Cihan Başakçıoğlu
İZMİR – Askeri Darbelerin Asker Muhalifleri Derneği (ADAM-DER), 12 Eylül Darbesi’nin 40’ıncı yıl dönümü ile 30 Aralık 2020 tarihleri ortasında; “7248 Sayılı” yasa ile yapılan ayrımcılığın görünür kılınması ve 12 Mart ile 12 Eylül darbeleri sıkıyönetim mahkemelerinin kararlarını da kararsız hale getirecek yasal düzenleme yapılması için başlattığı kampanyayı sürdürüyor. Meclis’in açılmasıyla milletvekillerine mektup gönderen dernek idaresi, darbeler ortasındaki ayrımcılığın giderilmesine yönelik gerekli yasal düzenlemenin yapılmasını talep ederken, bu taleplerini kamuoyu dayanağı ile TBMM’ye sunmak gayesiyle imza kampanyası başlattı.
‘TÜM DARBELERLE AYRIMSIZ HESAPLAŞILMALIDIR’
Change.org üzerinden başlatılan ve 25 Aralık tarihine kadar sürecek olan imza kampanyası için hazırlanan davet metninde şu sözlere yer verildi;
“27 Mayıs 1960 darbesinden sonra Başbakan Adnan Menderes ve arkadaşlarını idam cezasına çarptıran özel mahkeme Yüksek Adalet Divanı kararlarını kararsız hale getiren ve bu kararlardan doğan ziyanların tazmin edilmesini öngören, 1 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7248 sayılı yasanın münasebetinde; ‘Milletin vicdanında açtığı derin acı uzun yıllar hissedilen 27 Mayıs 1960 askeri darbesi, demokrasiye ve ulusal iradeye yönelik bir suikast olarak gerçekleşmiş; milletin özgürleşme iradesine olduğu kadar kalkınma uğraşına da mani olmuş bir tertiptir. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi, 12 Mart 1971’de, 12 Eylül 1980’de, 28 Şubat 1997’de ve en son 15 Temmuz 2016’da millete kasteden teşebbüslerin birinci halkasıdır’ denilmektedir. Bu münasebet tüm darbelerin millete karşı yapıldığının ve ulusal iradeyi gasp ettiğinin beyanıdır. Bu beyan ortada dururken 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 darbe mahkemelerinin yargılamalarının ulusal iradeden alınan yetkiyle yapıldığı savunusu kabul edilemez. Bu darbeler ortasında ayrımcılıktır. Darbelerle ayrımsız hesaplaşmak, TBMM’ye düşen tarihi bir görevdir!”
Ayrıyeten metinde TBMM’nin, 12 Mart ve 12 Eylül darbeleri sonrasında kurulan sıkıyönetim mahkemelerinin kararlarına ait acilen şu yasal düzenlemeleri yapması talep edildi;
*27 Mayıs 1960 darbecilerinin kurduğu Yüksek Adalet Divanı tarafından yargılanan herkesin hakları nasıl iade edildi ise; 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 darbecilerinin kurduğu ve onların buyruk komutasıyla hareket eden sıkıyönetim mahkemelerinin kararları ilga edilerek, yargılanan tüm kişi ve kurumların hakları iade edilmelidir.
*12 Mart 1971 darbe mahkemelerince Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’a verilen idam kararı ilga edilerek prestijleri teslim edilmelidir.
*12 Eylül 1980 darbe mahkemelerince (sıkıyönetim mahkemeleri) siyasi mahpuslara verilen idam kararları ve Ulusal Güvenlik Kurulu onaylama kararları ilga edilerek prestijleri teslim edilmelidir.
*Tüm darbecilerin isimlerinin verildiği cadde, park, bulvar, bina, kurum vb. tüm kamusal alan isimleri değiştirilerek darbecilerin isimleri kamusal alanlardan silinmelidir.
