Irak Kürdistan Bölgesel İdaresi halkı bugün, Saddam Hüseyin’in 16 Mart 1988’de Halepçe’ye savaş uçaklarıyla düzenlediği kimyasal silah hücumunda ölen 5 bini aşkın kişiyi anıyor. Iraklı Kürt siyasetçilerden peş peşe anma iletileri gelirken, birçok noktada anma merasimleri düzenleniyor. Lakin yakınlarını kaybedenlerin adalet arayışı 33 yıl sonra hâlâ devam ediyor…
‘486 KİŞİ HÂLÂ AĞIR HASTA’
Halepçe katliamında hayatta kalanlara yardım emeliyle kurulan derneğin lideri olan Lokman Abdülkadir, “Halepçe’deki kimyasal hücum sonucu hâlâ ağır hasta olan 486 kişi var. Teneffüs ve görme sıkıntıları yaşıyorlar” diyor. AFP’ye konuşan Abdülkadir’in, “Ne federal yetkililer ne de Kürt yetkililer onlara yardım etmek için bir bakım programı oluşturdu” kelamları dikkat çekiyor. Abdülkadir, korona virüsü salgını öncesinde kendilerine yardım edenin İran olduğunu, Tahran’ın her yıl az sayıda olmakla birlikte, kimi hastaları kabul ettiğini söylüyor.
‘142 ÇOCUK HÂLÂ KAYIP’
Halepçeli ailelerin, ‘kayıp’ çocukları bulma arayışı da sürüyor. Lokal çocuk muhafaza programının yöneticisi Ayad Arass, “142 çocuk hâlâ kayıp” diyor. Bu çocukların birçoğunun, katliamın akabinde yaşanan karmaşa sırasında İran’a kaçıp burada tedavi gördüğü sanılıyor.
‘AMELİYAT İÇİN VERİLEN KELAMLAR TUTULMADI’
Halepçeli Swiba Muhammed, geçmişte bir periyot adaletin yerine geleceğine inandığını, Saddam Hüseyin ile ‘Kimyasal Ali’ olarak anılan kuzeni Ali Hasan el Mecid aleyhinde tanıklık yapmak için 2006’daki dava sırasında Bağdat’a bile gittiğini anlatıyor. 60 yaşındaki Muhammed katliamda beş çocuğunu ve gözlerini kaybetmiş… ‘Kimyasal Ali’nin, davada ‘saldırıyı Irak’ı İran’dan korumak için düzenlediklerini’ savunduğu davadan dört yıl sonra asılarak öldürülmesinin kendisine adalet getirmediğini söylüyor. “Yetkililer yıllarca, hayatta kalan çocuklarımın yüzünü nihayet tekrar görebilmem için beni yurt dışında ameliyat ettirme kelamı veriyorlar. Fakat hiçbirini kelamını tutmadı” diyor.
SADDAM HÜSEYİN’E SİLAH SATAN AVRUPALI ŞİRKETLERE AÇILAN DAVA SÜRÜYOR
Halepçeliler, Saddam Hüseyin’in kimyasal silah depolamasına yardımcı olan Avrupalı şirket ve şahısları mahkemeye de verdi. Lakin katliamda öldürülen bireylerin 5 bin akrabasının 13 Mart 2018’de 25 Avrupa şirketi ile ortalarında Iraklıların da bulunduğu şahıslara açtığı davadan şimdi somut bir sonuç çıkmadı. Avukatlardan Ayad İsmail, “Şimdiye dek sekiz duruşma yapıldı ve haziranda bir duruşma daha var. İspatları görmek istediklerini söyleyen kimi şirketlere de celp gidecek” dedi. Lakin Lokman Abdülkadir, ‘zamanın dolmakta olduğuna’ dikkat çekti; Saddam Hüseyin’in devrilmesinden bu yana katliamda hayatta kalan 116 kişinin vefat ettiğini söyledi.
