Bellingcat
Lider Donald Trump’ın destekçileri 6 Ocak günü ABD Kongre binasına saldırdığında, kaos Washington DC’ye indi. Arbedenin ortasında, ‘Q Shaman’ diye bilinen ve uzun vakittir QAnon organizatörü olan bir kişi Senato katına çıktı ve konuşmacı kürsüsünü işgal etti. O gün, olay yerindeki tek QAnon destekçisi o değildi: Bir başkası de Kongre binasına yapılan saldırıyı yönetti.
Bu tehlikeli ve eklektik komplo teorisi bir kere daha gündeme geldi. Yaklaşık üç yıl evvel bir çevrimiçi forumdaki doğumundan bu yana uzun bir yol katetmişti.
28 Ekim 2017’de, berbat şöhretli ve çok sağcı bir görsel tabanlı forum sitesi olan 4chan’in /pol/ kısmına göz atan isimsiz bir kullanıcı, “Hillary Clinton 30 Ekim 2017 Pazartesi günü sabah 07:45 ile 08:30 ortasında tutuklanacak” yazan bir gönderiye rastladı ve karşılık vermeye karar verdi. Bu kullanıcı, daha sonra ‘Q Clearance Patriot’ ismini benimseyecek ve çabucak akabinde bunu da ‘Q’ olarak kısaltacaktı. Q, Lider Trump’ın yakın etrafındaki ordu subaylarından olduğunu ima ediyordu; -bugüne kadar yolladığı yaklaşık 5 bin bildiriden oluşan- gönderileri ise ‘QAnon’ isimli komplo teorisini doğurdu.
Birçok QAnon hesabı bu birinci ‘Q panosundan’ izler barındırır zira Q’nun gönderileri, yardımcıları tarafından Q hareketinin başlangıç noktası olarak bilinir. Bu, iki nedenden dolayı yanlıştır. Nedenlerden biri, bunların değersiz olmasıdır: Q birinci gönderisinde farklı bir bildiri dizisiyle kendisine bir kitle edindi ve onların birinci gayretleri birebir yıl 11 Kasım’a kadar 4chan kimse tarafından keşfedilmediği için gerisinde bir iz bırakmadan silinip gitti. Başka neden ise son derece kıymetlidir: Q’nun hareket noktası, ırkçılık, Yahudi düşmanlığı ve (özellikle burası hususla ilgili) sağcı komplo teorilerinin güçlü bir bulamacı olan /pol/ kültüründen ayrıştırılamaz.
Bu nedenle, QAnon hem bir sivri uç hem de /pol/ kültürünün evrimi olageldi: Q’nun argümanlarının birçok /pol / üzerinde hâlihazırda tanınan olmakla kalmadı, birebir vakitte Q, öncülerinden kıymetli temalar ve fikirler ödünç aldı. Q’nun köklerini anlamanın anahtarı, /pol / kültürünü anlamaktır.
Fakat öncelikle, mitosu (efsaneyi/ç.n.) anlamamız gerekiyor.
EFSANEYLE TANIŞIN
İşte QAnon efsanesinin özü: Lider Donald Trump, ‘Q ekibi’ olarak isimlendirilen (ve bir ya da daha fazla panoya yazı yazmaktan sorumlu olan) küçük bir küme askeri istihbarat subayının yardımıyla, şeytana tapan, çocuk yiyen ve Trump’ı engellemek ve devirmek için komplo kuran sübyancıların oluşturduğu bir Entrika Grubu’na karşı bâtın bir savaş yürütüyor. Ordu onları ‘Fırtına’ isimli bir operasyonla topluca tutuklayacak. Entrika Kümesinin üyeliği öykülerle büyüdü (başlangıçta, birinci başta, ‘hükümetimizdeki birçok kişi’ idi; bir ay içinde ‘HRC’yi [Hillary Clinton kastediliyor/ç.n.] destekleyen’ her ‘ünlü’ neredeyse bu işe dahil oldu; birkaç ay sonraysa Guantanamo Körfezi’ne sığmayacak kadar çok bireyden bahsediliyordu; daha sonra, öteki üç ‘gözaltı merkezi hazırlanıyordu’) ancak finansör ve hayırsever George Soros üzere olağan şüpheliler ile birlikte, Lider Trump’ı kızdıran ya da ona karşı çıkan çabucak hemen herkesin komplonun bir modülü olarak kabul edildiğini söylemek gerekiyor.
