Esra Açıkgöz
Marina Lakvekheliani, 21 yıl evvel Gürcistan’daki ekonomik problemler nedeniyle Türkiye’nin yolunu tuttuğunda, başına gelecekleri bilmiyordu şimdi. Bir arkadaşının yönlendirmesiyle Eskişehir’de kurdu hayatını. 99’dan beri bu kentin sokaklarını korkmadan arşınladı. Ta ki eski ‘sevgilisi’ tarafından 18 Kasım 2017’de kezzaplı hücuma uğrayana kadar…
Her zamanki üzere, ekmek almaya çıkmıştı o gün. Kulağında müzik, zirvesinde sonbahar güneşi; apartman kapısından içeri girip merdivenleri çıktı. Gözüne merdivenleri süratli hızlı çıkan biri ilişti. Anladı o olduğunu. Tam ona dönmüştü ki, yüzüne çarpan bir unsurun yakıcılığıyla bağırmaya başladı. Kendini dışarı atıp karşısındaki kafeye girdi, sahibinin yönlendirmesiyle yüzünü yıkadı çabucak. Onu kalıcı, derin izlerden kurtaran da bu oldu. En azından yüzünde oluşacaklardan…
“Vücudunda iz kalmasa da ruhsal olarak o denli izler bırakıyor ki… O kaygıyı devamlı yaşıyor insan. Aylarca apartmana girip de mesken kapısını açana kadar neler çektim… Hâlâ da meskenin içine girince etrafı denetim ediyorum” diyerek anlattı sonrasını. Bu dehşete karşın davalarını hiç aksatmadan takip etti Lakvekheliani. İbrahim Can’ın dokuz yıl ceza almasında bu ısrarı kadar, bayan örgütlerinin takviyesinin ve onun telaffuzuyla hakimin davaya tarafsız, adil yaklaşmasının da hissesi çok. Lakin cezaevine girdikten sonra da tacizleri bitmedi Can’ın. Mektuplar yolladı. Lakvekheliani, bu yüzden de dava açtığında, “Taciz dokunmakla olmuyor mu? Ben cezaevinden nasıl taciz etmişim” diye savunma yaptı. Biz de Marina Lakvekheliani ile yaşadıklarını, dava sürecini ve sonrasını konuştuk…
Evvel sizi tanıyarak başlayalım mı?
1972’de Gürcistan’ın küçük bir tatil kasabasında doğdum. Bilgisayar öğretmenliğinden mezunum. Lakin memleketteki ekonomik durum berbat olduğundan herkes yurtdışına çıkmaya başlayınca, ben de yakın olduğu için 99 sonunda Türkiye’ye geldim. Bir arkadaşım bavul ticareti yapıyordu, beni Eskişehir’e getirdi. Kente alışınca kaldım.
Çok uzun vakit olmuş. Türkiye’de nasıl bir hayat kurdunuz?
Birçok işte çalıştım. Vatandaşlık olmayınca sistemli iş bulmak zordu. Bir orta evlilik yaptım, ayrıldım. 2015’te vatandaş oldum. Neyse geleyim o periyoda, 2017’ye…
Nasıl tanıştınız?
Tanıdığım bir bayan aradı, “Bakıcılık işi var, kabul eder misin?” dedi. Görüşmeye gittim. Yanında bir erkek arkadaşı vardı. Bu konuşacağımız, İbrahim Can’dı. İşin koşulları bana uygun değildi. Sonradan telefon verdi beyefendi, kartını verdi. “Sağlık şirketim var” dedi, “İhtiyaç olursa arayabilirsin, yardımcı olabilirim.” Daima birlikte çay içtik. Sonra devamlı aramaya başladı. Bazen o birlikte iş yaptığı bayan da olurdu, sohbet ederdik. Yavaş yavaş yakınlaştık. Niyetinin önemli olduğunu, evlenmek istediğini söyledi. Boşanacağından, münasebetinin ne kadar berbat gittiğinden bahsetti. Bir yola koyulduk hasılı.
Bu ne kadar sürdü?
