Türk Tabipleri Birliği (TTB), Giresun’daki sel felaketi sonrası dağılan atıkların yarattığı kirlilik nedeniyle enfeksiyon riski bulunduğu uyarısı yaptı.
TTB’nin açıklamasında, “Felaketi tabiata değil, tabiatın maddelerine kulak asmayan iktidarlara/yerel idarelere bağlamak gerekiyor. Sel felaketlerinin, can kayıplarının, yıkımın kökenine ulaşmaya çalıştığımızda karşımıza doğa-insan alakasını katleden kapitalist kar için tabiatın talan edilmesi mantığı çıkmaktadır” denildi. Açıklamada şu ihtarlar yer aldı:
KIYMETLI SONUÇLARI OLMALI: 2020 Haziran ayından bu yana ülkemizin Ankara, Burdur, Artvin, Rize, Van, Trabzon ve Ağrı vilayetlerinde yaşanan sel felaketleri birçok yurttaşımızın hayatını yitirmesine ve büyük mal kayıplarına neden olmuştu. Son olarak 22 Ağustos 2020 günü akşam saatlerinde Karadeniz bölgemizde sel, birçok bölgede ölümcül sonuçlar doğurarak kentleri ve etraf yerleşim yerlerini vurdu. Giresun ilinin Dereli, Doğankent ve Yağlıdere ilçelerinde büyük hasara neden olan sel felaketi yıkıcı tesiri ile değerli soruların ve sonuçların doğmasına yol açmalı, siyasetçilerin demogojik telaffuzları ile unutulmaya terk edilmemelidir.
Yüzlerce meskeni, işyerini, ekili alanı, yolları, köprüleri tahrip eden, ilçelerle merkez irtibatının kesen bu felakette ne yazık ki can kayıpları da oldu. Alınan son bilgilere nazaran 6 yurttaşımız hayatını kaybetti. 12 kişiyi arama-kurtarma çalışmaları da devam ediyor. An itibariyle selden ötürü 118 köy yolu ulaşıma kapanmış ve Dereli ve Doğankent ilçelerine elektrik ve su verilememektedir. Ülkemiz insanlarının canını kıymetsiz gören, tabiatını ve kentlerini rant için talan eden siyasetlere ve bunları uygulayan iktidarlara sessiz kalınmamalıdır.
TABIAT DEĞİL IDARELER: Giresun’da yaşanan sel felaketinde hayatını kaybeden yurttaşlarımızın yakınlarına baş sıhhati; geride kalanlara geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Bu cins önlenebilir tabiat vakalarının bir daha yaşanmayacağı, yurttaşlarımızın canlarının ve mallarının korunabileceği, insan ve tabiat odaklı siyasetlerin benimseneceği bir ülkede yaşayacağımız günlere dair hasretimizi sürdürüyoruz.
Öncelikle, felaketi tabiata değil, tabiatın maddelerine kulak asmayan iktidarlara/yerel idarelere bağlamak gerekiyor. Sel felaketlerinin, can kayıplarının, yıkımın kökenine ulaşmaya çalıştığımızda karşımıza doğa-insan ilgisini katleden kapitalist kar için tabiatın talan edilmesi mantığı çıkmaktadır.
Global iklim krizinden ötürü yağışlar devir dönem çok olabilir; bu doğal sayılabilir; doğal olmayan bu yaşananlarının olumsuz sonuçlarını denetim edebilecek kapasiteye sahipken bunu yapmayıp, yaşananları afete dönüştüren iktidarların politik tercihleridir. Ülkemizi yönetenler bu felaketi hem global iklim krizinin sonuçları ile açıklamakta hem de global iklim krizinin oluşmasına neden olan siyasetleri savunmaktadırlar. Paris İklim Mutabakatının gereğini yerine getirmemesi bu samimiyetsiz siyasetlerin çarpıcı bir örneğidir.
Tüm dünyada “doğal nedenli olağandışı durumlara” bağlı ölümlerin yarısından fazlası sellere bağlıdır. Ülkemizde de vefata yol açan doğal nedenli olağandışı durumlar ortasında seller 2. sırada yer almaktadır. Sellerin, yol açtığı toplam maddi ziyan açısından doğal nedenli olağandışı durumlar ortasında 2. sırada olduğu görülmektedir. Seller; etkilediği toplam kişi sayısında ise olağandışı durumlar ortasında ülkemizde 3. sıradadır.
