Cihan Başakçıoğlu
İZMİR – Manisa’nın Soma ilçesinde bulunan Uyar Madencilik şirketten tazminatlarını alamayan personeller tazminatları için ekim ayından bu yana direnişlerini sürdürüyor. Personeller 15 yıldır mevt ve iş kazası tazminatlarını, maden ocağının kapatılmasının akabinde da 9 yıldır maaş ile kıdem ve ihbar tazminatlarını alamıyor.
Hükümet yetkililerinin verilen kelamları yerine getirmemesi üzerine en başında kelam verdikleri üzere Ankara yürüyüşüne başlayan madenciler, bu defa de kent girişinde durduruldu. Haklı gayretlerine karşın kente girmelerine dahi müsaade verilmeyen madenciler 5 günlük bekleyişlerinin akabinde Soma’ya hareket etti.
Bağımsız Maden İş Sendikası Genel Lideri Tahir Çetin ve tazminat mağduru madenci Ali Faik İnter’in bulunduğu araç, Manisa’nın Kırkağaç ilçesine bağlı Bakır Mahallesi kavşağında kaza yaptı. Kazada Çetin ve İnter vefat etti.
Yaşanan kazanın akabinde Çetin ve İnter’in cenazeleri bugün memleketlerinde toprağa verilirken, kamuoyunda madencilerin adalet ve hak uğraşları merak konusu oldu.
BABASINI KAYBEDEN İNTER, 2002’DEN BERİ HUKUK GAYRETİ VERİYOR
Vefat eden Ali Faik İnter madenci olan babasını 2002 yılında Soma Holding’e bağlı bir madende meydana gelen kazada kaybetti. Babasını kaybeden İnter, 19 yıldır hukuk çabasını sürdürürken, Uyar mağduru çalışanlardan Ali Kandemir’in 2006 yılında madendeki patlamada gözlerini kaybetmesi sonrası verdiği hak uğraşı ise 15 yıla dayanıyor.
EKİM 2013: UYAR MADENCİLİK’TE 28 EMEKÇİ GÖÇÜK ALTINDA
2013 yılının Ekim ayında Azim Uyar’ın sahibi olduğu Uyar Madencilik’in Darkale Kömür Ocağı’nda patlama yaşandı.
Patlama sonucu 28 emekçi göçük altında kalırken, göçük altındaki personellerden Yunus Göçlü öldü. Bu, Azim Uyar’ın sahibi olduğu bu ocakta yaşanan birinci kaza da değildi. 2013 yılında yaşanan bir öbür kazada bakanlık müfettişleri tarafından birebir ocak, 15 gün mühletle kapatılmıştı. Gerisi arkası kesilmeyen kazaların akabinde madenciler can güvenlikleri olmadığı gerekçesiyle iş bırakma hareketine başladı. Patron ise 888 emekçiyi işten çıkardı. Personeller o günden beri ne fiyatlarını ne de tazminatlarını alabildi.
Emekçilerin tazminat ve hak çabası bu biçimde başlarken, bu sefer de Uyar ailesine ilişkin öteki bir kömür madeni katliama sahne oldu. 28 Ekim 2014’te Karaman’ın Ermenek ilçesine bağlı Pamuklu köyü yakınlarındaki kömür madeninde su baskını meydana geldi, 18 personel madende mahsur kalarak vefat etti.
Yaşananların çabucak akabinde Soma Holding’e bağlı Eynez işletmesinde 301 madencinin ömrünü yitirdiği Soma maden faciası yaşandı. Soma Holding’de çalışan 2 bin 831 personelin de işten atılması üzerine Uyar Madencilik’le Soma Holding personelleri Türkiye Kömür İşletmeleri’nden (TKİ) rödevansla iş yapan bu iki şirkete karşı birlikte uğraş etmeye başladı.
UYAR EMEKÇİLERİ TAZMİNAT DÜZENLEMESİNDE KAPSAM DIŞI BIRAKILDI
Soma faciasının akabinde Temmuz 2020’de kazanım sağlandı. Işıklar, Atabacası, Geventepe ocaklarında çalışan emekçilerin tazminatlarının TKİ tarafından ödenmesini öngören yasa Meclis’ten geçti.
Lakin Uyar Madencilik’te çalışan çalışanların bu yasa kapsamına alınmaması üzerine Soma ve Ermenek’te Uyar Madencilik tazminat mağduru emekçiler direnişe başladı. 12 Ekim 2020 tarihinde Bağımsız Maden Emekçileri Sendikası öncülüğünde Ankara’ya yürüyüş başlatan madenciler, Soma çıkışında kolluk kuvvetleri tarafından durduruldu. Yürüyüşlerine müsaade verilmeyen madenciler Soma faciasında vefat eden 301 madencinin mezarları başında günlerce bekleyişlerini sürdürdü.
‘ÖYLE Mİ ALAY KUMANDANI…’
Maden Şehitliği önünde 5 gün oturma hareketinin akabinde bir gece barikatları aşarak Ankara yürüyüşlerine devam eden madenciler bu sefer de Salihli ilçesi hudutlarında jandarma ve polis takımları tarafından durduruldu. Gece geç saatlerde etrafları sarılan madenciler gözaltına alındı.