1.5-2 yıla yakın fakat daima hengame ederdik. Vakitle palavraları ortaya çıktı. Ben de bunların üzerine gitmeye başladım. Boşanıyor mu, boşanmıyor mu; başka olduğu eşiyle konuşturdum. Şirketlerim, alacaklarım var, çok yatırım yaptım, diyerek uydurduğu o kadar çok şey vardı ki… Hengame ederdik, bu tekrar gelirdi, olaylar çıkartırdı, gösteriler yapardı, mahalleye rezil ederdi. Bildiri çekme hastalığı vardı, bir günde yüzlerce ileti çekebilirdi… Tekrar barışalım derken haydi bir kez affedersin, iki, üç ancak en son artık o kadar çok şey çıktı ki… En son borç aldı benden, sonra ortadan kayboldu. Artık gidip şikâyet edeceğim derken, ayrılacağımı da söyledim. Daha fazla bu bağlantının devam etmesine müsaade vermeyecektim. “Bu sefer katiyetle ayrılacağız ve bir daha barışmak istemiyorum” dedim.
MÜDAFAA TALEBİNDEN İKİ GÜN SONRA SALDIRDI
O devirde tehditleri var mıydı?
Direkt öldüreceğini söylüyordu. Ayrılırsan muhakkak öbür biriyle olamazsın. Ya benimsin ya topraksın… Bu, esasen buradaki klasik kelam. Bunları en son arkadaşımla kafede otururken de söyledi. Bizi takip edip gelmiş. Arkadaşım akıl edip ses kayıtları almış. Mahkemeye sunduk. Zati arkadaşlarım daima şahit oluyordu bağrışlarına, tehditlerine. Tanıklık yaptılar. Karakol içinde bile bağırırdı. Konutumun karşısındaki kafede oturur, apartmanımı izlerdi. Bazen de bodrumda ve çatıda bir alanımız var, orada yatardı. Sanki ben meskende ne yapıyorum, ne vakit geldim, tek miyim?
Aslında müdafaa talebiniz olmuş…
Kaç sefer karakola gittim. Beni izliyor, tehdit ediyor dedim. Hiç ilgilenmediler. Sevgililer tartışır da barışır, diye bakılıyor. Kaç defa dairemin, apartman kapısının kilidini değiştirdim. Anahtarcı getirir, açtırırdı kapıları… En son arkadaşımla bizi tehdit ediyor diye, müdafaa istemeye gittik fakat alışılmış ki hiçbir şey yapılmamış. Hatta karakola kadar bizi izledi. Memura camdan gösterdim. “Bak” dedim, “Buraya kadar da bizi takip etti. Tabutum kalkarken mi bir şey yapacaksınız? İlla başıma bir şey mi gelmesi gerekiyor?” Birkaç gün sonra da bu olay oldu.
BAĞIRARAK DIŞARI ATTIM KENDİMİ
Tıpkı acıyı yaşatmak istemeyiz lakin anlatabildiğiniz kadarını sizden dinlesek…
O gün meskenden ekmek almak için çıktım. Aksi üzere kulaklık taktım, müzik dinleyerek yürüyorum. Apartmana girerken hiç ses duymadım o yüzden. Neyse ekmek aldım, sabahları bazen tıp atıyorum ırmak boyunca. Bir tıp atıp meskene döndüm. Dairemin kapısını açacakken fark ettim ki merdivenden biri çıkıyor süratli hızlı. İki saniyede oldu her şey… Onu görünce konuta girmeye yetişemedim. Bilakis kapıyı çektim zira konuta sokar, orada ne yapacağı muhakkak olmaz diye düşündüm. Ona döndüm, bir şey demeye, yapmaya vakit olmadı, montundan plastik şişeyi çıkartıp yüzüme gerçek hepsini döktü. Süratle kaçtı. Sol tarafıma döndüğüm için oraya geldi. Hepsi iki-üç saniye ya tuttu ya tutmadı. Onun gerisinden mı koşsam, kendi halime mi baksam, ne yapacağımı şaşırdım. Apartmanda bir Allah’ın kulu yok, varsa da çıkmadı… Bu değişik bir yanmak, insan hiçbir vakit yaşamadan bilemez. Resmen ateşte yanıyor üzeresin. Her yer yanıyor, hiç durmuyor. Ne dokunabiliyorsun, ne…
Neyse bağırarak dışarı attım kendimi, çabucak karşıdaki kafeye girdim. Allah razı olsun sahibinden; yardım etti. Yüzümü yıkadım. Montum vardı üstümde. Tam olarak kezzabın nereme geldiğini de bilmiyorum. Her yerim yanıyor lakin yalnızca yüzüme geldi sanıyorum. Bir de en çok onu kurtarayım telaşına düştüm… İnsan bilemiyor ki ne yapması gerektiğini… Kafenin sahibi yüzünü yıka demese, direkt hastaneye giderdim, o vakte kadar da yüzüm tanınmaz hale gelirdi. Bir dakika bile çok önemliymiş… Düşünün duvarları, kapıdaki demirleri, montumu, her şeyi yaktı. Yerdeki fayansların içine girdi, kaldırdı taşları. O denli güçlü. Yeniden de Allah’a şükür yüzümde pek iz kalmadı, dikkatli bakılmazsa gözükmüyor. Lakin omzumda, boynumda, sırtımda var izler, onlar geçmez artık.
