KÖLN – Angela Merkel on altı yıldır Almanya’yı yönetiyor. Onun devrinde Avrupa euro krizi, mülteci krizi üzere büyük krizler geçirdi. İzlediği siyasetler her vakit çoğunluğu mutlu eder siyasetler olmasa da, inanç verici imajıyla ve biraz da tahminen talih yapıtı karşısına daha güçlü bir şansölye adayı çıkmayınca tekrar ve tekrar seçildi. Bu Eylül’de Almanya genel seçimleri var. Fakat bu sefer seçim yarışı Merkel’siz olacak. Lakin son aylarını da muhtemelen planladığından farklı geçiriyor. Zira Merkel şansölye olarak son bir yılında yeniden bir kriz yönetmek zorunda kaldı. Korona pandemisi nedeniyle misyonunun son periyodunda yeniden kuvvetli bir imtihandan geçiyor. Merkel’in bu sefer karşısında rakibi ne direkt ekonomik bir sorun ne rastgele bir ülkeyle yaşanan bir sorun ne de mülteciler, Dünyanın geri kalanı üzere ölümcül bir virüsle baş etmek zorunda.
Merkel, daha korona pandemisinin başında bu krizle ilgili birinci açıklamasında 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana şimdiye kadar görülmemiş önemli bir durumla karşı karşıya olduklarını belirtmiş ve daha sonra da bir savaştaymış üzere birlik ve dayanışma ruhu sergilenmesini istemişti. Disiplini, kararlılığı ve krizi atlatmaya yönelik somut hareket planlarıyla örnek gösteriliyordu. Şansölye vazifedeki son aylarını kendisi de görüşmelerden ve özel davetlerden feragat ederek geçiriyor.
Merkel, Korona krizinde birçok dünya başkanından farklı olarak her vakit bilimsel bulgulara, virologların tekliflerine, mümkünlük hesaplamalarından çıkan sonuçlara nazaran planlama yapmayı tercih etti. “Bu sayılar korona virüsü ile çabada sert tedbirler gerektiriyor, aksi takdirde bu kriz felakete yol açacaktır” diyordu, hala da o denli diyor. Bu nedenle de ne yapılması gerektiği konusunda daima emindi. Eyalet başbakanlarını başından beri durumun ne kadar önemli olduğuna ikna etmeye çalıştı. Tesirli tedbirler talep etti. Yeniden de bazen tek başına kaldı. Vazifesinin son aylarında öngörülemeyen meselelerle gayret ediyor. Dünyanın en emniyetli Covid-19 aşısını üreten BioNTech, Alman firması olmasına karşın ülkede aşılama çok yavaş ilerliyor. Ismarlanan aşı dozları gönderilmedi. Mesela Astra-Zeneca, vaat ettiği aşı dozlarını şimdi yollamadı.
Aşılama yavaş ilerledikçe daha fazla insan sabırsızlanmaya başladı. Anketlere nazaran, hükümete ve en kıymetlisi de seçimlere aylar kala Merkel’in partisi olan Hristiyan Demokratlar Birlik’e (CDU) olan itimat değerli ölçüde düşüyor. Bir de bunun yanına Merkel’in planına uymayan ve çeşitli çıkarlar nedeniyle farklı taraflarda ilerleyen eyalet önderlerini de eklemek gerekiyor. Onlara nazaran Merkel siyasi mesleğini tamamladı. Halkın onay verdiği tanınan kararlara imza atmak zorunda değil. Lakin eyalet önderleri kendilerine nazaran etkin siyaset içinde yer alıyorlar. Bu nedenle de Merkel’in verdiği sert kapanma kararlarını her vakit desteklemiyorlar.
