ANKARA – Türk-Alman Üniversitesi Göç ve Ahenk Araştırmaları Merkezi (TAGU) Müdürü Prof. Dr. Murat Erdoğan, TBMM Göç ve Ahenk Alt Komisyonu’nda Türkiye halkı ile Suriyelilerin ahenk sürecine ait konuştu.
Türkiye toplumunun 2011 yılına kadar aldığı göçmen sayısı 2 milyon civarındayken bir anda 4 milyona yakın mülteci ile müsabakasının önemli bir şok olduğunu tabir eden Erdoğan “2011 yılından sonra üç sene içinde dünyanın en fazla mülteci barındıran ülkesine dönüştük. Pekala, en fazla mülteciyi barındıran bir ülke olarak kalkınır mısınız? Onda soru işaretleri var. En fazla göçmen nerede diye baktığınızda anlıyorsunuz ki dünyanın en güçlü ülkeleri göçmenleri kapıyor ancak ‘mülteci’ deyince dur orada diyorlar. Kanada’yı örnek vereyim; yılda 350 bin göçmen alırlar, mecburen alırlar hayatları ona bağlı, beşere muhtaçlıkları var. Kaç tane mülteci alıyorlar bir bakın bakayım, yılda 20 bini geçmez. Mülteci üzerinden kalkınan ülke o denli çok kolay değildir. Suriyelilerle birlikte Türkiye’nin siyasetleri bir biçimde diğer mültecilerin de Türkiye’ye yönelmesine neden oldu” sözlerine yer verdi.
‘TÜRKİYE’NİN GÖÇ VE HUDUT SİYASETLERİNİ GÖZDEN GEÇİRMESİ GEREKİYOR’
Türkiye’nin en büyük sorunlarından birinin sistemsiz göçmen sorunu olduğuna vurgu yapan Erdoğan, komitesinin hususla yakından ilgilenmesi gerektiğini belirterek şunları söyledi:
Prof. Dr. Murat Erdoğan “Düzensiz göçmenleri çok küçümsüyoruz. Yalnızca geçen sene yakalanan sistemsiz göçmen sayısı 454 bindi. Bunun 200 bini Afganistan’dan. Bakın, Suriyelilerin bir münasebeti var; ülkelerinde savaş vardı, kapıyı açtık, tamam. Düzgün de 200 bin Afgan bir yılda nasıl ülkeye girer. Bu nasıl bir sınırdır. Geçen sene 454 bin kişi yakalanmıştı, bu sene 110 bin civarında kişi yakalandı. Sayı pandemiden ötürü düştü ve sonrasında tekrar fırlayacak üzere. Bilhassa İran hududumuzu korumakta çok önemli külfetimiz var. Türkiye dünyadaki bütün mülteciler için bir çekim merkezine dönüşmüş durumda bunun farkında olmamız lazım. Türkiye’nin bu manada göç siyasetlerini, hudut siyasetlerini çok önemli manada gözden geçirmesi gerekiyor.”
‘SURİYELİLERİN DAĞILIMINDA BÖLGELERDE VE VİLAYETLERDE İNANILMAZ FARKLILIKLAR VAR’
Türkiye’ye gelen 4 milyon Suriyeli yurttaşa ait merkezi yerleştirme planı yapılmadığını, bunun da bölgeler ortası harika farklılıklara yol açtığını belirten Erdoğan, “Suriyeliler birinci geldiklerinde hudut bölgesinde kamplara yerleştirildiler. 1 kamp, 2 kamp, 26 kamp 300 bin kapasite baktık olmuyor, sonra dedik ki ‘başınızın dermanına bakın.’ Onlar da başlarının dermanına baktılar. Bu da Türkiye’nin bu hususta verdiği en stratejik karar ya da kararsızlıktı. Merkezi bir yerleştirme planlaması yapmadığımız için vilayetler ortasında, bölgeler ortasında harika farklılar var. Ankara’da 25 ilçenin 4’ünde Suriyeli var, başkalarında Suriyelinin haberi bile yok. Mahallî ahenk süreçlerine kıymet vermemiz gerekiyor, zira çok istikrarsız bir dağılımımız var. Bu işin yerelde halledilmesi gerekiyor. Bu hususta toplumun dayanıklılığını artırmamız gerekiyor. Belli maksat kümeleri belirlememiz gerekiyor. Mesela 33 bin Suriyeli üniversite öğrencisi var. Onları gaye küme olarak belirlememiz lazım. Niteliklileri kaçırmamak için neler yapabilir onun üzerine baş yormamız gerekiyor” davetinde bulundu.