Fırtına Operasyonu’nun akabinde, askeri mahkemeler bu bebek yiyen hainlerin idam edilmesini ya da ömür uzunluğu mahpusa mahkûm edilmesini sağlayacaktı. Entrika Kümesi’nin varlığına dair ezici ispatlarla karşı karşıya kalan şaşkın halk yas tutacak, öfke duyacak ve en nihayetinde vatanseverlik ve refahın altın çağını başlatan Lider Trump’ın ardında birleşecekti.
Dikkat cazip bir halde, bu açıklama QAnon’un en garip yanlarından hiçbirini kapsamaz (mesela, QAnon dağarcığında, Kuzey Kore CIA tarafından denetim edilmekteydi lakin artık Trump ve Q grubu tarafından özgürleştirilmişti). Dahası bu açıklama, QAnon dünya görüşünün önemli bir tarafını de atlıyor: Lider Trump’ın ya da kuşkulu bir Entrika Kümesi üyesinin her kamusal hareketi yahut açıklaması, QAnon’a inananların çözebileceği açıklama ya da saklı bildiriler barındırabilir. Ve en kıymetli QAnon sloganlarından birini dışarıda bırakıyor: “Dezenformasyon gereklidir”, kimileri tarafından Q’nun başarısız öngörüleri için kusursuz bir mazeret diye isimlendirilebilir ve ayrıyeten inananların, teorinin hangi kısımlarını benimseyeceklerini seçmelerine imkan tanır.
Bu mütevazı ve eksantrik başlangıçlardan itibaren, QAnon katlanarak büyüdü. Birinci başta, bu büyüme 4chan sitesi ile sonluydu ve Q, /pol/ üzerinde bir heyecan dalgası yarattı. Kısa bir müddet sonra, bir 4chan moderatörü ile bir YouTube komplo teorisyeninden oluşan bir çift, Q’nun bildirilerini çok daha geniş bir kitleye duyurmak için bir arada çalışmaya başladı. Bu efor, onların en çılgın hayallerinin bile ötesine geçecek biçimde muvaffakiyete ulaştı.
Geçen yıl yapılan bir Pew Research araştırmasına nazaran, Amerikalı yetişkinlerin neredeyse yüzde 10’u QAnon’un teorilerinin bir kısmına ya da tümüne inanıyor. Bu bulgu, 2020 yılında bir İngiliz hayır kurumu olan ‘HOPE Not Hate’ tarafından yapılan diğer bir çalışma ile dengeli görünüyor. “QAnon’a verilen takviye geniş olmaktan çok derin üzere görünüyor” diye yazan siyaset bilimci Joe Uscinski, bununla bir arada, QAnon’un ABD’deki yetişkin nüfusunun yüzde beş ilâ 10’u ortasında bir bölümünün dayanağını aldığını söylüyor. Öte yandan, nasıl ölçerseniz ölçün, milyonlarca Amerikalı bir dereceye kadar QAnon’a inanıyor. Ayrıyeten, QAnon’un fikirlerine verilen dayanak, Q’ya olan inançtan çok daha yaygın: Geçtiğimiz ekim ayında ‘YouGov’ araştırma şirketi tarafından yapılan bir ankette, Trump destekçilerinin yüzde 50’sinin ‘üst seviye Demokratların seçkin seks ticareti şebekelerine dahil olduğu’ konusunda hemfikir olduğu ortaya kondu.
Birçok kişinin darbe teşebbüsü olarak nitelediği şeyden evvel bile, QAnon Kongre salonlarına sızmıştı.
