Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı ‘kademeli normalleşme’ takviminde sanatkarlar, sahne işçileri ve cümbüş kesimiyle ilgili adım atılmamasına yönelik reaksiyonlar sürüyor.
AK Parti Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün prestijiyle geçerli olan ‘kademeli normalleşme’ takvimini açıklamasının akabinde dal işçileri açıklanan pandemi yasakları kapsamında yok sayılmalarına karşı toplumsal medyada #SahneneSahipÇık #GözünüYumma etiketleriyle kampanya başlattı.
BBC Türkçe’den Burak Abatay’ın haberine nazaran, kesim çalışanları müzik yeri Jolly Joker öncülüğünde Gözünü Yumma kampanyası başlattı.
#SahneneSahipÇık ve #GözünüYumma etiketleriyle toplumsal medyada da paylaşımlar yapılan kampanyanın bildirisinde ise şu tabirlere yer verildi:
“Her yıl canlı müzik ve sanat yerleri, tertip ve şenlikler; binlerce çalışanın çalıştığı binlerce aktifliğe mesken sahipliği yaparken etraflarındaki restoran, küçük işletmeler ve otellere katkı sağlayarak lokal iktisatların canlanmasının öncüsü oluyor. Var oluş çabamızı, tüm bu bölümlerin sürdürülebilirliği için veriyoruz.
“Mekânlar, çalışanlar ve sanatkarlar olarak herkesi ve yetkili idari kuruluşları sahnelerimize sahip çıkmaya çağırıyoruz. Resmi ya da kamu, küçük ya da büyük herkes, bu durumdan kurtulmamızda rol oynayabilir.”
MÜZİSYENLER REAKSİYONLU: ANNE BABADAN YARDIM ALIYORUZ
Antalya’da yaşayan müzisyen Hakan Erken Bakanlığın Müzik Susmasın projesine “kendilerinden daha sıkıntı durumda olan müzisyenlerin haklarına girmemek için” başvurmadığını söz ediyor.
Erken geçimini aile dayanaklarıyla sürdürdüğünü söylüyor. “50 yaşına geldik ancak hala anne babadan yardım alıyoruz” diyen Erken kelamlarına şöyle devam ediyor:
“Kredisi olan, borcu olan arkadaşlara kolaylıklar diliyorum. Zira insanları konuta hapsedip, borcunuza da karışmam diyen bir idare var başımızda. Banka ya da sular yönetimi , ‘Çalışmıyor musun? Ah özür dilerim, o vakit önümüzdeki ay ödeyin’ ya da ‘Bu ay elektriğiniz, suyunuz da bizden olsun’ demiyor.”
GÖZEN VURAL: BİZİ KİMSE GÖRMÜYOR
İstanbul’da yaşayan Slang kümesinin vokali Gözen Vural, Erdoğan’ın açıklamaları esnasında rastgele bir umudu taşımadığını söylüyor.
Tek geçim kaynağının müzik olduğunu vurgulayan Vural, “Dün bir hayal kırıklığı yaşamadım. Zira çok uzun müddettir sahip olduğumuz bir his bu. Hem madden hem manen yıprandık. Bildiğin yok sayılıyoruz. Etraflarındayız, yanlarında dolanıyoruz ancak kimse bizi görmüyor” diyor.
Öte yandan müzisyenler, sinema salonlarının, halı alanların ve AVM’lerin açılıp müzik yerlerinin açılmamasına da reaksiyonlu.
Bunu bir ikili standart olarak gördüğünü tabir eden Çelik, “Çıkalım müziğimizi icra edelim. Aslında sizin verdiğiniz 3-5 bin TL’lik hibelerden faydalanamıyoruz. Bırakın biz müziğimizi yapalım, bize yardım falan etmeyin, bizim sahnemizi açın çıkıp müziğimizi yapıp paramızı kazanalım. Biz yardım falan istemiyoruz. Bu ikili standardı bir kenara bıraksınlar” diyor.
Çelik, HES kodu uygulamasının müzik yerlerinde da uygulanabileceğini ve böylece havaların ısınmasıyla birlikte açık hava yerlerinde müzik yapabileceklerini aktarıyor. Vural, yaşadıkları sürecin hem fizikî hem de ruhsal bir formda kendilerini çökerttiğinin altını çiziyor ve şunları lisana getiriyor:
“Gelir elde etmenin yanı sıra müzik işi ruhsal de bir iş. Yapmaya devam ettiğin sürece besleniyorsun. Çok diğer bir iş. Bu kadar uzun mühlet yapamamak bizi ruhsal olarak da çökertti. Sahneye çıktığım an ne yaparım bilmiyorum. Herhalde ağlarım. Sesimi kullanmayalı çok uzun mühlet oldu.”
Müzisyen Reyhan Karaca, Twitter hesabında, “Yarından itibaren köpük partilerinde eğlenen yerli ‘turist’leri görmeye başladığınızda, meskenine ekmek götüremeyip intihar eden işçi müzisyenleri hatırlayın, olur mu?” paylaşımını yaptı.
