17 Mart’ta İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan korona virüsü önlemleri genelgesiyle Türkiye’de sinema salonları kapatıldı. Ardından Bakanlar Şurası kararıyla 1 Temmuz itibariyle virüsün bulaşma riskini azaltmak hedefiyle kapatılan sinema salonlarının açılabileceğini duyuruldu.
Box Office Türkiye’nin yayımladığı sayılara nazaran, Türkiye genelinde 1 Temmuz ile 7 Ağustos ortası 38 sinema, çeşitli haftalarda kapılarını izleyicilere açtı. Pandemi şartları ve yeni vizyon sinemalarının olmamasının yanında, Türkiye’deki sinema işletmecileri sinemalarını açmak için Tenet sinemasının vizyon tarihini beklemeye başladı. Christopher Nolan imzalı Tenet sinemasının 4 sefer ertelenmesinin akabinde ağustos ayının sonunda vizyona girmesi katılaşınca, sinema zinciri Cinemaximum da 7 Ağustos’ta salonlarının kapısını açtı.
Açıklanan mevcut bilgilere nazaran şimdi sinemaların 3’te 1’inden biraz daha fazlası açılmış durumda. Box Office Türkiye’nin pandemi öncesi toplam salon sayısını baz alarak verdiği datalara nazaran, şu anda Türkiye’de sinemaların yüzde 37,95’inin, salonların ise yüzde 38,32’sinin açık olduğunu söylenebilir.
Pekala salon sahipleri ne durumda, izleyicilerin sinemalara ilgisi nasıl? Sinema dünyasından Box Office Türkiye’nin kurucusu Tolga Akıncı’ya, Beyoğlu Sineması sahibi ve sinema müellifi Utku Ögetürk’e ve Kadıköy Sineması sahibi Funda Kocadağ’a sorduk.
Funda Kocadağ
‘ÖNÜMÜZÜ GÖREMİYORUZ’
Olağanlaşma sürecinden sonraki gelişmelerden salon sahipleri umutlu mu?
Beyoğlu Sineması sahibi ve sinema müellifi Utku Ögetürk: Umutlu olunabilecek bir durum kelam konusu değil maalesef. Zati yasalar ve kurallar gereği de, kurallar olmasa da gerekli sıhhat şartları açısından çok umutlu olunabilecek bir durum yok ortada. Aslında yarı kapasiteyle çalışabiliyoruz. Bilhassa Beyoğlu Sineması üzere bağımsız sinema salonlarının önemli derecede bir seyirci sorunu varken bir de kapasitesinin yarıya indirilmiş olması, birebir vakitte seyircilerin de ilgi göstermiyor olması yahut ilgi gösterecek ortamda da bulunmamasından ötürü umutlu bir durumdan kelam edemeyiz. Biz de aslında sinema salonu sahipleri değil birer birey olarak içerisinde bulunduğumuz pandemi şartlarında bir yerlere gitmekten çok çekiniyoruz. O yüzden sinema salonları açısından da umut verici bir gelecek konuşmak, şu an için pek mümkün değil.
Kadıköy Sineması sahibi Funda Kocadağ: Bütün dünya harikulâde vakitlerden geçiyor. Çok umutlu olunacak bir durum yok. Hala yüzde olarak az oranda salon açık, açık olanlar da maalesef keyifli değiller. Çok umutlu da değiller zira sonbaharda, kış başında neler olabileceğini, özcesi önümüzü göremiyoruz.
Lakin bir yandan da, Kadıköy Sineması’nı başka tutarak söyleyeyim. Şöyle ki, bizim salonumuz yüksek tavanlı, büyük bir salon. Pandemiden evvel de pak havayla çalışan bir havalandırmaya sahiptik. Aralı oturum yapıyoruz, salon büyük olduğu için üçte biri bile dolsa bile tekrar de baya bir sayı oluyor. O bakımdan şanslıyız, çok dikkatliyiz. Seansları 3 seansla kısıtladık, 5-6 seans koymuyoruz. Ortalarda salonlar dezenfekte ediliyor. Şu anda kesim güç durumda, buna karşılık Kadıköy Sineması üzere ihtimamlı, dikkatli salonlar için de doğal ki biraz haksız bir durum var. Beşerler dışarıda, öbür yerlerde hiç umursamazca bir ortaya gelebiliyor fakat sinema, tiyatro, konser salonları en tehlikeli yerlermiş üzere gösteriliyor.
Tolga Akıncı
‘SEYİRCİNİN SİNEMAYA GELİP GELMEYECEĞİ TENET İLE MUHAKKAK OLACAK’
Seyircinin ilgisi ne durumda?
