Ogün Akkaya
SAKARYA – Sakarya’nın Hendek ilçesinde 3 Temmuz 2020’de 7 kişinin öldüğü, 127 kişinin yaralandığı Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda yaşanan patlamaya ait devam eden davanın ikinci duruşması 15 Mart Pazartesi günü Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek. Ortalarında fabrika sahibi, fabrika sorumlu müdürü, iş güvenliği uzmanı ve ustabaşıların olduğu fabrika sorumluları, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından 2 yıl 8’er aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpus cezası ile hakim karşısına çıkacak.
İddianamede, çalışanlar tarafından “Çin Mahallesi” olarak isimlendirilen bölgede yasal olmayan bir halde ve tüzüğe karşıt olarak depolama ve üretim yapıldığı vurgulanırken, fabrika yerleşkesine yapılması için projesi hazırlanan ve ilgili resmi makamlarca onaylanan sığınağın ise inşa edilmediği bilgisine yer veriliyor. Eksper heyetince yapılan değerlendirmede 13 bin 396 kilo TNT patlayıcısının infilak etmesine muadil bir patlamanın yaşandığı belirtiliyor. Yaşanan patlama, Kandilli Rasathanesi Zelzele Araştırma Enstitüsü’ne nazaran 1.7 büyüklüğünde zelzele tesiri yarattı, açığa çıkan güç 100 kilometre uzaklıktan ölçüldü.
PATLAMAYA DAVETİYE ÇIKARAN İHMALLER ZİNCİRİ
Hazırlanan iddianamede çalışanların sebep olduğu ihmaller ve kusurlardan kimileri şu biçimde sıralandı: Binaların kimilerinde özensiz elektrik ilişkileri ve binalarda havalandırma hedefli kullanılan aspiratörlerin sızdırmaz olmaması, Çin Mahallesi’nde elektrik bulunan yerlerde kaçak akım rölesinin bulunmaması, üretim müsaadesi olmaksızın kaçak olarak barut üretilmesi ve bu barutun imalatta kullanılması, Fabrikada acil durumlar için bulunması mecburî olan toplanma alanı ve sığınağın bulunmaması, Kısımlarda çalışan personellere fazla iş çıkarması için daima olarak baskı yapılması nedeniyle iş yetiştirebilmek ismine emekçilerin gerekli dikkat ve ihtimamı göstermeden çalışıyor olması, Patron tarafından giderilmeyen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi yahut yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve gibisi acil ve hayati tehlike arz etmesine karşın bu durumun bakanlığın yetkili ünitesine bildirilmemesi, İş güvenliği uzmanınca tutulması gereken evrakların tarzına uygun tutulmaması, Genelde ilkokul mezunu olan çalışanlara gerekli ve kâfi iş güvenliği eğitiminin verilmemesi.
‘BU DAVA TÜRKİYE’DEKİ BÜTÜN PERSONELLERİN DAVASIDIR’
Gülşen Uzuner Yaşanan patlamada dayısı Muhammet Seyfi Çanakçı’yı kaybeden davanın müşteki avukatlarından Gülşen Uzuner ile 15 Mart tarihinde gerçekleşecek ikinci duruşma öncesinde konuştuk. Patlamada yakınlarını, akrabalarını ve iş arkadaşlarını kaybeden şahısların davanın kapatılmasına ait ekonomik ve politik nedenlerden ötürü telaşlı olduğunu vurgulayan Uzuner, bu durumun genel olarak adalet sisteminin işleyiş halinden kaynaklandığını, kaygıların bu noktada çok olağan olduğunu belirtti. Hendek’teki havai fişek fabrikasında yaşanan patlamaların garantisiz ve kontrolsüz çalışma şartlarının bir örneği olduğunu söyleyen Uzuner, “Üretim çalışanlarının canının çok ucuz olduğunu, tutanakların hiçbir manasının olmadığını bu davada gördük. Bu dava Türkiye’deki bütün personellerin davasıdır. Demokratik kitle örgütlerinden, sivil toplum kuruluşlarından, sendikalardan ve tüm çalışanlardan bu davaya sahip çıkmalarını istiyoruz” diye konuştu.
‘DEPONUZDAKI STOKTAN DEVLETİN BİLE HABERİ OLMAZSA ORANIN PATLAMAMASINI BEKLEMEK SAFLIK OLUR’
İş Teftişi Tüzüğü’nün kontroller konusunda çok büyük bir eksiklik barındırdığını, azamî itinanın olması gereken kontrollerde iş niteliğinden kaynaklı alelade bir ihtimamın dahi olmadığını belirten Uzuner, gerçekleşen birinci patlamanın ruhsatsız olarak açılan kısımda gerçekleştiğini hatırlatarak “iş durdurma, verilen ruhsatı geri alma üzere işi durdurmaya ve denetlemeye yönelik adımlar dahi atılmamış. İşyerinde daha öncesinde 46 sefer ihlal tespiti yapılmış. Yapılacak kontrollerin evvelden personellere haber veriliyor olması konusunda patronun yanılgısının yanında kontrolü yapan kamusal sistemin da eksik ve yetersiz çalışma yürüttüğü görüyoruz. Üretim ve kâr uğruna personellerin canı gözden çıkarılıyor. Bu durum alışkanlık ve gelenek haline getirildi. Patronlar tarafından bu cins tehlikeli işlerin kontrolünü gerçekleştirilmiyor, tedbir almaktan öte çalışanları tehlikeye yönlendiriyor. Siz emekçiler daha fazla mal üretsin diye bütün patlayıcıyı bir noktaya yığarsanız, deponuzdaki stoktan devletin bile haberi olmazsa oranın patlamamasını beklemek saflık olur” dedi.
Gazete Duvar