Lider Trump’ın ‘geleceğin Cumhuriyetçi yıldızı’ diye övdüğü seçilmiş temsilci Marjorie Taylor Greene, ‘Demokrat Parti’nin çocuk seksi, satanizm ve okültizmle [gizli ve sapkın inançlarla/ç.n.] temaslı olduğunu’ yazdı. Greene, ayrıyeten, Q’yu ‘vatansever’ ve ‘tamamen iyiliğe adanmış, gururlu ve sadık’ diye tanımlarken, ‘bu global Satanist ve pedofili Entrika Grubu’nu ortadan kaldırmak için bizlere hayatımızın fırsatını sundu’ dediği görüntüler kaydetti.
Pekala, QAnon’la ilgili olarak /pol/ üzerindeki bu bilinmeyen teorinin yayılmaya paha olabileceğini düşünmesinin sebebi neydi?
DERİN VE KARANLIK BİR KUYU
Basitçe söylersek, Q’nun inançlarının geniş ana çizgileri, Q şimdi /pol/ üzerinde yayın yapmaya başlamadan evvel de ilgi çekiyordu.
Q’dan evvel /pol/ ortamında bulunan gönderilerin ve Q’nun aktif olduğu birinci bildirilerin gözden geçirilmesi, bizlere eleştirel bir bakış açısı sağlıyor: (4chan üyelerinin kendilerini tanımladığı isimle) Birçok ‘Anon’, Q daha ortaya çıkmadan evvel Q’nun öyküsünün temel öğelerine esasen inanmaktaydı.
Q’nun birinci kere Satanizm’den bahsetmesinden evvel (ve aslında Anon’lar Q’yu tartışmaya başlamadan önce) sezgisi kuvvetli bir Anon’un bildirisinde belirttiği üzere: “Komik olan şey, gitgide daha fazla insan büyük D’yi [Trump’ı] tehdit ederken, /pol/ bildirimlerinden hoşlanmayan herkesin aslında gizlice ergen bir çocuğu taciz eden, şeytana tapan, Yahudi komplosunun bir modülü olduğunun ortaya çıkması. Neredeyse hepsi büsbütün hayal eseri bir fanteziymiş ve D aslında sadece suçlanma tehlikesiyle karşı karşıya olan bir geri zekalıymış üzere.”
Her ne kadar bu fantezi hayal eseri olsa da 4chan’de inanılmaz derecede yaygınlaştı. Buna benzeri dehşetli tezler ve komplolar, istekli bir Anon kitlesinde kendilerine temel buldu: QAnon’un en direkt öncülü olan Pizzagate komplo teorisinden, Q’nun birinci gönderilerini yayınlamasından bir yıl evvel sırf /pol/ sayfasında en az 45 bin 27 kere kelam edildi. (Gerçek sayı kesin olarak daha yüksek: Bu isim kullanıma girmeden evvel Pizzagate hakkında çok sayıda ileti vardı ve neredeyse 2 bin 500 kişi daha alternatif “Pedogate” ismini kullanarak daha direkt biçimde Pizzagate argümanlarını yansıtıyordu; yani, önde gelen Demokratların, bilhassa de Hillary Clinton’ın, çocuklara cinsel tacizde bulunma ve onları kurban etme ayinlerinde, hatalarını örtmek için paravan olarak restoranları kullandığı öne sürülüyordu.)
Bundan dolayı, orjinal bağlamında bakıldığında, Q’nun komplo teorisi -yeni patikalar açmaktan uzak biçimde- epeydir kullanılan bir yolu takip ediyor.
Mesela, Q’nun birinci gönderisinden üç ay evvel, Temmuz 2017’de, ‘Entrika Kümesi’nin tutuklanacağı’ ve yakın vakitte ‘Dünya gezegeninin karanlık güçlerden kurtarılacağı’ öngörüsünde bulunan bir Anon vardı. Ve Q daha ortaya çıkmadan iki hafta evvel şöyle yazıyordu: “Yakında vefatları gelecek. Fırtına yaklaşıyor. Hollywood direkt kontaklı.”
Kendimizi Q’nun birinci gönderisinden bir hafta öncesine kadar sınırlasak bile, Q’nun benimsediği fikirlere duyduğu inancı lisana getiren sayısız Anon bulabiliriz.