Bir başka müzisyen Işın Karaca ise Twitter’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı da etiketleyerek, “440 gündür konutuna ekmek götüremeyen 1 milyon insanın sesini lütfen duyun kâfi artık” diye yazdı.
BAKANLIK DAYANAĞI UZATILDI
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Aralık ayında müzik yerlerinin kapalı olması sebebiyle çalışamayan kesim çalışanları için “Müzik Susmasın” dayanak programını başlattı.
Projenin paydaşlarından olan Yunus Emre Enstitüsü’nün datalarına nazaran, bu program kapsamında yapılan 35 bin 901 müracaatın 30 bin 744’ü kabul edildi ve bu bireylere Ocak ayından itibaren 3 ay boyunca her ay net bin TL, toplamda 3 bin TL takviye verildi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu mühletin Mayıs ayı da dahil olmak üzere 5 aya uzatıldığını duyurdu.
Lakin aylık bin TL’lik yardım pek çok bölüm çalışanı tarafından yetersiz bulundu. Bununla birlikte pandeminin başından itibaren sayısı kesin olarak bilinmese de geçim sorunu yaşayan birçok müzisyenin intihar haberleri basında yer aldı.
Öte yandan pek çok müzisyen ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 17 Mayıs’ta açıklanan 3 bin TL’lik ikinci dayanak paketinden “gelir vergisi mükellefi olma koşulunu” sağlayamadıkları gerekçesiyle yararlanamadı.
Vergi mükellefiyetine ait pek çok itiraz lisana getirilirken İzmir Müzisyenler Derneği’ne nazaran Türkiye’de müzisyenlerin yaklaşık yüzde 90’ı kayıtsız çalışıyor ve bu sebeple ikinci yardım paketine müracaat yapamıyor.
MÜYORBİR, MESAM, Müzik-Sen ve MÜZSAN ise 27 Mayıs tarihinde Ticaret Bakanlığı’na tüm müzisyenlerin hibe dayanağından yararlanması için yazılı bir müracaatta bulundu.
DÜNYADA NELER YAPILDI?
Mart 2020’den itibaren dünyayı tesiri altına alan Covid-19 pandemisinin akabinde pek çok ülkede sanatkarlara yönelik kimi dayanak programları oluşturuldu.
İrlanda’da ‘Covid-19 Krizi Sanat Kurulu’ isminde bir şura kuruldu ve her sanatkarın başvurusu karşılığında 3 bin avro takviye verildi.
Kanada’da yaklaşık 30 bin sanatkarın iştiraki ile Nisan 2020’de bölümün pandemiden nasıl etkilendiğine ait kapsamlı bir anket çalışması yapıldı.
2020 sonbaharında açıklanan ekonomik plana nazaran de ülkede, kültür-sanat sanayisindeki istihdamın sağlanabilmesi için toplamda 181,5 milyon dolarlık bir fon ayrıldı.
Almanya’da 2021 yılının sonuna kadar sürecek kültür sanat şirketlerine ve sanatkarlara yaklaşık 1 milyar euro ek finansman sağlayacak “Kültür İçin Yeni Bir Başlangıç” programı oluşturuldu.
Kurumlara sunulan 250 milyon euro’luk fon sanat yerlerinin çevrimiçi bilet satışları için yeni sistemler kurulması yahut yerler içerisindeki havalandırma sistemlerini iyileştirmesi için kullanılabilecek.
Kesimde çalışan beşerler için ise 450 milyon euro’luk, radyolara ise 20 milyon euro’luk fon ayrıldı.
İtalya’da Covid-19 pandemisi sonrasında iptal olan etkinlikler ve doğabilecek potansiyel ziyanlar sebebiyle 130 milyon euro’luk kültürel acil kullanım fonu oluşturuldu. Müzisyenler, muharrirler, turizm ve kültür çalışanları ile sinema sanayisi bu fondan yararlanabildi.
Belçika’da da pandeminin başlamasından kısa bir mühlet sonra 50 milyon euro’luk benzeri bir fon yaratıldı.
Avustralya tiyatro, dans, sirk, müzik ve başka alanlardaki tertipleri için 35 milyon dolarlık Covid-19 Sanat Sürdürülebilirlik Fonu ayırdı.
Hükümet buna ek olarak Nisan 2020’de canlı müzik ve performans sanayisine özel 27 milyon dolarlık bir ek bir bütçe ayırdığına da duyurdu.
İsviçre’de ise hükümet salgın sebebiyle kültür sanat sanayisine 42 milyon İsviçre frangı bütçe ayırdı. Bu daha sonra 62 milyon İsviçre frangına yükseltildi.
Ayrıyeten işsiz kalan kültür sanat kesimi çalışanları maaşlarının yüzde 80’ini devletten alabildi. Bu karar muhakkak müddetli kontratlı çalışanlar için de uygulandı.
Kaynak
Gazete Duvar