DENETIMSIZ KENTLEŞME COVID SALGININDA DA ETKEN: Ülkemiz açısından son derece kıymetli bu sel riskinin oluşumunun ardında yatan nedenlerle ilgili meslek örgütlerinin görüşü; “Sellerin doğal afet değil, çarpık kentleşmenin bir sonucu olduğu!” halindedir. Yaşadığımız kentler, plansız ve bilinçsiz yerleşimler ile yanlış arazi kullanımı sonucu, sellere daha fazla maruz kalmaktadır. Bu bağlamda ülkemizde yaşanan sel felaketlerinin birçoklarının ardında yatan temel nedenin kentleşmenin denetimsiz biçimde yaygın ve başta yeşil alanlar olmak üzere çevreyi yok ederek büyümesi olduğunu söyleyebiliriz. Hasebiyle sellerle çaba sürecinde tahlil teklifleri süreksiz telaffuzlarla değil, direkt kentleşmenin düzenlemesi işinde aranmalıdır. Şimdiki Covid-19 salgınının denetim altına alınamamasında da çarpık kentleşme aktif bir faktör olduğu bilinmelidir.
FELAKETLERDE ÜÇ ORTAK NOKTA: Karadeniz’de yaşanan sel vakalarında üç ortak noktanın öne çıktığını gözlemliyoruz. Birincisi dere yataklarındaki yapılaşma, ikincisi Karadeniz Kıyı Yolu’nun oluşturduğu setin derelerin Karadeniz’e ulaşmasına mani olması, üçüncüsü de HES’ler nedeniyle derelerin akış rejiminin bozulmasıdır. Bu üç temel sorun tahlile kavuşturulmadan, bölge halkının can ve mal güvenliğinin sağlanmasının mümkün olmadığını Giresun sel felaketi bir daha göstermiştir.
Pek çok olağandışı durumda olduğu üzere sellerde de etraf sıhhati hizmetleri, sıhhat hizmetleri idaresinde önceliğe sahiptir. Her vakit itinayla yürütülmesi gereken kollayıcı sıhhat hizmetleri, sel sonrasında da aksatılmadan sürdürülmelidir. Başka taraftan; Giresun’da yaşanan sel felaketi, içinde bulunduğumuz Covid-19 pandemi sürecinin bölgedeki idaresini daha şiddetli ve sıkıntılı hale getirecektir.
ENFEKSİYON RİSKİ: Giresun’da selden sonra muhakkak bölgelerde su ve kanalizasyon sistemlerinde bozulma olacağı öngürülmelidir. Bu da biyolojik ve kimyasal kontaminasyon oluşturabilir. Sel suları ile dağılan atıklar kirliliğe sebep olarak enfeksiyon riskini artırabilir. Sellerden sonra vektör üreme alanları genişleyecektir. Temizleme çalışmaları sırasında yaşanan çeşitli travmalar, emosyonel ve fizikî gerilim sonucu miyokard enfarktüsü, elektrik çarpmalarına bağlı mevt ve bulaşıcı hastalıklara yol açabilecektir.
Tüm bu sıkıntıların giderilebilmesi için acilen risk tahlili yapılmalı, sel riski olan bölgede, hangi sıhhat problemlerinin yaşanabileceği evvelden değerlendirilmeli, hastalık/sağlık sıkıntılarının erken belirlenmesi için tertipli bir bilgi toplama sistemi oluşturulmalı, selden etkilenen meskenlerde yaşayanlar her gün ziyaret edilerek sıhhat meseleleri izlenmeli, günlük pak su sağlanmalı, klor tabletleri dağıtılmalı, fare ve gibisi kemiricilerin risk durumu değerlendirilmeli, aşılama hizmetleri aksatılmadan sürdürülmeli, bilhassa hamile ve çocukların rutin aşıları aksatılmamalıdır. Sel sırasında toprak, çamur, vb. ile kirlenmiş, derin yarası olanların tetanos bağışıklaması yapılmalıdır.
PANDEMİ ÇALIŞMALARI AKSATILMAMALI: Sele bağlı tedbirlerin yanı sıra Covid-19 pandemi sürecine ait çalışmalar da unutulmadan, aksatılmadan ve gevşetilmeden daha detaylı ve ihtimamlı yapılmak zorundadır.
Türk Tabipleri Birliği olarak, gerek Halk Sıhhati kolumuz gerekse de başta Giresun Tabip odamız olmak üzere mahallî tabip odalarımızla birlikte her türlü katkıyı vermeye hazırız. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