Salihli İlçe Jandarma Komutanlığı’na götürülen 31 madenci, tabirlerinin akabinde hür bırakılırken, gözaltı süreci öncesi sendika örgütlenme uzmanı olan Kamil Kartal’ın kolluk güçlerine yönelik konuşması hafızalara kazındı. Kartal, kendilerini gözaltına almak isteyen kolluk kuvvetlerine şu sözlerle seslenmişti:
“Sanki hırsızlığı, namussuzluğu, arsızlığı biz yapmışız üzere hesabı bizden sormaya çalışıyor devlet. Bir tane kıçı kırık işverenden hesap sormayı beceremeyen devlet, gücünü bizde sınayacak. O denli mi alay kumandanı? Burdayız biz, artık bize güç göstereceksiniz ha! Ve biz bu güçten korkacağız o denli mi? Vallahi de korkmuyoruz, billahi de korkmuyoruz sizden!”
15 OCAK’TAN 1 TEMMUZ’A: TAHLİL YOK
Madenciler hür bırakılmalarının akabinde Ankara yürüyüşlerinin bir sonraki durağı olan Uşak’a yanlışsız hareket etmeye hazırlanırken, 17 Kasım günü madencilerden oluşan bir heyet, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile görüştü.
Görüşmede Soylu’nun “Bana ocak ayının 15’ine kadar mühlet verin. Ben söylüyorum. Bu mühlete varmadan kesinlikle bir tahlil üreteceğiz” demesi üzerine madenciler hareketlerine orta verdiğini açıkladı.
15 Ocak’ta ise Uyar Madencilik emekçileri, Ankara’da İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile ikinci bir görüşme gerçekleştirdi. Madencilerin avukatı Mürsel Ünder, 888 personelin probleminin gerekirse kamu kaynağı kullanılarak çözüleceğine dair kelam alındığını açıkladı.
Haziran ayına gelindiğinde ise devlet yetkilileri tarafından madencilere verilen kelamların hiçbiri yerine getirilmedi. Yine direnişe başlayan madenciler haftalarca Soma Cengiz Topel Meydanı’nda hak arayışlarını sürdürürken, Meclis’teki siyasi partilerin küme liderleri ile görüştü.
AK Parti Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş ile iki kere görüşen madencilere Elitaş, sorunun tahliline dair 1 Temmuz’da kesin olarak bilgi vereceğini söyledi. Bu görüşmeden de rastgele bir sonuç çıkmaması üzerine madenciler 4 Temmuz günü Ankara yürüyüşlerine kaldıkları yerden devam etti.
ELİTAŞ’TAN MADENCİYE: BANANE, BANA MI ÇALIŞTIN…
Soma’dan otobüslerle Ankara’ya hareket eden madencilerin önü bu kere de Ankara girişinde kesildi. Ankara’nın girişinde günlerdir bekletilen madenciler, TBMM’ye yürüme kararı aldı.
Taleplerinin karşılanmaması nedeniyle, “Köle değiliz haklarımızı istiyoruz” diyerek Meclis’e yürümek için hazırlanan personeller polis tarafından tekrar engellendi. Ankara girişindeki dinlenme tesisinin önünde geceleyen ve kartonlar üzerinde uyumaya çalışan personeller polisin engellemesinin akabinde oturma aksiyonuna başladı.
Daha evvel kendileriyle görüşen ve kelam veren İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya seslenen çalışanlar “İşçi Burada, Soylu Nerede?” diye sordu.
Bağımsız Maden Personelleri Sendikası Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu’nun aktardığı diyaloga nazaran, AK Partili Elitaş, haklarını istediklerini söyleyen madencilere “Bana ne, bana mı çalıştınız?” formunda karşılık verdi. Başaran Aksu’nun aktardığı o diyalog şöyleydi:
Madenci: Hakkımızı ödeyeceksiniz
Elitaş: Bana ne? Bana mı çalıştınız?
Madenci: TKİ’ye iş yapan firmada çalıştım. AKP üyesiyim. Oy verdim kesintisiz.
Elitaş: Bana ne? Vermeseydin…
ÇETİN VE İNTER, DİRENİŞİN EN BAŞINDAN BERİ UĞRAŞ EDİYORDU
Günlerce Ankara girişinde bekletilen personeller, yaptıkları görüşmelerden olumlu sonuç çıkmayınca Soma’ya geri dönme kararı aldı.
Dönüş yolunda 43 yaşındaki Çetin ve 26 yaşındaki İnter’in içinde bulundukları araç, sabah saat 04.30’da Manisa’nın Kırkağaç ilçesine bağlı Bakır Mahallesi civarında takla attı. Çetin ve İnter, bu kazada vefat etti.
Madencilerin 2013 yılından bu yana süren örgütlü hak arayışında Çetin ve İnter de gayretlerini sürdürdü. Ayrıyeten Çetin ve İnter, 12 Ekim 2020’den bu yana madencilerin Ankara yürüyüşü sürecinde de gözaltına alınan, kolluk güçleri tarafından engellenerek darp edilen madencilerin ortasındaydı.
Gazete Duvar