Örneğin, Q’nun birinci bildirisinden üç gün evvel, Pizzagate komplosuna inanan bir Anon, Hillary Clinton’ın kelamda hatalarını listelemişti: “Reşit olmayanlarla seks, tecavüz, yamyamlık”: Bunlar, Hillary’ye karşı QAnon’un temel bir modülü haline gelecek kesin suçlamalardı. Bu başlık altında diğer bir Anon “Clinton Vakfı’nın Haiti’de neler yaptığı hakkında konuşmak istedim” diyor. Verilen referans, kısmi belirsizliğine karşın Q’nun birinci gönderilerinden kimilerine eklenen Pizzagate külliyatının daha az merkezi olan bir kesimiydi.
Ve 23 Ekim 2017’de (Q’nun birinci gönderisinden beş gün önce) yazan bir öbür Anon, Q’nun orjinal kıssasını düzgünce özetleyen bir seri oluşturdu: Özel Danışman Robert Mueller, Trump’la birlikte genel olarak derin devleti ve bilhassa de Hillary’yi çökertmek için çalışıyordu ve bundan sonra ‘yüzlerce davanın gerçekleşeceği’ belirtiliyordu. /Pol/ üyeleri en nefret ettikleri düşmanlarını cezalandıracak askeri mahkemelere susamışlardı. Gerçekten, bunlar, Q’nun, yakında düzenlenecek ve birinci sapkınların hakkından gelecek mahkemeler hakkındaki ipuçlarıydı. Bir Anon, büyük coşkusunun üstesinden gelir gelmez, tamamı büyük harflerle: “CUNTA !!!!! ASKERİ GEÇİŞ ZAMANI! Herkes diktatör Trump’ı selamlasın!” diye yazdı. Bir oburu de /pol/’un bariz vurgusu olan Yahudi düşmanlığını kullanarak direkt mevzuya girdi: Trump’ın, 4 Kasım 2017’de sıkıyönetim ilan edeceğini öngördü ve bundan sonra ne olacağından emin olmasa da bir kestirimde bulundu: “Yahudiler kısa bir mühlet içinde askeri mahkemelerde asılır mı?”)
Q’nun 23 Ekim 2017 tarihli yazıyı okuduğuna ait güçlü ispatlar mevcut: Gönderi, Temsilci Trey Gowdy tarafından lisana getirilen ve Q’nun bir haftadan kısa bir mühlet sonra birinci gönderilerinden birinde bahsettiği muğlak ve aylar öncesine dayanan bir söze atıfta bulunuyor.
Daha açık olmak gerekirse, Q’nun tüm Mueller teorisini bu başlığın müellifinden çaldığını düşünmek için bir sebep yok; kelam konusu olan, sırf bir satır. Q, Mueller ve Trump’ın birlikte çalıştıkları fikrine neredeyse kesin biçimde tesadüfen rastlamıştı ki bu da /pol/ üzerinde yaygınlaşıverdi: “Bu b*k aylardır buraya istenmeyen bildiri olarak gönderildi”, “Kelimenin tam manasıyla tek bir delil zerresi içermiyor” diye bir Anon şikayette bulundu.
Tekrar bir öteki Anon, Q’nun ortaya çıkışından iki gün evvel, ‘tüm bu skandalları toparlayarak, dünya tarihindeki en büyük askeri mahkemeye’ yol açacak kapsamlı bir komplo teorisinin hazırlanması için neredeyse yalvardığı bir gönderi yayınladı.
Burası verimli bir topraktı. Q sahneye çıkmadan evvel bile, gönderilerinin tüm hammaddeleri etrafa dağılmış, yarı dengeli bir mitolojiye dönüşmeyi bekliyordu.
