ANKARA – AK Parti ve MHP’nin seçim ve siyasi partiler kanunlarında değişiklik öngören çalışmasında seçim barajıyla ilgili düzenleme netleşti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim barajıyla ilgili “Yüzde 7 netleşmiş vaziyette. MHP de 7’ye olumlu bakıyor” kelamlarının akabinde açıklama yapan MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, “Baraj konusundaki arayış ve çalışmalar bu açıklamayla noktalanmış ve Cumhur İttifakı’nın baraj kararı yüzde 7 olarak tescillenmiştir” dedi.
Muhalefet, AK Parti ve MHP’nin ortaklaştığı bu kararı, “MHP’yi baraj altında bırakmama hamlesi” olarak yorumluyor. Ayrıyeten teklifin detaylarının şimdi ortaya çıkmadığına dikkat çeken muhalefet, “Asıl bunun gerisinden diğer neler gelecek ona bakmak gerek” diyerek karara temkinli yaklaşıyor.
‘YÜZDE 7 BARAJ TÜRKİYE’NİN AVRUPA’DA İMAJINI OLUMLU ETKİLER’
AK Parti kaynaklarına nazaran, seçim barajıyla ilgili değişiklik hazırlığına “temsilde adalet ve demokratikleşme” açısından bakmak gerekiyor. Muhalefet partilerinden gelen “Siyasi mühendislik yapılmak isteniyor” tenkitlerinin reddedildiği AK Parti’de, “Yüksek seçim barajı nedeniyle içinde yer aldığımız Avrupa kurumlarından çok fazla tenkit alıyoruz. Barajın aşağı çekilmesi demokratikleşme ve hasebiyle Türkiye’nin imajının düzelmesi açısından olumlu olur” değerlendirmesi yapılıyor.
‘HDP OBEZ PARTİ, GERÇEK OYUNA DÖNER’
AK Parti’de seçim barajının aşağı çekilmesinin sonuçlarıyla ilgili bir öbür kıymetlendirme ise partilerin gerçek oylarına döneceği halinde. Bu mevzuda somut örnek HDP gösteriliyor. HDP’nin yüzde 10 seçim barajını aşması için asıl seçmeni dışında oy aldığına dikkat çekilerek, “Bazı partilerin oyları obez. Barajın 7’ye düşürülmesi durumunda her parti kendi oyunu alır. HDP de gerçek oyuna çekilir. “HDP barajı aşsın” diye verilen transfer oylar engellenmiş olur” deniliyor. HDP yöneticileri ise bu yoruma, “HDP gerçek oyuna çekilecek deniyor, buyursunlar bunu seçimde deneyimleyelim, gerçek oyumuzu görelim” karşılığı veriyor.
SEÇİM ETRAFI SAYISININ ARTMASI HÂLÂ MASADA
AK Parti’de seçim kanunu ile ilgili değişikliğin yalnızca baraj ile ilgili olmadığına dikkat çekilerek çalışmanın devam ettiği tabir ediliyor. MHP’nin karşı çıktığı dar ve daraltılmış bölgenin şimdilik rafa kalktığı söz edilirken İstanbul, Ankara ve İzmir üzere milletvekili sayısı yüksek vilayetlerin 7 milletvekili çıkaracak halde seçim etraflarına bölünebileceği, bu bahsin hala masada olduğu söz ediliyor. Bu teklif kapsamında İstanbul’un 12-13 seçim etrafına ayrılabileceği kaydediliyor.
İTTİFAK İÇİ BARAJ BEKLENMİYOR
Seçim kanununda değişiklik çalışmasında en çok konuşulan hususlardan biri ittifaka katılan partilere de barajı aşma kaidesi getirileceği oldu. Lakin MHP Genel Lider Yardımcısı Feti Yıldız’ın, “Seçim ittifakı yapılması halinde yüzde 7 olan barajın hesaplanmasında ittifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamı temel alınır” açıklaması ittifak içi baraj düşünülmediği iletisi olarak yorumlandı.
‘BARAJ MHP İÇİN AŞAĞI ÇEKİLİYOR’ ARGÜMANI
Seçim kanununda değişiklik hazırlığını “iktidarın düşen oylarına deva arayışı” olarak pahalandıran muhalefet partileri ise açıklamalara uzaklıklı. Seçim barajının yüzde 7’ye düşürülmek istenmesi CHP, HDP ve İYİ Parti tarafından “MHP için yapıldığı kesin. Tüm anketler MHP’yi baraj altında gösteriyor” biçiminde yorumlanıyor. Seçim barajının yüzde 7’ye çekilmesinin yeni partilere muhtemel tesiri ise, “DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Saadet Partisi baraj yüzde 5’e çekilse daha umutlu olacaktı. Lakin yüzde 7 baraj, umudu zayıflatıyor. Bu durum kelam konusu partileri büyük ittifaklara yöneltebilir ya da kendi ortalarında üçüncü bir ittifakı tartışabilirler” değerlendirmelerine neden oluyor.
İTTİFAK YASASI KALKACAK MI?
Muhalefet partileri yöneticileri seçim kanununda değişiklik çalışmasının yalnızca barajı içermediğine dikkat çekerek daha büyük tartışmalara yol açabilecek hazırlıklara dair duyumları da gündeme getiriyor. Buna nazaran AK Parti, birinci kere 2018 seçimlerinde uygulanmaya başlayan seçimlere ittifak ile girilmesini sağlayan düzenlemeyi kaldırabilir. Bu istikamette duyumlar aldıklarını söyleyen bir muhalefet partisi yöneticisi, “İttifaksız bir seçim ile karşı karşıya kalınabilir. Şayet yapılırsa en değerli değişikliklerden biri bu olur” değerlendirmesinde bulunuyor. Bu adım atılırsa bilhassa yeni kurulan partiler bir diğer partinin listesinden seçime girmek zorunda kalabilir ya da bu partilerin tek başlarına seçime girmesi durumunda barajı aşamadıkları takdirde oyları sistem dışı kalarak AK Parti’nin işine yarayabilir.
Muhalefet partilerinin dikkat çektiği bir öbür nokta ise seçim heyeti başkanlıklarıyla ilgili. Mevcut düzenlemede bu misyonu, vilayetlerin en kıdemli hâkimi üstlenirken bir değişiklikle bu misyonun de seçimleri yöneten YSK’ye verilebileceği söz ediliyor. Bu türlü bir değişikliğin “siyasallaşan yargı ortamında” seçim güvenliğinin tartışılmasına yol açacağı söz edilirken, “Seçim barajına değil asıl bunlara bakmak gerek” uyarısı yapılıyor.
Seçim mevzuatında değişiklik çalışmasında siyasi partilerin seçime katılma yeterliliği kazanmasında Meclis’te küme olma koşulunun kaldırılması da gündemde. Yeni kurulan tüm partiler örgütlenme kuralını karşılayıp büyük kongrelerini yaptığı için bu tarafta yapılacak bir düzenlemenin mevcut durumda sorun yaratmayacağına dikkat çekiliyor.
Gazete Duvar