MERKEL PANDEMİYİ SİYASETİN ÜSTÜNDE TUTUYOR
Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti (NRW) Başbakanı ve CDU’nun yeni başkanı Armin Laschet ve Bavyera Başbakanı Markus Söder, başbakanlık adaylığı için ismi geçen isimler. Söder ve Laschet ortasında ismi konulmayan bir rekabet mevcut. Merkel, Laschet ve Söder ortasındaki politik rekabeti bilmesine karşın açıktan CDU başkanı Laschet’i Kuzey Ren-Vestfalya’da Korona bulaş sayısının artmasına karşın ‘acil durum frenine’ basmadığı için sert biçimde eleştirdi. Üstelik başkanlık yarışında Merkel’in, Bavyera Başbakanı Söder’den çok Laschet’e takviye vereceği düşünüldüğünde Laschet’i açıktan işaret ederek eleştirmesi pandemi meselesini siyasetin üstünde tuttuğunu gösteriyor. Yoksa Merkel ve Laschet partinin merkez çizgide tutulması için ortak noktada birleşebilen isimler.
Merkel, Laschet’in CDU’yu bir ortada tutmaya çok daha uygun bir isim olduğunu düşünüyor. Buna karşın pandemi kelam konusu olduğunda bunların dışında eleştirel konuşabiliyor. Lakin hem eyalet önderlerini hem Merkel’i zorlayan bir diğer husus da çok sağcılar ve onların kışkırttığı korona zıtları. Bilhassa Doğu Almanya eyaletlerinde eyalet başbakanlarının üzerinde ırkçı Almanya İçin Alternatif Partisi’nin (AfD) baskısı işleri zorlaştırıyor. Sağ popülistler, halkın korona tedbirlerini desteklememesi için kampanya yürütüyorlar. Merkel, eyalet başbakanlarının her vakit onunla tıpkı ittifak içinde yer almayacağını biliyor. Eyalet başbakanları anlık çıkarlar dâhilinde açılma yahut yumuşama kararları alabiliyorlar. Merkel, tüm bu süreci en az ziyanla yönetmek zorunda.
Merkel eyalet başkanlarıyla yaptığı toplantılarda tüm eyalet önderlerinin alınan kararları desteklemesi için kararların demokrasi çerçevesinde ve bilimsel datalar ışığında verilmesi için çok efor sarf ediyor. 16 eyaleti her eyaletin kendi özel durumu çerçevesinde en uygun biçimde tedbirler alabilmesi için ikna etmeye çalışıyor.
Buna rağmen Merkel’i “Her şeyin en doğrusunu bilen benim” formunda davrandığı için eleştirenlerin de sayısı az değil. Ancak kelam konusu korona tedbirleri olunca Merkel’in inatçı değil istikrarlı davrandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Ne kadar istikrarlı yahut kararlı davranırsa davransın son periyotlarda korona tedbirleri nedeniyle bilhassa başta dar gelirliler olmak üzere halk epey yorgun. İnsanların bu süreçteki psikolojileri göz gerisi ediliyor. Siyasetçilere, hükümete inanç azaldıkça azalıyor. Bilhassa kendi partisi, düşen itimat ve oylardan Merkel’i yavaş yavaş eleştirmeye ve sorumlu tutmaya başladı. Merkel’in kendi son periyodu olduğu için partisini gereğince önemsemediğini düşünenler de var. Lakin pandemiyle uğraşta başarılı olmak Merkel için CDU’unun hanesine yazılacak artı puan demek. Şansölye olarak pandemide çabayı kaybederse CDU ve hükümet ortağı Toplumsal Demokrat Parti de (SPD) kaybedecek. Şimdiye kadar Almanya Fransa, İtalya, İspanya, İngiltere üzere ülkeler göz önüne alındığında krizi en iyi yöneten Avrupa ülkesi oldu. Almanya üçüncü dalganın ortasında ve Merkel’in bu son performansı ne olursa onu akıllara o denli kazıyacak. Pandemi Merkel’in son krizi ve kendisini eleştirenlere son meydan okuması olacak.
Gazete Duvar
