ANKARA – Dünyayı tesiri altına alan, bir milyonun üzerinde kişinin vefatına neden olan yeni tip korona virüsüne karşı aşı çalışması devam ederken, Covid-19 hastalığına yakalanan bireylerin tedavisinde kullanılacak ilaç araştırmaları da sürüyor.
TÜRKİYE’DE COVİD-19 TEDAVİSİNDE İKİ İLAÇ
Öte yandan birinci hadisenin görüldüğü 11 Mart’tan bu güne de yurtdışında öteki hastalıkların tedavisi için geliştirilmiş, korona virüsü vakalarında etkili olduğu belirtilen kimi ilaçlar da Covid-19 tedavisinde kullanılıyor. Türkiye’de kullanılan bu ilaçlardan ikisi Favipiravir ve Hidroksiklorokin.
‘FAVİPİRAVİR SON DEVİRDE ZATÜRRE GELİŞİMİNİ ÖNLEYEMİYOR’
Akademik Teneffüs Derneği İdare Konseyi Lideri ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu, bilimsel araştırmaların sıtma ilacı olarak bilinen hidroksiklorokinin Covid-19 tedavisinde işe yaramadığını ortaya koyduğunu, Japonya tarafından grip ilacı olarak üretilen Favipiravir’in de son devirde hastalarda zatürre gelişimini önleyemediğini savundu.
‘SALGININ BAŞINDA KLİNİK MÜŞAHEDELERİMİZ OLUMLUYDU’
Türkiye’nin Favipiravir’i salgının birinci ortaya çıktığı mart ayında Japonya’dan ithal ettiğini, klinik müşahedelerin o süreçte olumlu seyrettiğini tabir eden Tutluoğlu, “Favipiravir, Japonya tarafından grip hastalıklarında kullanılmak üzere keşfedilmiş bir ilaç. Çin’de başlayan korona virüsü salgınının son devrinde Covid-19’a iyi geldiği gözlemlendi. Bu doğrultuda Türkiye’de salgının başında bu ilacı Japonya’dan ithal etti. O dönemde tabip arkadaşlarımız bu ilaçtan faydalandıklarını söylemeye başladılar. Benim de klinik gözlemlerim bu tarafta gelişti. Aslında bu ilacın tedavi mühletini kısalttığına, ağır bakıma gidişleri azalttığına dönük bir araştırma da yayımlanmıştı” tabirlerine yer verdi.
‘AĞIR HASTA SAYISINDAKİ ARTIŞ KLİNİK MÜŞAHEDELERİMİZE PARALEL’
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank tarafından Covid-19 salgını başında Japonya’dan ithal edilen Favipiravir isimli ilacın yerli muadilinin üretildiği birkaç ay evvel açıklanmıştı. Prof. Dr. Tutluoğlu, Covid-19 hastalarında son vakitte erken devirde en tesirli ilaç olarak kullandıkları Favipiravir’in zatürre gelişmesine pürüz olamadığını, ağır hasta sayılarındaki artışın klinik müşahedelerine paralel olduğunu açıklayarak, bu duruma neden olabilecek olasılıkları şu halde açıkladı:
“Son devirde gerek meslektaşlarımdan aldığım geri bildirimler gerekse bu ilacı kullandığım hastalarımın klinik seyrinden ilacın zatürreyi engelleyemediğini gözlemlerdik. Salgının birinci dönemlerinde bu ilacı kullandığımız hastalarda çok çabuk düzelme elde edebiliyorduk. Ama şu an bir yarar sağlayamıyoruz. Kendi hastalarımda da bir sonuç elde edemiyorum. Bu bahiste iki ihtimal var: Ya uzun müddettir ve yaygın kullandığımız için bir direnç gelişmesi kelam konusu ya da ilacın ham hususunda bir sorun olabilir.”
‘SAĞLIK BAKANLIĞI BİLGİLERİ BİLİM BEŞERLERİNE AÇMALI’
“Sağlık Bakanlığı, her iki durumda da ellerindeki bilgileri bilim beşerlerine açmalı. Şu an Türkiye’de kullanılan iki ilaç var: Favipiravir ve Hidroksiklorokin. Hidroksiklorokin’in etkisiz olduğuna ait son vakitte çok sayıda çalışma yayımlandı. Bizim klinik gözlemimizde buna paralellik gösteriyor. Bir seçenek olarak gördüğümüz Favipiravir’le ilgili de başımızda soru işareti olduğunda elimiz kolumuz bağlı kalıyor. Bu gözlemsel tecrübelerimizi bilimsel bir yaklaşımla getirebiliriz. Son periyottaki ağır hasta sayılarındaki artış müşahedelerimizi sayılar ile doğruluyor. Pandemi döneminde acil durum kelam konusu olduğu için hiçbir ilaç denetimden geçmeden uygulanabiliyor. Bu bahsin araştırılması gerektiğini düşünüyorum.”