SAHNEYE ÇIKIŞ
Bu bağlamda, ‘tüm bu skandalların toparlanıp toparlanmayacağını’ soran bir karşılık bilhassa dikkat caziptir. Bu karşılık, o esnada Fox News’ta tanınan olan (ve bu nedenle de 4chan üzerinde de yaygın olarak tartışılan) ve Demokratları gaye alan neredeyse her kelamda skandalı listeliyordu. Q, listedeki öğelerin birçoklarına büyük bir ilgi gösterdi. Bu yazının yazıldığı tarih itibariyle, 26 gönderide ‘Awan skandalı’ mevzu edildi; 39 gönderide Uranyum 1’den -kısaltılmış haliyle ‘U1’-, 11 gönderide ‘uranyum’ sözünden; 13 gönderide Seth Rich’ten ve 32 gönderide dosya’ sözünden bahsedildi.
Diğer bir deyişle, Q -çok kapalı bilgileri Anonlara sızdırmaktan çok uzak biçimde- sırf sağcı medya (ve münasebetiyle Anonların) zati tartışmakta olduğu şeyleri yine paketlemiş oldu.
Görünüşte birbiriyle temassız olan bu skandallar, Q’nun elinde Anonların çözmek için uğraşabilecekleri uğursuz, pedofili bir komplonun kesimi haline geldi, temiz çocukları kurtardı ve düşmanlarını bir arındırıcı ateş dalgasıyla süpürüp attı.
Muhtemelen /pol/ sayfasında en nefret edilen iki kişi Hillary Clinton ve George Soros’tu. /Pol/’un -sağcı, Yahudi düşmanı ve komplo takıntılı- tabiatı göz önünde bulundurulduğunda, Soros üzere liberal ve Yahudi bir hayırsevere duyulan düşmanlık pek de şaşırtan değil. Misal nedenlerden ötürü, /pol/ ayrıyeten Lider Barack Obama’dan da nefret ediyordu.
Öte yandan, Anonların Clinton’a duydukları düşmanlık özeldi. Pizzagate’ten ilham alan düşmanlıkları her şeyi kapsıyordu ve kesintisizdi. Q’nun birinci gönderisinden sırf bir gün evvel, bir Anon kısa ve öz biçimde durumu özetledi: “Zafer,” diye yazıyordu, “[Hillary] ve ‘Clinton Vakfı’ diye bilinen pedofili çemberiyle bağlı herkesin Gitmo’ya atıldığı vakit kazanılacak.” (Gitmo, ya da Guantanamo Körfezi, QAnon’un hayal âleminde öne çıkıyor: Burası, Q’nun üstü kapalı ya da direkt biçimde körüklediği bir inanca nazaran ‘Fırtına Operasyonu’ başladığında kelamda Entrika Kümesi üyelerinin hapsedileceği, yargılanacağı ve idam edileceği, Karayipler’de bulunan ABD deniz üssü ve toplama kampıdır.)
En başından beridir, Q ateşi üç kişi üzerine odaklamıştı: Birinci ve ikinci gönderisi Clinton’ın tutuklanması için süren hazırlıkları husus ediniyor (hatta ikinci gönderi onun ‘gözaltına’ alındığını öne sürüyor); 2-4-5-6-14 ve 15’inci gönderilerde Soros’tan kelam ederken, ikinci gönderiyi şu sözlerle bitiyor: “Soros gayede.” Komplonun birinci sürümünde Soros’tan daha çok Obama’dan bahsedildi ve komplo içerisinde kendine has bir rolü üstlendi: Q’nun savına nazaran, Obama, Entrika Kümesi için dünyayı gezip duran bir adam olarak hizmet etmişti.
Q’nun en sık gaye aldığı beşerler -Amerika’nın birinci siyah lideri; Yahudi bir hayırsever ve Hillary Clinton- takipçilerinin önyargılarını coşturdu, tüm düşmanlarının ölmesi ya da hapsedilmesi üzere ‘mutlu sona’ aç bir seyircinin beğenisini ve ilgisini kazandı.
