Pelin Akdemir
ARTVİN – Artvin’in Şavşat ilçesinde, eski Artvin Valisi ve ilçede iki devir kaymakamlık yapan Selahattin Akyurt’a ilişkin Akyurt Güç Üretim A. Ş. tarafından Hanlı Deresi üzerine ‘Hanlı Regülatörü ve HES’ kurulmaya çalışılıyor. Hanlı HES’e karşı Kireçli Köyü’nde bir ortaya gelen köy muhtarları, dernekler ve köylerin sakinleri ise projeden vazgeçilmesini istiyor.
Hanlı ve Kireçli Köyü’nde regülatörleri kurulmak istenen HES projesi, Çadır Dağı’nın (Kürdevan) eteklerinde 2800 rakımda bulunan Karagöl’den yeraltı ve yerüstü sularından beslenerek gelen suların üzerine kuruluyor. 8’i Ardanuç, 20’si Şavşat ilçesine bağlı olmak üzere 28 köyün sulama ve içme suyunun üzerinde şirket tarafından çalışmaların devam ettirilmesi, ormanlık alanda ağaç kısmının yapılması, suyu kullanan köylerin sakinlerinin yansısına neden oldu.
ŞİRKET SAHİBİ VE KÖYLÜLER ORTASINDA TARTIŞMA
Proje kapsamında Kireçli Köyü’nde çalışma yürütüldüğünü, alanda regülatör kurulacağının duyumunu alan köy sakinleri, 5 köyün muhtarı ve çeşitli dernek liderleri 12 Ağustos’ta çalışmaları incelemek için biraraya geldi. Ormanlık alanda ağaç kısmının yapıldığını gören köylüler, alanda çalışmalarını sürdüren Selahattin Akyurt ile tartışma yaşadı.
Selahattin Akyurt, şirketin Karagöl’ün bulunduğu 2800 rakımlı alanda değil 1440 ile 1190 rakım ortasında süreç yaptığını belirtti. Devlet Su İşleri’nin tutanağına nazaran Karagöl’den 254 litre su alınması gerektiğini söz eden Akyurt, köylüler tarafından su vadisinin değiştirildiğini tez etti.
Karagöl’den suyun kesilmesi durumunda kendilerine içme suyu ve sulama suyu sağlanamayacağını söyleyen köylüler ve köy muhtarları ise bahisle ilgili tüzel sürecin şimdi tamamlanmadığını söz etti. Lakin Akyurt “İdare Mahkemesi’nde yürütmeyi durdurma kararı alınmadığı sürece evrak geçerliliğini korur” savında.
KÖYÜN SUYU KESİLDİ
Projeye reaksiyon gösteren Dalkırmaz Köyü Muhtarı Olgun Güler, “Daha evvelce yapılan HES nedeniyle köyün suyu kesildi. İtiraz etmemize karşın köyün suyunun yüzde sekseni kesildi” dedi.
Savaş köyü sakinlerinden Özdem Demir, “300 yıldır, tahminen 500 yıldır Karagöl’den gelen su bu köylere akıyor. Büyük dedelerimiz ve bizler hark (kanal)( yaparak suyu oradan getirdik. Aşağı yaylalarımızda gölet yapmayı önermişlerdi. Gölet yaparlarsa kar sularıyla kışın dolduracaklar, yazın bize parayla satacaklar. Karagöl’ün suyu da büsbütün HES’e gidecek. Biz bunu aslında kabul etmedik” diye konuştu.
Tartışmanın akabinde köy sakinlerinden yaklaşık 20 kişi, kaymakamlığa ve savcılığa dilekçe verdi.
KİREÇLİ’DE GENİŞ IŞTIRAKLI BASIN AÇIKLAMASI
Şavşat Dernekleri Federasyonu’nun davetiyle dernekler, siyasi partiler, 10 köyün muhtarı ve etraf köylerin halklarının iştirakiyle, HES regülatörlerinden bir kısmının bulunduğu Kireçli Köyü’nde 15 Ağustos Cumartesi günü geniş iştirakli basın açıklaması yapıldı.
Kireçli Köyü’nde bir ortaya gelen köylüler, HES’lere, taş ocaklarına, ormanlık alanlarda ağaç kısmına karşı reaksiyonunu gösterdi. Basın açıklamasının akabinde davul zurna eşliğinde halay çeken köylüler, jandarmanın müdahalesiyle alandan ayrıldı.
İPTAL DAVASI GÖRÜLDÜ, KARAR AÇIKLANMADI
Kireçli Köyü’nde yapılan aksiyonla ilgili konuştuğumuz Şavşat Dernekler Federasyonu Başkanlığı vazifesini yürüten ve davayı takip eden Avukat Halis Yıldırım, 2018 yılında Etraf Tesir Kıymetlendirme (ÇED) raporunun iptali tarafında Rize Yönetim Mahkemesi’nde açılan davanın duruşmasının 8 Temmuz günü görüldüğünü belirtti. Yıldırım, kararın şimdi açıklanmadığını belirtti.
Eski Vali Akyurt’un Hanlı Köyü’nde birkaç şahısla bilgilendirme toplantısı yaptığını anlatan Yıldırım, “Aslında 28 köyün hepsinin katıldığı bir toplantı olması gerekirken Hanlı Köyü’nden iki üç şahısla toplantı yapılmış. ‘Halkı bilgilendirdim’ demiş. Vali Beyefendi bunun üzerine ÇED olumlu kararı almış. Bu sudan içme suyu, kullanma suyu, tarım suyu olarak köylerimiz kullanıyor” bilgisini verdi.
10 YILDIR TEKRAREN TALEP ETTİK
Avukat Yıldırım, şirket sahibi Akyurt’un köylülerin vadiyi değiştirdiği savına yönelik şunları aktardı:
“Büyük bir palavra. Aslında suyun vadisinin değişimi daha evvel yapılan ve 10 yıl sonra bozulan, yine davasına başlanan Susuz HES davasında oldu. Hanlı’dan geçen derenin suyu Ankliya, Şindoban dediğimiz bölgede dağ delinerek öteki tarafa geçirildi. Suya vadi değiştirildi. Bugün Ankliya’da, Şindoban’da hiçbir canlı yaşamıyor. Biz köylerimizde 300 yıldır yaşıyoruz. 300 yıldır o su köylülere ilişkin.”
28 köyün su hakları ayrıldığı vakit derede suyun kalmadığını söyleyen Yıldırım, “Nasıl HES yapılıyor? Devlet Su İşleri (DSİ), köylerde yıllarca düşen hane sayısına nazaran hesap yapıyor. Bugüne nazaran hesap yapan DSİ, 50 yıllığına suyu satıyor. Sattıktan iki buçuk yıl sonra, tam davanın görüldüğü günlerde, köylerdeki tarım yerlerini ölçüyor. Köylülere su haklarını vermesi için. Suyu satarken köylülerin kadimlik su haklarını niye pahalandırmıyor? Dava son noktaya geldiğinde değerlendiriyor” tenkidinde bulundu.
10 yıldır tekraren yürütmeyi durdurma taleplerinin olduğunu belirten Yıldırım, son yıllarda duruşmanın yürütmeyi durdurma kararını vermediğini belirtti. Yıldırım, duruşma kararının açıklanmasının Şavşat için hayati bedeli olduğunu vurguladı.
Gazete Duvar