IRAK YÜKSEK MAHKEMESİ SOYKIRIM OLARAK TANIDI
Saddam Hüseyin’in 1986-1988’deki ‘Enfal Harekâtı’nda, 182 bin Kürt sivil ölmüş, çok sayıda sivil de kaybedilmişti. Saddam Hüseyin idaresi 16 Mart 1988’de de, peşmergenin savaşta İran’ın tarafında yer almasını münasebet göstererek, Halepçe’ye kimyasal silah saldırısı düzenlemiş, bayan ve çocuklar dahil 5 bini aşkın kişi hayatını kaybetmişti. 10 bin kişinin yaralandığı katliamın akabinde, bugün hâlâ birçok kişi kimyasal silah kaynaklı yaralanmaların acısını çekiyor. Irak Yüksek Mahkemesi 2010 yılında verdiği bir kararda, Halepçe katliamını bir ‘soykırım eylemi’ olarak niteleyip, ‘Kürt halkının hafızasında kalıcı bir yara açtığını’ teslim etmişti.
BERHEM SALİH: VİCDANLARDA DERİN BİR YARA
Katliamın 33’üncü yıldönümünde, Iraklı Kürt siyasetçilerden de anma iletileri geliyor. Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Halepçe saldırısını ‘vicdanlarda derin bir yara’ olarak niteledi. Salih, “Diktatörlüğün kendi barışçıl halkına, Iraklılara ve insanlığa karşı işlediği bu yakışıksız cürmü hatırlıyoruz. Hayatta kalanların gereksinimlerinin karşılanması, tekrar inşa ve tiranlığın dönüşünü engellemek için ellerimizi birleştirmek, şehitlerimize göstereceğimiz en büyük hürmet duruşudur” dedi.
MUSTAFA KAZIMİ: IRKÇILIĞIN NERELERE VARABİLDİĞİNİN GÖSTERGESİ
Irak Başbakanı Mustafa Kazımi, Halepçe saldırısının ‘nefret ve ırkçılığın nerelere varabileceğini gösterdiğini’ belirterek, “Bu trajedinin acısı bugün bizi hâlâ, kitle imha silahlarının bir tiranın eline geçtiklerinde ne kadar büyük bir yıkıma yol açabileceği konusunda uyarıyor” sözlerini kullandı.
NEÇİRVAN BARZANİ’DEN BAĞDAT’A DAVET
Irak Kürdistan Bölgesel İdaresi Lideri Neçirvan Barzani, anma bildirisinde Irak hükumetine Halepçelilere tazminat ödeme ve kentin yine kalkınması için somut adım atma davetinde bulundu. “Halkımızın yaşadığı ve hafızamızdan asla silinmeyecek olan felaketin şehit ve kurbanlarını hürmet ile anıyorum” diyen Neçirvan Barzani, “Bu vesileye Halepçe’ye daha fazla değer verilmesi gerektiğine vurgu yapıyoruz” tabirlerini kullandı.
MESRUR BARZANİ: SOYKIRIMLAR TEKRARLANMAMALI
Irak Kürdistan Bölgesel İdaresi Başbakanı Mesrur Barzani, toplumsal medyadan paylaştığı bildiride, “Halepçe ve etrafına yapılan kimyasal atağın 33’üncü yıl dönümünde, Baas rejiminin yasaklı silahlar kullanarak işlediği bu büyük hata nedeniyle hayatını kaybeden onurlu ve büyük şehitleri hürmetle anıyoruz” sözlerini kullandı. Barzani, “Halepçe, Kürdistan halkının uğraş ve fedakarlıklarının kozmik bir sembolü haline gelmiştir” dedi; “Kürdistan halkı ve dünyadaki tüm halk, ulus ve azınlıklara yönelik soykırımların tekrarlanmasının önünü kesmek için çalışmalıyız” sözlerini kullandı.
İRAN: BATILILAR HATIRLAMAYA TENEZZÜL ETMİYOR
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Şık de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, katliamın Batılı işbirlikçilerinin ortaya çıkarılması davetinde bulundu. Şık, “16 Mart, Halepçe’deki kimyasal katliamın 33’üncü yıldönümü. Kimileri – Batı’da Saddam’a öldürücü kimyasal silahlar tedarik edenler- hatırlamaya tenezzül etmiyor. 5 binden fazla günahsız sivil gazla öldürüldü. Hâlâ bölgedeki ‘kötücül bölgesel davranışlar’dan kelam etmek istiyor musunuz? Utanmazlar” sözlerini kullandı. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
