Türkiye Gazeteciler Cemiyeti bünyesinde çıkarılan M4D Medya İzleme Raporu’nun Temmuz-Ağustos-Eylül 2020 (3. çeyrek) raporu yayınlandı. Raporda basın çalışanlarının durumu, pandeminin basın alanına getirdikleri, medyanın ekonomi-politiği üzere birçok kısım ele alındı.
Raporda basın çalışanlarının sendikalılık yüzdesi 2020 Temmuz ayı datalarına nazaran yüzde 7,88 oldu. Sektörde Lider Medya-Sen isimli yeni bir sendika kurulmuş olmasına karşın (gazetecilerin yanında medya bölümündeki kağıt, baskı ve ambalaj çalışanlarını de örgütleme tezini taşıyor) sendikalılık oranı Ocak 2020’de yüzde 0,13 düştü.
Rapora nazaran, işten çıkarmaların yasaklanması sonrası fiyatsız müsaadeye çıkarma hızlandı ve ileriki süreçte yasağın kalkmasıyla basın kesiminde işsizliğin süratle artması bekleniyor.
BASIN ÇALIŞANLARI İÇİN OLUMLU GELİŞME
Kelam konusu periyotta basın çalışanlarının durumu açısından olumlu bir gelişme yaşandığı da rapor da aktarıldı. O gelişme raporda kendi şöyle yer buldu:
“Yılın üçüncü çeyreğinin basın çalışanlarının durumu açısından olumlu bir gelişmesi raporun 2. kısmında de belirtildiği üzere Danıştay’ın gazetecilerin basın kartı alabilmesinde koşul koşulan “sigorta primlerini yatırmış olma” zorunluluğunu içeren maddeyi iptal etmesiydi. Mevcut hâliyle sorumluluğun gazetecilerde değil patronda olduğuna hükmeden Danıştay’ın bu kararı sonrası alandaki sivil toplum faaliyetleri sırf basın kartlarının alınmasında değil yılda 90 günlük yıpranma hissesi hakkının tekrar kazanılması etrafında işliyor. Yılın son çeyreğinde bu bahisle ilgili TBMM’den bir kanun teklifinin çıkması bekleniyor.”
Gazetecilerin yaşadığı meselelerin aktarıldığı kısımda Gazete Duvar muhabirlerinden Hacı Bişkin’in haberine de yer verildi. Raporda, internet gazeteciliğinin kanundaki yerinde yapılmayan iyileştirme ve hak teslimleri konusunda, Bişkin’in haberinden yola çıkılarak üç temel meseleye vurgu yapıldı:
“TGS, DİSK Basın-İş, ÇGD ve İnternet Medyası Derneği liderleriyle yapılan röportajlardan oluşan araştırma internet gazeteciliğinin üç temel meselesinin ortaya koyuyor:
• İnternet gazetecileri “basın, yayın ve gazetecilik” işkolunda değil “büro” işkolunda sayılıyor. Yani devlet tarafından gazeteci olarak tanınmıyor.
• Buna bağlı olarak basın kartı alma hakları bulunmuyor. Münasebetiyle resmi kaynaklardan haber takibi yapamamak, sokakta gerçekleşen aksiyonları takip ederken gözaltına alınma riski bulunmak üzere sıkıntılarla karşılaşıyor.
• Gazeteciler, yeniden bağlı bulundukları işkolu kaynaklı özlük haklarında kısıntılar ve teminatsız çalışma pratiklerine maruz kalıyor.
Bu meselelere ek olarak yeni düzenlemelerle internette sansürün daha da kolay uygulanır hâle gelmesi internet gazeteciliğinin üretim araçlarından tertipli olarak mahrum kalmasına yol açıyor. Yıpranma hissesi, kıdem tazminatı üzere gazetecilerin genelini ilgilendiren mevzuların yanında internet gazeteciliği sorunu Türkiye’de basın özgürlüğünün önündeki mahzurlardan biri olarak duruyor.” (HABER MERKEZİ)
Raporun tamamına ulaşmak için tıklayınız.
Basın ve söz özgürlüğüne ait gelişmelerin derlendiği ve mevzuya ait bilgi tahlillerinin bulunduğu raporlar http://media4democracy.org/reports/ adresinden incelenebiliyor.
Meslek örgütleri anlatıyor: İnternet gazetecilerinin sıkıntıları nasıl çözülür?GÜNDEMGazete Duvar
