Yeni tip korona virüsünün sıkı tedbirlere karşın dünya çapında yayılmasını durdurmakta zorluk yaşanırken, yüzlerce bilim kişisi havadan bulaşma riski konusunda Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) hitaben bir mektup kaleme aldı. Eksperler, şu ana dek virüsün yalnızca büyük damlacıklarla yayıldığı istikametinde ihtarda bulunan DSÖ’nün tavsiyelerini güncelleyerek havadan küçük damlacıklar yoluyla da bulaştığını kabul etmesini, böylece hükümetlerin bilhassa havalandırmalı örtülü sahalarda daha fazla tedbir almasını istiyor.
New York Times gazetesi, 32 memleketten 239 bilim beşerinin kaleme aldığı mektubun bu hafta bir bilim mecmuasında yayımlanacağını yazdı. İmzacılar arasında DSÖ’nün korona virüsü konusundaki direktiflerinin hazırlanmasına yardımcı olan eksperlerin da bulunduğu belirtiliyor.
DSÖ’YE NAZARAN NASIL BULAŞIYOR?
DSÖ, virüsün çoğunlukla kişilerin öksürmesi yahut hapşırmasıyla yüzeylere yapışan büyük damlacıkların diğerleri tarafından ellenip yüze götürülmesi yahut 1 metreden yakın arada duran bireyler arasında küçük damlacıklar yoluyla bulaştığını savunuyor. Kurumun hükümetlere yönelik tavsiyeleri de, bu yayılma tipinin önlenmesini sağlayacak önlemlere dayanıyor. 239 bilim kişisinin imzaladığı mektupta ise küçük damlacıkların havada uzun mühlet asılı kalabildiği, bu nedenle 1 metreden daha uzak uzaklıktan de yayılabildiği, yani ‘havadan bulaşma’ riski olduğu savunuluyor.
‘HAVALANDIRMALAR ÇOK ÖNEMLİ’
Mektupta, son devirde et fabrikaları, barlar ve restoranlar üzere yanlarda ortaya çıkan yeni vaka patlamalarına dikkat çekiliyor; havadan bulaşma riski nedeniyle ofis ve market üzere sık ziyaret edilen yanlar başta olmak üzere örtük mekanlarda havalandırmaların değeri vurgulanıyor. Virüslerin havadan bulaşması konusunda mütehassıs olan Virginia Tech Üniversitesi tedrisat üyesi Linsey Marr, DSÖ’nün şu ana dek virüsün havada düşük seviyede virüs bulunduğu hastanelerde yapılan araştırmaları referans aldığını ve bu durumun riski kıymetsiz gösterdiğini savundu. Mektubun imzacılarından olan Marr, birçok binada havalandırma kalitesinin çok daha düşük olduğunu, virüsün bu nedenle havada toplanabildiğini söyledi.
DSÖ: YERINDE KANIT YOK
New York Times’ın mektubu manşetine taşımasının akabinde ise DSÖ eksperlerinden “Havadan bulaş riski konusunda ehil kanıt yok” yansısı geldi. DSÖ’nün enfeksiyon tedbire ve denetim uzmanlarından Dr. Benedetta Allegranzi, “Son birkaç aydır havadan bulaşmanın mümkün olabileceğini birkaç kere söyledik lakin bu yanda muhakkak somut yahut açık kanıt yok” dedi.
‘TAVSİYELERİ BU YANDA GÜNCELLEMEK GEREKSİZ BİR YÜK YARATIR’
East Anglia Üniversitesi’nden profesör Paul Hunter da, “Havadan bulaşma mümkün lakin büyük fotoğrafta muhtemelen o kadar kıymetli değil. Her şey damlacıklarla ilgili” dedi. DSÖ’nün enfeksiyon tedbire komitesinde de konum alan Hunter, “Havadan bulaşmayı denetim etmek, Covid-19’un yayılmasını denetim etmek açısından çok bir şey değiştirmeyecektir” dedi. Hunter, DSÖ’nün tavsiyelerini bu cihette güncellemesinin kaynakları gayrikâfi olan devletlerde ‘gereksiz bir yük’ yaratacağını söyledi.
DSÖ’nün tavsiyelerini mektupta mekan alan ihtara nazaran güncellemesi halindeyse, toplumsal uzaklık uygulanan örtük ortamlarda bile maske takılması, havalandırma ve klima sistemlerinin değiştirilmesi üzere yeni tedbirler alınması gerekebilir. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
