ABD Lideri Donald Trump’ın, yabancı memleket başkanlarıyla yaptığı ikili görüşmelerde Amerikan çıkarlarını tehlikeye soktuğuna ait yeni argümanlar ortaya atıldı. CNN kanalı, Trump’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’le görüşmelerinin ayrıntılarını yazarak, ABD Başkanı’nı Amerikan ulusal güvenliğini tehlikeye atmakla suçladı.
ABD’de Watergate skandalını ortaya çıkararak yönetici Richard Nixon’ın istifasına yol açan gazetecilerden Carl Bernstein’in imzasını taşıyan haber, Beyaz Saray yetkililerine ve istihbarat hizmetlilerine dayandırılıyor. Haberde, Trump’ın Merkel’in yüzüne “Aptal” dediği; bayan başkanları ‘sadist’ bir halde aşağıladığı; Putin’le görüşmelerinde kendisini övmeye çalışırken mütemadi taviz verdiği; Erdoğan’la ikili temaslarında ise ulusal güvenlik temayüllerini daima çiğnediği sav ediliyor.
‘HAYAL DÜNYASINDA YAŞIYOR’
Haberde Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanları H.R. McMaster ve John Bolton’ın, eski savunma bakanı James Mattis ile eski dışişleri bakanı Rex Tillerson’ın, Beyaz Saray Umum Sekreteri John Kelly’nin ve istihbarat yetkililerinin, ‘başkanın yabancı başkanlarla görüşmelerinde hayal dünyasında yaşadığını düşündükleri’ kaydedildi. Kaynaklar, Trump’ın görüşmekte olduğu önderin kimliğine nazaran etkilemek, durumu kullanarak istediğini yaptırmak ya da zorbalık yapmak üzere bir metot izlemekten vazgeçmediği belirtildi.
‘ERDOĞAN DIREKT TRUMP’A BAĞLANIYORDU’
Haberde, Trump’ın Erdoğan’la görüşmelerinin içeriğine ve formülüne geniş nokta ayrılıyor. CNN’e konuşan kaynaklar, Erdoğan’ın Trump’ın en çok görüştüğü iki başkandan biri olduğunu, Erdoğan’ın Beyaz Saray’ı bazen haftada en az iki kez aradığını ve Trump’ın buyruğuyla, direkt Başkan’a bağlandığını anlattı.
‘TÜRK GÜVENLİK SERVİSLERİ YANINI İZLİYOR’ TEZI
Haberde, “Erdoğan Başkan’a ne devir direkt ulaşacağını bilmekte o denli uzmanlaşmıştı ki, kimi Beyaz Saray yetkilileri, Washington’daki Türk güvenlik servislerinin ne devir müsait olacağı konusunda Erdoğan’a haber vermek için Trump’ın programını ve nerede olduğuna dair haberleri kullandığına inanıyordu” denildi. Teze nazaran, Erdoğan Trump’ı birçok defa golf oynarken aradı; ABD Yöneticisi oyunu bırakıp yaklaşık uzun uzun telefonda konuştu.
‘ERDOĞAN’LA GÖRÜŞMELERDE GÜVENLİK PROSEDÜRLERİ İHLAL EDİLDİ’
CNN’in haberinde, Trump’ın Erdoğan’la konuşmaları iki açıdan sert bir halde eleştiriliyor. Kanalın kaynaklarından ikisi, Erdoğan’ın Trump’a ulaşmak için Ulusal Güvenlik Kurulu protokollerini ve prosedürlerini baypas ettiğini, bu durumun ulusal güvenlik yetkililerini endişelendirdiğini anlattı. Bununla birlikte, evvelce haberi verilmeyen bu telefon görüşmelerinin kayıtlarının eş devirli not alma mütehassısları tarafından tutulduğu, sesi deşifre edebilen bilgisayarların da konuşmaların arşivlenebilmesi için sonradan kullanıldığı belirtildi.
‘TRUMP DAIMA HAZIRLIKSIZ YAKALANDI’
CNN’e konuşan yetkililerin Trump-Erdoğan görüşmelerine dair 2. eleştirisiyse, ABD Başkanı’nın çoklukla hazırlıksız yakalandığı be münhasıran Suriye konusunda Amerikan çıkarları açısından çok fazla taviz verdiği cephesinde oldu. Kaynaklar Trump’ın “Suriye ihtilafı ve umum olarak Ortadoğu hakkında pek haberli olmadığını, sık sık hazırlıksız yakalandığını, Erdoğan’la nüanslı bir siyaset tartışmasına eşit koşullarda girecek habere sahip olmadığını” söyledi. Bir kaynak, “Erdoğan onu iflasa sürükledi” diye konuştu. Haberde, ABD’nin Suriye’den çekilme kararının direkt bu konuşmaların bir sonucu olduğu belirtildi.
