Korona virüsüne karşı uğraş kapsamında kafe, restoran, lokanta ve barlar kapandı. Bu işletmeler yalnızca paket servis yaparak çalışabiliyor. Lakin alkollü işletmeler paket servise uygun olmadığı için sahipleri ya çalışmalarına müsaade verilmesini ya da kira, su, elektrik masraflarını ödememelerinin sağlanmasını, çalışanlarına da gelir takviyesi verilmesini istiyor.
‘MAĞDURUZ VE MUTSUZUZ’
Tarihi Afrodit restoran sahibi İsmail Avşar, 30 yıldır Kumkapı çarşısında esnaflık yapıyor. 500 kişilik işletmesinde 25 işçi ile hizmet veren Avşar artık kapısının önünde seyyar balık pişirip satıyor. Kumpakı çarşısının salgında çok mağdur olduğunu söyleyen Avşar, şunları anlatıyor: “Pandeminin günah keçisi yalnızca 3-5 meyhane, lokanta ve kıraathaneler oldu. Biz de seyyar balık pişirip satıyoruz. 30 yıldır hizmet verdiğimiz bir dalı bu türlü sendelettiler. Bizi meskenden kovuyorlar gelip burada balık pişiriyoruz. Bu hale düştük. Metrobüse giriyorsun dolu, vapur dolu, AVM’ler tıklım tıklım. Tramvaylar birebir. Ben de Müslümanım ancak pandemide mescitlere özgürlük verdiler. Bence bizimki sevilmeyen bir bölüm ve bu nedenle günah keçisi olduk. Mağduruz ve mutsuzuz. Umudumuz da yok. Bankalar bile artık bizi kırmızı listeye aldı. Birinci başta kredi çektik ödeyemedik. Artık kredi bile vermiyorlar.”
İsmail Avşar ‘HERKES KİMYAGER OLDU’
AK Parti periyodunda alkole yapılan artırımlara da değinen Avşar, insanların artık ‘kimyager’ olduğunu söylüyor: “AK Parti hükümeti iktidara geldiği vakit bir şişe rakı 7 liraydı. Birden 14 lira yaptılar. Sonrası uçtu. Artık yeni gelen ÖTV artırımlarıyla bir arada bir şişe alkole bugün itibariyle 15 lira daha artırım geldi. Olağana dönsek dahi bir şişe rakı için 400 TL yazdığın vakit, beşerler krizdeyken bu paraları nasıl ödeyecekler? Uydurma rakı diyorlar. Beşerler ne yapsınlar? Minimum fiyat alan bir insan içmek istese rakıya ulaşma bahtı esasen yok da bir şişe biraya 3 lira daha artırım yaptılar. Bakkaldan alış 15 lira oldu. 4 bira alsa 60 lira, yanına da çerez koysa 100 TL. Olağan ülkelerde 4 bira içmek temel besin üzere bir şey. Bu alkol artırımları ve alkole olan terslik insanları da öldürüyor. Herkes kimyager oldu. Rakı yapıyor, bira yapıyor, şarap yapıyorlar, votka yapıyorlar, viski bile yapan var.”
‘BİZ BU KENTİN SEMBOLÜYÜZ, SAHİP ÇIKIN’
Kumkapı çarşısında kiraların 20-30 bin lira ortasında değiştiğini belirten Avşar, birinci kapanmada kiralarda öteleme yaptıklarını lakin artık öteleme talihleri olmadığını belirtiyor. Avşar şunları söyledi: “Öteleme yapmaya çalışsak dahi icralık olacağımı iyi biliyorum. Tahminen de 30 yıldır emek verdiğim dükkanımdan olacağım. Şükür 750 lira dayanak dediler. 750 lira ile geçiniriz! Kiracı olmak da bu memlekette cürüm. Mal sahibi olursan stopaj ödemiyorsun ancak kiracıysan yüzde 25 stopaj ödüyorsun. Bu türlü yanlışlı bir sistem var. Bize takviye olsunlar. Biz kentin sembolüyüz. Çay kahve içmek istediğiniz bir yer bulamazsanız kent meyyit demektir. Aslında kenti süsleyen biziz. Bunların kimse farkında değil. Turistler buraya geliyor. Dışarda oturtsan hata, içeri alsan cürüm… O vakit kapıları da kapatalım gelmesinler. Bizi ‘meyhaneci’ diye makus gördükleri için hiç bir vakitte benimsemediler. Her yer kapalı hâlâ alkol artırımı yapıyorlar.”
‘KENDİMİ VAMPİR ÜZERE HİSSEDİYORUM’
Eşref Yontürk, Malatya İnönü Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra restoranlarda bulaşık yıkayarak turizm bölümüne girmiş. 30 yıldır da bu dalda çalışıyor. Yabancı lisan merakı olan Yontürk, Türkçe ve anadili Kürtçe dışında İspanyolca, İtalyanca, İngilizce, Rusça, Arapça biliyor. Pandemi nedeniyle restoranlar kapanınca, Kumkapı çarşısındaki havuzun yanında tezgah açarak çay ve simit satıyor. Yontürk, çay satmasının etrafında şaşkınlıkla karşılandığını söyleyerek şöyle devam ediyor: “İnsanlar yanıma gelerek, 5 yabancı lisan biliyorsun burada çay mı satıyorsun diye soruyor. Çay, simit satmayıp ne yapayım? 15 lisan bilsem bile şu anda hiçbir şey yapamam. Devletin kamu binaları, belediye otobüsleri tıklım tıklım. Lakin bu iş restoran kesimine gelince hepsi kapalı. Benim üzere çalışanlar gelip yanımda çay içiyorlar. Hiçbirinin çay parası bile yok. Ben en azından çay satabildiğim için kendimi bazen şanslı bazen şanssız hissediyorum. Zira tezgahın başına gelen arkadaşlarım çay içip paralarını öderken kendimi vampir üzere hissediyorum.”
‘KORONA AKŞAM SAAT DOKUZDAN SONRA MI ORTAYA ÇIKIYOR?’
Bütün kesimlerin işlerini yaptığını yalnızca alkol satışı yapılan bölümün yapamadığını söyleyen Eşref Yontürk şunları anlatıyor: “Bunun altında yalnızca arka niyet arıyorum diğer da bir şey aramıyorum. Büsbütün kapatsın, 3 ay 5 ay sokağa çıkma yasağı getirsin fakat bunu yapmıyor. Ben çay satmak zorundayım zira devletin bir yardımı yok. Meskenime, çoluk çocuğuma ekmek götürmek zorundayım. Akşama kadar İtalyanca ve İspanyolca konuşsam ne olacak? Konuşacak kimseyi bulamıyorum ki. Bir ay her yeri kapatsın. Bütün meskenlerde sayım yapılıyor üzere herkesi testten geçirsin, biz de rahatlayalım. Akşama kadar hiç bir şey yok lakin korona akşam saat dokuzdan sonra çıkıyor ortaya. Aslında Turizme hiçbir şey olmadı. Olan bu alkollü restoran ve cümbüş merkezlerine oldu. Restoranlar kapalı olduğu için elektrikçiler pusuda bekliyor. Biri kapıyı açsın da içeriye girip faturayı yazalım yada elektriği keselim diye. Kimse ödeyemediği için faturalar birikmiş. Millet kapıyı açmaya korkuyor. Beşerler açlıktan ölüyor siz daha ne duruyorsunuz? Vallahi billahi beşerler aç. Daha ne diyelim?”
Gazete Duvar
