ortağı MHP’nin uzun vakittir HDP’nin kapatılması için AK Parti’ye baskı yaptığı vurgulandı; HDP üzerindeki baskının, AK Parti’nin tek parti hükümeti kuracak kadar oy alamadığı 7 Haziran 2015 seçimlerinden sonra başladığı belirtildi.
Haberde, “Savcının tıpkı vakitte yüzlerce HDP üyesine siyaset yasağı getirilmesini de talep eden adımı, Türkiye’yi uzun vakittir insan hakları ve demokratik standartlar açısından eleştiren Avrupa Birliği ve ABD’den muhtemelen tenkit alacak” denildi. “Erdoğan’ın müttefiki Devlet Bahçeli 2023’teki cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri öncesinde HDP’ye karşı adım atılması için baskı yapıyordu” sözlerini kullanan Bloomberg, habere şu cümlelerle son verdi:
“HDP 2015’teki parlamento seçimlerinde daha evvelden görülmemiş bir biçimde 80 koltuk kazandı, bu durum Erdoğan’ın partisinin birinci kere çoğunluğu kaybetmesine yol açtı. AK Parti meclis çoğunluğunu tıpkı yıl tekrarlanan seçimlerde kazandı ve hükümet sonrasında HDP’ye baskı yapmaya başladı; başkanları mahpusa atıldı ve onlarca seçilmiş Kürt belediye lideri misyondan alındı.”
AP: MİLLİYETÇİ MÜTTEFİK İSTEMİŞTİ
Amerikan ajansı Associated Press (AP), HDP’nin Türkiye parlamentosundaki üçüncü büyük parti olduğunu vurguladığı haberinde, ortalarında eski eş lider Selahattin Demirtaş’ın da bulunduğu onlarca seçilmiş HDP milletvekili ve belediye liderinin yanı sıra binlerce parti üyesinin tutuklandığını belirterek, “Erdoğan’ın milliyetçi müttefiki kısa mühlet evvel partinin kapatılmasını istemişti” tabirlerini kullandı.
AP, “Bir vakitler Erdoğan’ı destekleyen lakin Türkiye önderinin giderek otoriterleşen idare biçimi karşısında hayal kırıklığı yaşayarak HDP’ye katılan Gergerlioğlu’nun vekilliğinin düşürülmesiyse, Erdoğan’ın bir dizi insan hakları ıslahatını vaat etmesinden haftalar sonra geldi” diye yazdı. Ajans, Gergerlioğlu’nun çıplak arama dahil, Türkiye’de bir dizi insan hakları ihlalini ifşa ettiğini hatırlattı.
AFP: BATI’YLA YENİ TANSİYON KAPIDA
Fransız haber ajansı AFP’nin haberinde de HDP’nin meclisteki üçüncü büyük parti olduğuna dikkat çekilirken, “Anayasa Mahkemesi teoride savcının kapatma teşebbüsünü reddedebilir ve HDP’yi yargılamayabilir. Lakin Batılı hükümetler, Türkiye’nin yargı sisteminin bağımsızlığını sorguluyor ve Erdoğan’ı, mahkemeleri muhalefeti bastırma emelli siyasi bir sopa olarak kullanmakla suçluyor. İddianamenin açıklanmasından çabucak sonra Türk lirası dolar karşısında yüzde 1.5’tan fazla paha kaybetti; bu, Erdoğan’ın hükümetiyle Batı ortasında yeni bir tansiyonlar silsilesine dair korkuların göstergesiydi” denildi.
AFP, Gergerlioğlu’nun da ‘Türkiye’de ana akım medyanın ekseriyetle gözardı ettiği çeşitli insan hakları ihlallerine ışık tuttuğu için Erdoğan hükümetini uzun müddettir hudut ettiği’ yorumu yaptı; “Özellikle de, çıplak aramaya maruz bırakılan bayan tutukluları savunması hükümeti geçen yıl öfkelendirdi” tabirlerini kullandı.
REUTERS: ANKETLERDE OY ORANLARININ DÜŞMESİYLE EŞ VAKİTLİ
İngiliz haber ajansı Reuters, kapatma davasını “Türkiye meclisinin üçüncü büyük partisi üzerinde yıllardır devam eden baskının tepe noktası” olarak niteledi. Haberde, HDP’nin son devirde “AK Parti’nin milliyetçi müttefiklerinin kapatma çağrılarıyla” giderek ağırlaşan bir baskı altında kaldığı belirtildi. Reuters, “Bu durum, Erdoğan’ın hükümeti korona virüsü pandemisi nedeniyle ekonomik problemlerle boğuşurken AKP ve milliyetçi müttefiklerinin anketlerdeki oy oranlarının düşmesiyle tıpkı vakitte yaşandı” tabirlerini kullandı.
Reuters Türkiye’de hem Kürt partilerinin hem de İslamcı partilerin geçmişte kapatıldığını hatırlatırken, “Erdoğan siyasi partileri kapatmaya karşı olduğunu tekrar tekrar tabir etmişti” diye yazdı. Haberde, HDP’nin birinci defa girdiği 2014 seçimlerinde geniş kapsamlı bir sol ve azınlık yanlısı siyaset benimseyerek, klâsik Kürt tabanının ötesine geçtiği, 2018’de de yaklaşık 6 milyon oy aldığı belirtildi. Reuters, Erdoğan’ın bu ay başında açıkladığı insan hakları hareket planının da muhalefet tarafından ‘sadece bir halkla alakalar egzersizi’ olarak görüldüğü yorumu yaptı.
BBC: HDP 2015’TEN BERİ BASKI ALTINDA
İngiliz özerk yayın kuruluşu BBC’nin haberinde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘HDP’yi uzun vakittir yasaklı PKK’nin siyasi cephesi olmakla’ suçladığı belirtilirken, “Türkiye parlamentosundaki üçüncü büyük parti parti olan HDP PKK’yle bağı olduğunu reddediyor” denildi. BBC, “Muhalifler Erdoğan’ı, hükümete ve muhafazakâr partisi AKP’ye karşı siyasi muhalefeti bastırmak için mahkemeleri kullanmakla suçluyor. HDP, PKK ile Erdoğan hükümeti ortasındaki çalkantılı ateşkesin 2015’te çökmesinin akabinde giderek artan bir siyasi ve yasal baskı altında kaldı. Bu baskı, 2016’daki başarısız darbe teşebbüsünden sonra iyice yoğunlaştı” tabirlerini kullandı.
HRW: HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNE ŞOKE EDİCİ BİR HÜCUM
Gergerlioğlu’nun vekilliğinin düşürülmesine bir reaksiyon de İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden (HRW) geldi. HRW’nin Türkiye yöneticisi Emma Sinclair-Webb, “Bu demokratik normlara ve hukukun üstünlüğüne karşı şoke edici bir akın; Türkiye’nin Anayasası’nın, kanunlarının ve memleketler arası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerinin bir ihlali” dedi. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