Tedavi süreci nasıl geçti?
Hastanede ne kadar ilaç, krem varsa hepsini sırayla yaptılar. Gözlerimin içine kadar yanmıştım. Gözümün içi eksiksiz kapkaraydı, vakitle düzeldi. Esasen gözlük kullanıyordum, lakin bu olaydan sonra daha da kötüledi, eskisi üzere görmüyorum. Meskende de aylarca birtakım kremlere, ilaçlara devam ettim. Hayli uzun sürdü tedavi. İz kalacak diye tasa ettim. Her yerim kabuk bağlamıştı, uzun vakit da geçmedi. Saçımın içinde yanan yerler düzelmedi, üç yıl oldu hâlâ saç çıkmıyor oradan… Adamın başarısızlığından değil, Allah’ın bana lütfuyla bu haldeyim, yoksa kim bilir artık ne olacaktım…
Bedeninde iz kalmasa da ruhsal olarak o denli izler bırakıyor ki… O kaygıyı devamlı yaşıyor insan. Ben aylarca apartmana girip de mesken kapısını açana kadar neler çektim… Hâlâ da meskenin içine girince etrafı denetim ediyorum, sanki meskende biri beni bekliyor mu, tekrar ziyan verir mi diye.
Pekala, bu süreçte fizikî ya da ruhsal olarak özel bir dayanak sağlandı mı size?
Sağlanmadı. Devlet hastanesine gidiyordum. Özele gidebilecek durumum yoktu. Sıhhat işleri yüzünden bir yıl çalışamadım. Devamlı tedaviye gereksinim duyuyorsun, ruhsal olarak da hazır değilsin. Burada ailem de yok. Esasen memlekettekilere aylar sonra anlatabildim. Yıllardır sakinleştirici ilaçlar kullanıyorum. Uyku ilacı içmeden uyuyamıyorum. O gerilimli, depresyonlu hali, panik atağı hâlâ atamadım. Dışarıdan bakınca hiçbir şeyi yokmuş üzere gözüksem de içim hiç o denli değil. Günlük hayatta tesirleri çok çok fark ediyor. Beşerlerle yanlışsız dürüst irtibat kuramıyorsun, uzun vakit sohbet edemiyorsun. Toplumsal biriydim fakat bu olaydan sonra, ne bileyim, dünyaya bakışım değişti. İnsanlardan soğudum. Günler hatta aylarca dışarı çıkmadım, kimseyle konuşmak istemedim, görüşmedim. Konutun içinde otururdum o denli.
NASIL BİR YÜREKSE HASTANEDEKİ BİRİNCİ GÜNÜMDE ARADI
Tekrar hayata karışmaya, toplumsallaşmaya ne vakit başladınız?
Uzun bir mühlet sokağa bile çıkmadım. En fazla akşamları hava almak için çıkardım, karanlıkta kimse kimseyi tanıyamaz diye. Beşerlerle karşılaşmaktan kaçıyordum. O biçimde kimseye görünmek istemiyorsun. Yüz bin kat makyaj yapman lazım ki, kapatabilesin. O da deva değil. Bir de televizyonlarda, gazetelerde çıkmıştım, kim görse “Ay sana ne oldu bu türlü?” diye başlıyordu. Herkese tek tek bu kıssayı anlatmak zorundasın… Bir de çok tedirgindim. Olaydan sonra daima ana caddelerden yürüyor, kameralı yerlere gidiyordum. Zira devamlı şiddete başvuran bu tip beşerler rahat durmaz. Cezayı da göze almıştı, tehdit ederken, “Paşa paşa yatarım, esasen alışığım” demişti. Ne vakit biraz kendime geldim, yavaş yavaş topluma karışmaya, dışarı çıkmaya başladım.
Bir de hastaneye birinci gittiğinizde size bildiri atmış. Nasılsın, diye sormuş…
Evet, nasıl bir yürekse hastanedeyken aradı beni. “Nasılsın, ne yapıyorsun?” diyor. Hiçbir şey yokmuş, bilmiyormuş üzere. O zannediyor, bana kimin ilaç döktüğünü bilmiyorum. Onun niyeti beni kör etmekti. Ömür uzunluğu beni o denli nahoş bir halde bırakacaktı ki, ben bir daha ne aile kurabileyim ne bir yerde çalışabileyim… “Utanmadan bir de soruyorsun” dedim, “Ben yandım ancak kör olmadım. Seni gördüm.” Bana dökerken, ister istemez birkaç damla üzerine gelmiş. Elinde izler varmış… Arkadaşlarım sağ olsun, gazetecileri getirdi, anlattıklarımı kaydettiler. Ondan sonra polis aramaya başladı. Nerede olabileceğini bile bana sordular. Halbuki evvelce bir davası olduğundan her gün imza atmaya gidiyordu karakola.
BAYAN DAYANAĞININ ÇOK FAYDASI OLDU
Dava süreci nasıl geçti?
Çok uzun sürdü. İki yıl kadar. Adamın zati her söylediği palavra, her sözü yanlış. Öbür davaları olduğu için, bu olaydan sonra dört ay tutuklu kaldı. Benden ötürü değildi yani. Dört ay sonra bıraktılar. İki kez karşılaştık, çabucak uzaklaştım. Hâkim onu o denli hoş uyardı ki, “Sakın yaklaşma” dedi. Mahkemenin sonucunu beklerken kendi işini zorlaştırmaz. Bu, daima dolaylı yollardan ziyan vermeye çalışır. Uydurma Facebook hesaplarından bana tehditler geldi o süreçte. Devamlı arayanlar oldu. Kapıma polis geldi, gürültü var diye şikayetler edilmiş. Allah’tan komşu çıkıp buradan ses gelmedi diyordu. Hayatımı zorlaştırmak için her şeyi yaptı. Mesela, numaram tanışma sitelerine düşmüş. Beşerler beni arıyor, “Şurada buluşacağız” diyor. “Sizi tanımıyorum” diyorum. “Şu siteden numaranı sen vermedin mi?” diyorlar. Hâlâ arayanlar oluyor…
Bütün davalara hiç aksatmadan gittim. Görmekten ne kadar rahatsız olsan da gitmen gerekiyor. Mesela, tabir verirken o denli kısa anlatmışım ki, sonradan düşünüyorum bunu söylememişim, şunu anlatmamışım… Dedim, ben yaptıklarını tek tek anlatmazsam, nasıl biri olduğunu, ne yapabileceğini, ne kadar önemli bir hata işlediğini bilemezler. O yüzden de takip etmek gerekiyor.
Bayan örgütlerinden de ağır takviye geldi sanırım dava sürecinde…
Evet, onlar beni buldular. Onlarla birlikte hareket eden bir avukatım vardı. Bana çok dayanak verdiler. Mahkemelerime katıldılar. Bunun sahiden çok faydası oldu. Bayanların bu türlü bir takviyeye gereksinimi var. Yaptıkları büyük iş, yürek isteyen de bir şey.
Mahkeme sonucunda dokuz yıl verdiler. Yargıcımız kusursuz bir hanımefendiydi. Davaya önyargısız, adil formda baktı. Hâkim olsun, avukatım olsun, çok teşekkür ediyorum. Hekimler, gazeteciler, medya bana hakikaten çok büyük iyilik yaptı. Onların gayretleri, dayanağı; bayan meclisindeki arkadaşlar sayesinde davalarım en hoş formda görüldü ve iyi sonuçlandı. Lakin Yargıtay’a itiraz etti. Şimdi o sonuçlanmadı.
Sizin davalarınızın hepsini takip etmeniz ve bugün burada bizimle konuşmanız da cesurca. Çoğunlukla bayanlar şiddetle, bilhassa de böylesi yırtıcı bir şiddetle karşılaşınca gözden uzaklaşmayı tercih ediyor…
Ben neden saklanmak zorundayım? Herkes, “Neden telefon değiştirmiyorsun? Niçin meskenden taşınmıyorsun? Eskişehir tehlikeli senin için” diyor. Neden ben biri için hayatımı değiştirmek zorundayım? İsteyen zati telefonumu bulur, adresimi de. Ömür uzunluğu saklanmak, birinden kaçmak istemiyorum ki. Kaçacak olan o, ben hiç değilim… Ne kadar ziyan görürse görsün insan, bence adaleti aramalı. Bu tahminen biraz yapı problemi fakat ben hiçbir vakit ne susma ne kaçma taraftarı değilim. Sen cüret göstermediğinde diğerleri da yürek edemiyor.
‘TACİZ DOKUNARAK OLMUYOR MU?’