‘YENİ BİR MİLLİYETÇİLİK YARATACAKLAR, ÖTEKİSİ DE TÜRKLER OLACAK’
Türkiye toplumunun büyük kısmının Suriyelileri reddetme eğiliminde olduğunu işaret eden Erdoğan, bu durumun iki toplum ortasında ileriye dönük toplumsal bir kırılmaya neden olabileceğine ihtarında bulunarak şunları söyledi:
“İki toplum ortasında bir asimetrik geçiş var, bu hayra alamet bir durum değil. Bunun ileride önemli bir toplumsal gettolar oluşturma riski çok yüksek. Esasen çok kırılgan bir toplum yapımız var. Yani bir toplum kendi içinde ne kadar gerginse sonradan geleni kabul etmekle de o kadar zorlanıyor. Onun için biz bir şey yapacaksak evvel kendimize yapmamız gerekiyor, kendi içimizdeki gerginliği azaltmamız gerekiyor. Zira Türk toplumunun ahenk sağlamayı reddeden hâli bir sefer başlı başına bir ipucu veriyor ve onların daha çok gettolaşmasına imkân sağlamış oluyor. Yeni bir milliyetçilik yaratacaklar ve bu milliyetçiliğin ötekisi de Türkler olacak diye endişeliyim. Mesela Bakın, Almanya’ya giden Türklerin birinci on yılındaki cürüm oranlarına bakın, ikinci on seneye bakın, üçüncü on seneye bakın. Cürüm oranları artıyor. Yani kenarda kalmış, işsiz kalmış, mesleksiz kalmış, eğitimsiz kalmış gençler bir noktadan sonra birileri üzerinden masraflar.”
‘SURİYELİLER HİÇBİR YERE GİTMEYECEK’
Türkiye’deki Suriyeliler sıkıntısının birinci 3 sorun ortasında olduğunu belirten Erdoğan, şu açıklamayı yaptı:
“ AK Partililerin dahi yüzde 80’i Suriyelilere siyasi hak verilmemesi gerektiğini düşünüyor. Çalışma müsaadesi verilmesine de itiraz çok yüksek, yüzde 56 civarında. Bir taraftan ‘Türk devletinin üzerine yük oldular’ diyorlar lakin çalışma müsaadesi verilmesini istemiyorlar, iş yeri açmalarını da istemiyorlar. Türk toplumu bunu kalıcılığın ögesi olarak görüyor. Suriyeliler Türkiye’de birinci 3 sorun ortasına giriyor ve siyasetin bunu görmemesi mümkün değil. Suriyeliler bir yere gitmeyecek, isterseniz kapıları açın, isterseniz Suriye’de savaş bitsin, en sevdiğiniz iktidar gelsin. Sosyolojik olarak bu işin artık geri dönülemez olduğunu düşünüyorum” dedi.
SURİYELİLERE EN BÜYÜK DAYANAK AK PARTİ VE HDP’DEN GELİYOR
Türkiye’de Suriyelilere siyasi bazlı en büyük takviyenin AK Parti ve HDP’den geldiğini belirten Erdoğan, şunları söyledi:
“Suriyelilere verilen en büyük takviye siyasi parti bazlı HDP’lilerden geliyor. Niçin geliyor biliyor musunuz? HDP’liler başlangıçta Suriyeliler Türkiye’ye gelince isyan ediyorlardı, zira dediler ki: ‘Erdoğan bunları getiriyor, Kürtleri ayrıştıracak. Sünni Arapları getiriyor, Kürtlerin ortasına yerleştirecekler. Sonra Kobani olayları patlayınca ve Türkiye’ye çok sayıda Kürt Suriyeli gelince Kürt toplumundaki algı farklılaştı ve şu an ikiye ayrılıyor. Suriyeliler konusunda AK Parti ile HDP bir tarafta, MHP, CHP, ÂLÂ Parti öteki tarafta. Münasebetiyle, burada da politik manada da bir ayrışma kelam konusu. Hasebiyle ahenk süreçlerini daha yerele taşımak, kendi toplumumuz içindeki gerginlikleri azaltmamız lazım. 680 bin çocuğu okullaştırdık, 400 bin çocuk dışarıda. Bu çocuklarla ilgili ne yapacağımıza dair planlamalarımızın olması lazım.”
Gazete Duvar