Box Office Türkiye’nin kurucusu Tolga Akıncı: Her şeyden evvel şu tespiti yanlışsız yapmak lazım. Haziran, Temmuz, Ağustos ayları, yani yaz dönemi dediğimiz devir ülkece sinema seyircisinin en düşük olduğu aylardır. Bunda yerli sinemaların vizyona girmemesi, Warner Bros., Sony, Paramount ve Fox sinemaları gibi birkaç stüdyo sinemasının kalması sebebinin tesiri de var. Artık pandemi hasebiyle hiçbir stüdyo sineması de vizyona girmezken, yerli sinemaların de vizyona girmediği bir devirde seyircinin gideceği sinema olmadığından, yalnızca eski sinemaların gösterilmesi ve bir yandan da pandemiden ötürü insanların bir kısmının çekinmesinden bu sayılar çok olağan. Asıl burada her şeyi belirleyecek olan şey, Tenet sineması. Tenet, 26 Ağustos Çarşamba günü vizyona girecek. Hasebiyle vizyona girmesinin akabinde bir kıymetlendirme yapmak daha hakikat olacaktır. Taze sinema, yeni sinema ile gişe sayısı yorumlamak yanlışsız bir tespit olabilir lakin. Zira şu andaki gişe sayılarını açıklamak, bunlar üzerinden çıkarım yapmak çok hakikat bir tespit olmayabilir.
Utku Ögetürk: Seyircinin ilgisi çok üzücü değil. En azından Beyoğlu Sineması için o denli söyleyebilirim. Salonları açalı 2 hafta geçti, üçüncü haftamıza gireceğiz. Ve bir vizyon programı değil, tematik seçkiler uyguluyoruz. Birinci hafta “Şehre Dönüş” isimli bir seçki yapmıştık, ikinci hafta bunu devam ettirdik. Bu hafta da Altyazı mecmuasının seçimini beyazperdeye aktarıyoruz. Birinci üç gün için 250 seyirci, son iki-üç gün de 250 seyirci geldi. Yani günlük aşağı üst 75-80 kişi geliyor. Doğal ki olağan sayıların çok altında lakin en azından seyircilerin bir biçimde sinemalara geliyor olması bizim açımızdan, en azından bir sinema salonu sahibi olarak sevindirici olağan ki. Olağan önümüzdeki hafta çarşamba gününden itibaren Tenet tüm Türkiye’de vizyona girecek. O yüzden asıl seyircilerin beyazperdeye istek gösterip göstermediğini, sinema salonlarına gelip gelmeyeceği biraz da aslında Tenet ile muhakkak olacak.
Funda Kocadağ: 26 Ağustos’ta dünyada çok merakla beklenen Tenet sineması sinema salonları için açılış olacak. Ondan evvel de, biz zati şenlik sinemaları oynatan bir salonuz. Şu anda da şenlik sinemaları oynuyor. Onun için, 12 gün evvel kendi filmlerimizle başladık. Hatta bu hafta özel bir seçki var. Önümüzdeki hafta da o denli olacak. Sonra da Tenet sineması girecek. Doğal ki eski ilgi üzere değil lakin yeniden de üzücü değil.
Utku Ögetürk
Gişe hasılatlarının durumu nasıl olacak?
Utku Ögetürk: Çok parlak olacağını zannetmiyorum. Yani en azından bu periyodun çok altında olacağı kesin. Uzunca bir mühlet, en azından 2020 yılı, tahminen 2021’in başı için dengeli şeyler söyleyebileceğimizi düşünmüyorum. Her şey çok çabuk değişiyor. Daha birinci dalga sonra ermeden ikinci dalganın esasen geleceği konuşuluyordu. Eylülde, ekimde neleri konuşacağımızı hiç bilmiyoruz. Hepimizin psikolojisi çok farklı durumlarda. Bir gün meskenden dışarı atmak istiyoruz kendimizi, sonra bir hafta boyunca meskene kapanmak istiyoruz. Bütün bu ruhsal kurallar altında düşündüğümüz vakit, sinema salonlarının geleceğini de bunlardan farklı bir biçimde değerlendiremediğimiz için, tünelin ucunda rastgele bir ışık görünmüyor üzere gözüküyor.
‘TENET, OLAĞANLAŞMA KONUSUNDA ÇOK BELİRLEYİCİ OLACAK’
Sizce sinemada asıl ‘normalleşme’ ne vakit olacak?
Tolga Akıncı: Tenet sineması bu bahiste çok belirleyici olacak. Tenet, aslında beklenen bir sinema haline de geldi. Seyircinin bu sinemaya sinemada gelip gelmeme dileği ölçülebiliyor olacaktır. Bu ölçüye nazaran bakmak doğrudur lakin bir de doğal ki Bakanlık tarafından açıklanan olay sayılarının her gün artışta olması bir yandan da bu müddetin uzamasına sebep olabilir diye düşünüyorum.
Utku Ögetürk: Yalnızca sinema salonu için konuşmak çok hakikat değil, çok dengeli olmuyor maalesef. Gözlemlediğimiz, okuduğumuz, araştırdığımız kadarıyla en azından 2020 yılını büsbütün kapattığımızı düşünüyorum, 2021’in birinci yarısı için de çok parlak düşünemeyeceğimiz aşikar.
Funda Kocadağ: Sinemada asıl olağanlaşma, bence bu önümüzdeki dönemi sıhhatle atlattıktan sonra yavaş yavaş başlayacaktır. Zira bir yandan da hayatı tümüyle durdurmak hayatın akışına alışılmamış. Bir yere kadar yapabiliyoruz. Bütün alanlarda da, sinema alanında da ferdî dikkat ve müdafaayla yavaş yavaş olağana geçiş olacaktır diye düşünüyorum.
Gazete Duvar