‘DÜKKANI SATTI’
CNN’in kaynakları, Trump’ın Suriye’den çekilme kararının hem Türkiye’nin hem Rusya’nın işine geldiğini belirterek, “Dükkanı sattı” tabirlerini kullandı.
‘HALKBANK KONUSU BİRDEN FAZLA SEFER GÜNDEME GELDİ’
CNN’in üst seviye kaynaklarından biri, eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’ın kitabında konum alan Halkbank savlarını pekiştirecek kayıtların bulunduğunu da öne sürdü. Bolton Trump’ın Erdoğan’a ABD’deki Halkbank davasının savcılarını değiştirme vaadinde bulunduğunu sav etmişken, CNN’in kaynağı da bu mevzunun ikili telefon görüşmelerinde birden fazla kez gündeme geldiğini söyledi.
Trump’ın, hür ticaret mutabakatı talebi ve rahip Andrew Brunson’la ilgili bunalım nedeniyle Erdoğan’a devir vakit öfkelendiği de argüman edildi.
‘MACRON’U AZARLIYOR’
Haberde Trump’ın Erdoğan’dan sonra en çok konuştuğu önderin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron olduğu lakin Macron’un sıklıkla etraf ve güvenlik bahislerinde Trump’a siyaset değişikliği önerip hiçbir sonuç alamadığı belirtildi. Buna nazaran Trump, çeşitli talepleri, NATO harcamaları ile ilgili tezleri yahut liberal göç siyasetleri üzere hususlarda Macron’u azarladı.
‘PUTİN’E KENDİSİNİ BEĞENDİRMEK İSTİYOR’
Trump’ın Putin’le görüşmelerindeyse hiçbir vakit hazırlıklı olmadığı, Rus başkanın bu nedenle kendisini kullandığı belirtildi. Kaynaklara nazaran Trump Putin’le konuşmalarında selefi Barack Obama’yı kast ederek sık sık kendisinin ‘önceki embesillerden ne kadar daha güçlü ve akıllı olduğunu’ anlattı. CNN’in kaynakları ise Putin’i bir satranç sanatkarına, Trump’ı ise sıradan bir dama oyuncusuna benzeterek, “Putin onu altediveriyor” dedi. Bir kaynak, “Putin Batı’yı istikrarsızlaştırırken, ABD Lideri orada oturup kendisini Putin’in hürmet göstereceği bir iş kişisi ve sert adam olarak konumlandırmakla meşgul oluyor” diye konuştu.
Trump’ın Putin’le kimi görüşmelerinde Rus önderin beğenisini kazanmak ve onayını almak için uğraş sarf ettiği, bu durumun ulusal güvenlik yetkililerini şaşkınlık içinde bıraktığı da öne sürüldü. Bir kaynak, “Soğuk Savaş’ta güçlükle kazanılan avantajı kaybetti” dedi.
MERKEL’E ‘APTAL’ DEMİŞ
CNN’in haberinde, Trump’ın Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere’nin eski başbakanı Theresa May ile görüşmelerinin ayrıntılarına da bölge veriliyor. Kaynaklardan biri, Trump’ın iki bayan başkanı de ‘neredeyse sadistçe’ bir tabırla aşağılayıp küçümsediğini söyledi: “Angela Merkel’e söylediği kimi şeyler hakikaten inanılmazdı. Ona ‘Aptal’ dedi ve Rusların cebine girmekle suçladı. Kendisinden zayıf gördükleriyle yaptığı telefon görüşmelerinde en sert biçimde davranıyor; en sert davranması gerekenlere de en zayıf hali gösteriyor.”
ALMANYA ŞAHSI TEDBIR ALMIŞ!
CNN’in Merkel’le görüşmeleri sorduğu bir Alman yetkiliyse, “Konuşmalar o kadar sıradışıydı ki, içeriklerinin bâtın kalması için Berlin’de kişisel tedbirler alındı” dedi. Alman yetkili, Trump’ın Merkel’e yönelik vaziyetini ‘çok saldırgan’ diye niteledi; zımnilik ismine bu ikili görüşmelerin içeriğinden haberdar olan Alman yetkililerin sayısının azaltıldığını söyleyerek “Çünkü bu görüşmeler nitekim çok sorunlu” diye konuştu.
Merkel’in ise Trump’ın kelamlarına genelikle somut gerçeklere atıfta bulunarak cevap verdiği, yüz yüze görüşmelerde de telefonda da sakin kaldığı belirtildi. Haberde, Trump’ın Theresa May ile görüşmelerindeki vaziyeti için de ‘aşağılayıcı ve zorba’ nitelemesi yapıldı. May’in ise Merkel kadar sakin davranamadığı aktarıldı.
‘SELMAN’A NE KADAR VARLIKLI OLDUĞUNU ANLATTI’
Habere nazaran, Trump Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Kuzey Kore başkanı Kim Jong un üzere başkanlarla görüşmelerindeyse mütemadi kendisini övüp servetinden ve başarılarından laf etti. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar