Kıbrıs dün tarihi bir gün yaşadı. KKTC’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci çeşidinin galibi, Başbakan ve Kıbrıs Türk sağının başkanı Ersin Tatar oldu. Tatar yüzde 52’ye varan bir oy oranı ile KKTC’nin beşinci cumhurbaşkanı seçildi.
Hâlâ misyon başında olan Mustafa Akıncı ise seçimleri az farkla kaybetti. Pandemi sürecinde seçim propagandasının karşı karşıya kaldığı sıkıntılara ve Türkiye’den yapılan müdahalelere karşın, Akıncı ve federal tahlil cephesi seçimleri azımsanmayacak bir oy oranıyla -yüzde 48- bitirdi. Akıncı, sonucun netleşmesinden sonra siyasi hayatına son noktayı koyduğunu açıkladı.
Tatar’ın seçim zaferinde iktidardaki Ulusal Birlik Partisi (UBP) ile birlikte öteki sağ partilerin takviyesi büyük rol oynadı. Kıbrıslı ve yabancı uzmanlara nazaran, ikinci tıptaki seçimlerde bu dayanağın yanı sıra şu üç ana faktör daha ön plana çıktı: Ankara’nın seçime müdahalesi; Kıbrıs Türk toplumundaki fikri ve siyasi cepheleşme; Kıbrıs sıkıntısındaki çıkmaz
ANKARA’NIN MÜDAHALESİ
Seçimlerde Akıncı’nın liderliğinin gerisinde birleşen Kıbrıs Türk solu ve federal tahlil yanlısı güçler, Tatar’ın seçim zaferini ‘AK Parti – Ulusal Birlik Partisi ortak adayının zaferi’ olarak tanımlıyor. Kıbrıs Türk toplumunda yaygın kanı haline gelen bu bakış açısına nazaran, Türkiye’nin KKTC’deki seçimlere dönük art plandaki müdahaleleri seçim sonucu açısından belirleyici oldu.
Kaynaklar, seçimlere saatler kala iş adamlarından üniversite sahiplerine kadar birçok kısmın Ankara eksenli müdahalelerle karşı karşıya kaldığını söylüyor; ‘Ankara’nın desteklediği adayın seçimleri kaybetmesi durumunda, Kıbrıslı Türklerin başta iktisat olmak üzere birçok düzlemde Türkiye’yle bağlarda büyük meseleler yaşayacağı bilgisinin, toplumu korkutma maksadıyla adaya yansıtıldığı’ belirtiliyor. Kıbrıs’ın kuzeyindeki çeşitli kaynaklar, ‘sonuçta Türkiye’nin müdahalesinin meyvesini verdiği’ görüşünde birleşiyor.
‘SONUÇLARI EN FAZLA MÜDAHALE EDİLEN MAĞUSA VE İSKELE BELİRLEDİ’
Kıbrıs Türk solunun en tesirli gazetesi pozisyonundaki Yeni Sistem’in müelliflerinden Sami Özuslu da tıpkı görüşü dillendirdi. “Rakamlar da müdahalenin tesirlerini açıkça ortaya koyuyor zaten… Birinci cinste Akıncı 33 bin, Erhürman ise 24 bin oy almışlardı. İkisinin toplamı 57 bin ediyordu. Halbuki dün Akıncı 62 bin oy aldı. Yani iki adayın toplamından 5 bin fazla” diyen Özuslu şöyle yazıyor: “Sonucu Mağusa ve İskele seçmeni belirledi. Bu iki ilçe toplamında Tatar, Akıncı’dan yaklaşık 4 bin oy daha fazla aldı. Aslında ülke genelindeki oy farkı da 4 bin 527 oldu. Mağusa ve İskele müdahalenin en ağır halde uygulandığı ve hissettirildiği iki bölge”.