Cezaevinden size mektuplar yollamış. Üstelik taciz şikayetinde bulunduğunuzda, “Taciz dokunarak olmuyor mu? Ben cezaevinden nasıl taciz etmiş olabilirim?” diye savunma yapmış…
Cezaevine girdiğinde, birinci işi adıma vekâlet çıkartmak oldu. Güvenebileceği kişi olarak beni belirtti! Reddettim olağan ki, bunun için de duruşmalara çıktım. Baktı buradan da bana yaklaşamadı, bu sefer mektup yazdı. İki, üç mektup yolladı. Beni sevdiğini, özür dilediğini yazmıştı. Hepsini mahkemeye verdim. Orada seni seviyorum ya da aşkım demesini taciz olarak saymıyor. Sana dokunmadım, nasıl taciz ettim diyor. Bu cürümden da 5 ay 18 gün mahpus cezasına çarptırıldı. Bizim olay birkaç belgeye bölündü; taciz davası farklı, şiddet, senetler başka. Baktı ki çoğalıyor davalar, yazmayı bıraktı.
Artık hayatınız nasıl devam ediyor?
Eskisine nazaran daha iyi. Az da olsa sakinleştim, biraz kendime geldim fakat daha çok var. Muhtaçlık hayli bir noterde tercümanlık yapıyorum. Çok sevdiğim bir iş. Keşke daha çok yabancı olsa da çok iş çıksa. Sevdiğim, güvendiğim birkaç arkadaşım var, onlarla görüşüyor, memnun olmaya çalışıyorum. Onlar dışında kimselerle pek yakınlaşmıyorum. İnsanlardan o denli soğudum ki, ne bileyim, korktum da. Çok hayal kırıklığına uğradım. İster istemez bir ziyan geleceğini düşünmeye başlıyorsun.
Pekala geleceğe yönelik telaşlarınız var mı?
Kanılar seni zayıf yakaladığı vakit esir alıyor lakin yine de bir şeyden korkmuyorum. Oraya gitsem şu olur, bunu yapsam bu olur diye düşünerek hayat geçmez lakin bu tip insanlardan da her şey beklenir. On yıl sonra da düşündüğü şeyi gerçekleştirebilecek kapasiteye sahip. Çok olay görüyoruz televizyonda, tekrar tekrar cezaevinden çıkıp da birebir cürümlerin daha beterini yapanlar var. Hiçbir şey de bunları durduramıyor maalesef.
Bir talebiniz var mı?
Yargıtay kararından adil bir sonuç çıksın. Artık adliyenin yolunu unutmak istiyorum zira devamlı gidiyorum da gidiyorum. Olağan hayata dönmek istiyorum. Sabit, kendime uygun işim olsun kâfi. Hayatta fazla aradığım bir şey yok… Yalnızca Türkiye’deki değil tüm dünyadaki bayanlara söylemek istediğim bir şey var: Kendinizi hiç kimse için yıpratmayın. Allah’ın bize verdiği bir canımız var. Yaşayın, başınıza hiçbir şey takmayın. Her şeye karşın hayat çok hoş.
* “Boşanma davası açtığı eşi…”, “Eski sevgilisi tarafından…”, “Terk ettiği erkek arkadaşı…” Faillerin isimleri ve yüzleri değişse de gayeleri daima aynı… Bayana yönelik erkek şiddetinin vardığı vahşetin sonu yok. O denli ki kezzap, tuz ruhu, asit üzere kimyasallar bile erkeklerin elinde bir silaha dönüşüyor. Bu atağın en bilindik ismi ünlü müzikçi Bergen olsa da bu, Türkiye’de yaşayan her bayanın karşı karşıya kalabileceği bir “tehlike”. Hem de yalnızca boşanmak istediği, terk ettiği, bir erkeğin “aşk”ına karşılık vermediği için… Biz de erkeklerin kimyasal saldırısına uğrayan üç bayanla yaşadıklarını, karşılaştıkları zorlukları konuştuk. Ayrıyeten uzmanlardan da hususun hukukî ve ruhsal istikametiyle ilgili bilgi alırken, talepleri de dinledik… Gördük ki bu yazı dizisi, yalnızca üç bayanın kıssası değil, çok daha fazlasının geçmişi ve milyonlarca bayanın korkusu, kaygısı… Biz onların sesine ses katmadıkça…
NOT: Bu içerik, Impact Hub Istanbul ve ABD’nin Türkiye Misyonu tarafından desteklenen Project Zoom kapsamında hazırlanmıştır. ABD Hükümeti’nin resmi görüşünü yansıtmamaktadır. Burada paylaşılan bilgi ve görüşlerin sorumluluğu büsbütün eser sahibine aittir.
Gazete Duvar