‘7248 SAYILI YASA TBMM’NİN DARBELERLE AYRIMSIZ HESAPLAŞMAK İSTİKAMETİNDEKİ TARİHİ MİSYONUNA İŞARET ETMEKTEDİR’
Dernek idaresinin TBMM’de kümesi bulunan partilerin milletvekillerine gönderdiği açık mektupta ise darbelerle yüzleşme ve hesaplaşma ismine, 27 Mayıs darbesi sonrasında kurulmuş mahkemenin kararları kararsız hale getirilirken, 12 Mart ve 12 Eylül sıkıyönetim mahkemelerinin görmezlikten gelinmesinin kabul edilemez olduğu vurgulandı.
Mektupta;
“27 Mayıs 1960 Darbesi’nin eseri olan Yüksek Adalet Divanı’nın kuruluşu, yapısı ve işleyişi ile ilgili yapılmış tüm değerlendirmeler, yani; hâkim garantisinden ve doğal yargıç prensibinden mahrumluk, bağımsız yargı organı niteliği taşımaması üzere nitelikler 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 darbelerinin sıkıyönetim mahkemeleri için de geçerli konulardır. Darbelerle yüzleşme ve hesaplaşma ismine, 27 Mayıs darbesi sonrasında kurulmuş mahkemenin kararları kararsız hale getirilirken, 12 Mart ve 12 Eylül sıkıyönetim mahkemelerinin görmezlikten gelinmesi kabul edilemez. 7248 sayılı Yasa’nın genel münasebetinde değinildiği üzere, ‘Söz konusu yargılamaların sebep olduğu mağduriyetlerin ve açtığı toplumsal yaraların mümkün olduğu ölçüde giderilmesi, demokratik bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetinde yasama organına düşen en önemli ödevlerden biri olarak telakki edilmelidir.’ Halindeki tabir, bugün de TBMM’nin darbelerle ayrımsız hesaplaşmak istikametindeki tarihi misyonuna işaret etmektedir. TBMM’nin yeni yasama yılında 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 askeri darbeleri sonrasında kurulan sıkıyönetim mahkemelerinin kararlarını kararsız hale getirecek bir yasa teklifini acilen gündemine alması ve darbe devirlerinde darbecilerin keyfi idari kararlarıyla misyonlarına son verilen kamu vazifelilerinin mağduriyetine son vermesi, toplumsal bir yaranın sarılmasını sağlarken, millet iradesine kast edenlere karşı Ulu Meclis’in tarihi bir tavrı olarak anılacaktır” denildi.
‘KAMPANYAMIZA TAKVİYE VEREREK DEMOKRASİYE KATKI KOYMAYA ÇAĞIRIYORUZ’
Kampanya ile ilgili konuşan ADAM-DER Kampanya Koordinatörü Muhsin Dalfidan, darbelerle yüzleşme ve hesaplaşma vesilesi olabilecek teşebbüsler ve adımların aktüel siyasal çıkarlar uğruna heba edildiğini belirtti. Yasa TBMM’de görüşüldüğü esnada 27 Mayıs darbesiyle hudutlu kalınmaması, 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 darbeleriyle de hesaplaşılması gerektiği noktasında görüş belirttiklerini söyleyen Dalfidan, bu yoldaki eforlarının ise TBMM çoğunluğunda karşılık bulamadığını söz etti.
Darbelerle hesaplaşılması noktasında başlattıkları imza kampanyasına takviye olmaya çağıran Dalfidan şunları söyledi;
“Darbelerle hesaplaşma milyonlarca insanın talebidir. Bugüne kadar ki darbeler milyonları açlığa ve işsizliğe mahkum etti. Onbinlerce insanı sürgüne gönderdi. Yüzbinlerce insanı azap yaptı ve yıllarca hapsetti. Bu yaralar hala kanıyor. Tüm darbelerle yüzleşilmeden ve hesaplaşılmadan da kanamaya devam edecek. Biz bu inanç ve sorumlulukla bu kampanyayı başlattık ve sürdürüyoruz. Darbeler ortasında yapılan ayrımcılığı daha fazla görünür kılmak, kamuoyu oluşturmak ve taleplerimizi kamuoyu takviyesiyle TBMM’ye sunmak için imza kampanyası başlattık. Demokrasiden yana tüm kişi ve kurumları ‘Tüm Darbelerle Ayrımsız Hesaplaşılmalıdır’ kampanyamıza takviye vererek demokrasiye katkı koymaya çağırıyoruz”
Gazete Duvar