KIBRIS TÜRK TOPLUMUNDAKİ CEPHELEŞME
Özuslu’nun işaret ettiği seçmen, birinci tıpta boykot cephesine katılan KKTC yurttaşlarının bir kısmına tekabül ediyor. Toplumun bu kısmı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci tipinde Türkiye’yle yakın alakalar içindeki aday ile Akıncı ortasındaki tercihte tarafsız kalmayı tercih etti. Bu istikamette görüş bildiren seçmenin küçük bir kısmı daha az sayıda oy alan ve birinci cinste havlu atan adaylara oy verirken, yaklaşık 90 bin kişi boykot cephesini oluşturarak tabir yerindeyse cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci çeşidinden galip ayrıldı.
Lokal uzmanlar, Tatar taraftarlarının geçtiğimiz hafta boyunca Ankara’nın dayanağıyla boykot cephesiyle ilgili sonuç odaklı, dikkatli bir kampanya ve strateji izledikleri görüşünde. Bu kampanya sonucunda 20 bine ’e yakın seçmen sandığa döndü ve bu kümenin muhakkak bir bölümü Tatar’ın galibiyetinde ön plana çıktı.
Tatar’ın seçim başarısı çağdaş Kıbrıs Türk toplumunda ve siyaset sahnesinde ortaya çıkan ‘üçlü çatlağı’ da göz önüne seriyor. Kıbrıs Türk toplumu Ankara’nın müsaadeden gidenler, Rumlarla bir halde mutabakat arayanlar ve bu iki görüşün karşısında duranlar olmak üzere üçe bölünmüş durumunda. Bu gerçeğe temas eden KKTC Cumhurbaşkanlığı eski sözcüsü Hasan Erçakıca, ilgili köşe yazısında şunları vurguluyor: “Akıncı uzun vakitten beri Türkiye ile münasebetlerini alabildiğine germekte hiçbir sakınca görmedi. Kampanya takımı, ustalıkla yaklaşımlarla ‘Türkiye karşıtı’ bir cephe oluşturdu. Bu cephe uzun vakit evvel tersini da yaratmıştı aslında. Kudret Özersay’ın Akıncı’nın karşısına “sağın adayı” üzere çıkarılması teşebbüslerini atlarsak, bu seçimin karakterini anlayamayız. Sonra olan oldu ve Başbakan Tatar Türkiye’nin tercih ettiği aday durumuna geldi. Artık, bir yanda Türkiye tersliği; öbür yanda Türkiye vardı. Bu cepheleşmeye rağmen ortaya “üçüncü yolcuların” çıktığına şahit olduk. Onlar, “ne Türkiye ile ne Türkiyesiz” üzere bir seçenek yaratmış üzere görünseler de gerçekte “Kıbrıs Türk halkı” yahut “Kıbrıs Türk demokrasisi” diye bir şeyin olması gerektiğini hatırlattılar”.
KIBRIS MESELESİNDEKİ ÇIKMAZ
Ankara’nın müdahalesi ve çağdaş Kıbrıs Türk siyasetinde değişen istikrarlarla dün geceki sonuç açısından belirleyici mahiyette olan öteki bir öge da kelam konusu: Kıbrıs sıkıntısındaki çıkmaz. 2017’de Crans Montana tepesinde çöken müzakere süreci sonrasında Kıbrıs sıkıntısında karamsar ve tıkalı bir süreç gündemdeki yerini koruyor. Ankara ile bir arada Kıbrıs Türk sağı bu süreçte ‘iki devletli çözüm’ tarafında bildiriler verse de, bu çıkış Kıbrıs Türk toplumunun büyük bir kısmı ile birlikte, Kıbrıs Rum tarafını ve memleketler arası camiayı tatmin etmiyor.
Mevzu ile görüş belirten Kıbrıslı ve yabancı kaynaklar, 2017 prestijiyle Kıbrıs müzakerelerinde belirli bir uzaklığın alınmış olması halinde, Akıncı’nın dünkü seçimlerden galip olarak ayrılacağı görüşünü dillendiriyor. Sonuç olarak, gerek Kıbrıs sıkıntısındaki tıkalı süreç, gerekse de seçim sürecinde Akıncı cephesinin federal vizyon temelinde merkezdeki seçmeni ikna edememesi, Tatar’ın seçim galibiyetinde değerli rol oynadı.
Gazete Duvar