REMDESİVİR KARABORYASA DÜŞTÜ: 5 GÜNLÜK MALİYETİ 50 BİN TL CİVARINDA
Öte yandan Amerika’da üretilen Remdesivir isimli ilaç da korona virüsü tedavisinde kullanılan değerli bir ilaç. Tutluoğlu, yurtdışında semptom gösteren hastalarda kullanılan ilacın Türkiye’ye de getirilmesi gerektiği görüşünde. Hastalık sürecini kısaltan, ağır bakımlara gidişleri azaltan ilaca ait, “Denize düşen yılana sarılır misali durumu iyiye gitmeyen Covid hastalarına karaborsa Remdesivir başlanmak zorunda kalınıyor. Aslında kendisi de değerli olan bu ilaç karaborsadan 5 günlük tedavi maliyeti 30-50 bin TL ortası değişen fiyatlarla zorlanarak temin edilebiliyor. Sıhhat Bakanlığı bir orta 400 adet Remdesivir getirmişti. Herhalde birilerine kullanıldı. En son Trump’a da kullanılan ve birtakım hastalarda çok iyi sonuç aldığımız bu ilaç en azından belirli bir şura onayıyla kullanılmak üzere Bakanlık tarafından getirtilmelidir” dedi.
MEHMET CEYHAN: FAVİPİRAVİR İLACININ ÂLÂ GELDİĞİNE DÖNÜK BİLİMSEL BİR DELİL YOK
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a nazaran ise Favipiravir ilacının Covid-19’a iyi geldiğine yönelik bilimsel bir delil yok.
Kelam konusu ilacın yapılan çalışmalarda klinik durumu değiştirdiğine yönelik bir ispat bulunamadığını belirten Ceyhan, “Ham unsuruna ait bir sorun yok. Lakin klinik seyri değiştirdiğine ait yapılan çalışmalarda bir şey bulunamadı. Diğer bir tedavi olmadığı için birçok yer kullanılıyor. Denetimler yapılırken ilaç verilen hastalar ile verilemeyen hastalar ortasında hiçbir fark görülmüyor. Bu ilaçlar hiçbir yerde tesirli olduğu için değil, daha tesirli bir ilaç şimdi bulunamadığı için veriliyor. Favipiravir çok evvelden bilinen bir grip ilacı, Hidroksiklorokin çok evvelden bilinen bir sıtma ilacı” dedi.
‘KULLANILAN HİÇBİR İLAÇ COVID-19 İLACI DEĞİL’
Son dönemde Remdesivir isimli ilacın tedavi müddetini kısalttığına yönelik bir kadro araştırmalar olduğunu tabir eden Ceyhan, “Bu ilaç da yurtdışında ve çok kıymetli bir ilaç. Fakat bu ilaçların hiçbiri korona virüsü için geliştirilen ilaçlar değil, tahminen tesirli olur diye kullanılan ilaçlar” dedi.
FARMAKOLOLİ UZMANI: YENİ RUHSAT ALAN İLAÇLARIN KALİTE DENETİMİ NASIL YAPILDI TARTIŞILMALI
Tıbbi Farmakoloji Uzmanı Prof. Dr. Ersin Yarış ise, Favipiravir ilacına ait ‘işe yaramıyor’, ‘ham unsurunda sorun var’ savların genellenmemesi gerektiği görüşünde. Türkiye’de gelen birinci ilaçların Japonya eseri olduğunun altını çizen Yarış, şöyle konuştu:
“İlacın evvelce işe yarayıp son periyotta yaramadığını düşünmek de şahsî bir müşahede de olabilir. Çok genelleme yapmak tartışmalı bir nokta. Türkiye’ye gelen birinci ilaçlar Japon eseriydi. Yaklaşık 3 aydır Türkiye’de üretilmeye başlandı. Ancak bunların kalite denetiminin yapılmış olması gerektiğini düşünüyorum. Bu ilaçlar daha çok yeni ruhsat aldı. Kalite denetiminin nasıl yapıldığı tartışılmalı.”
Gazete Duvar