EN BÜYÜK GEÇERSİZ KAHRAMANLAR
4chan kültürünün bir öğesi daha QAnon’un muvaffakiyetini açıklamaya yardımcı olur: LARP’lamak [‘sahte öykülerle kendi hayatını olduğundan daha enteresan göstermek’ manasında kullanılıyor/ç.n.]. Q, bu alıştırmayı şekillendirdi ve hatta onu mükemmelleştirdi. Kısaltmanın açılımı “Live Action Role Playing” [Canlandırmalı Rol Yapma Oyunu/ç.n.] lakin LARP, /pol/ kısmında çok daha özel bir manaya sahip: LARP’çı şimdiki olaylar hakkında kapalı bilgiler içeren ve daha sonra bu bilgileri Anonlara sızdıran, iyi konumlanmış bir kaynak üzere davranan kişi manasına geliyor. /Pol/ kısmında LARP’lamış olmak ve LARP olarak kalmak epey yaygındır. Hatta o kadar yaygındır ki, Q’nun birinci gönderisi öbür bir LARP’çıya verilen bir karşılık yahut terennüm idi. Aslında, bu LARP’çı ‘o farklı birisi değil’ homurtusu ve “LARPer.gif’in dansı” isimli bir fotoğrafla karşılandı. Birden fazla LARP’çı birkaç gönderi içinde sönüp gitti (Q’nun birinci yanıt verdiği “Drop 0” yazan Anonun başına gelen şey de buydu). Kimileri birkaç seri kadar varlığını sürdürdü. Lakin ancak birkaç tanesi muvaffakiyete ulaştı ve /pol/ kültürünün iyi bilinen modülleri oldu. Q’dan evvelki tanınan LARP’çılar: FBI Anon, High Level Insider, Mega Anon ve White House Insider’dı. Öteki iyi bilinen LARP’çılar ise CIA Anon, Victory of the Light, Highway Patrolman ve Anonymous 5 idi. Buna karşılık olarak da bu isimlerin birçoklarının çömezleri ve taklitçileri vardı. Kimi örneklerde, Q’nun argümanları, başka tanınan LARP’çılar tarafından öne sürülen argümanlardan direkt beslendi. Bilhassa birtakım kuşkucu Anonlar, Q ile Victory of Light’ı kıyasladı. Doğal ki bu karşılaştırmanın iyi bir nedeni vardı: Q tarafından öngörülen Fırtına Operasyonu’nun neredeyse Victory of Light’ın tutkulu bir takipçisi tarafından tanımlandığı üzere ‘Olay’ın birebir kopyası olması.
‘OLAY’ İÇİN GEREKENLER LİSTESİ
Bu kopyalamayı birebir karşılaştırma ortaya çıkaracaktır. Victory of Light’ın öne sürdüğü Olay’ın başlangıcında, olağan ekonomik hayat birdenbire bozulacak, bankalar kapanıp finansal sistem düzensizliğe sürüklenirken ‘en fazla iki hafta’ kesintiye uğrayarak sarsılacaktır. QAnon külliyatındaki ‘Fırtına’ ise Q gönderi atmaya başladıktan yalnızca bir hafta sonra eklenen ‘on günlük karanlık’ sözüyle başlayacaktır. Bu periyodun gelişini Q’nun takipçileri nefes nefese bekliyor.
Olay’ın ikinci kademesinde, haberler, hükümetin bâtın tuttuğu birtakım şok edici gerçekleri açığa vuran ifşalarla dolup taşacak. Bu iletiler televizyon ve acil durum yayın sistemi aracılığıyla vatandaşlara iletilecektir.
Fırtına’da da ifşalar ‘on günlük karanlığı’ takip edecektir; bu ifşalar yalnızca uzaylıların ömrüyle ilgili değil, tıpkı vakitte Entrika Kümesi’nin (Şeytan’a tapan pedofili topluluğu anlamında) ahlâksızlıklarının da tamamını kapsıyor. Q’ya nazaran o an Entrika Grubu’nun son deva direnişi ezildiği ve kitlesel tutuklamalar sürdüğü için, bu ifşalar acil durum yayın sistemi aracılığıyla gerçekleşecek.
Olay’da Entrika Kümesi üyelerinin kitlesel biçimde tutuklanmaları televizyonda gösterilecek. Bu kitlesel tutuklamalar hem Olay hem de Fırtına’da, Victory of Light’ın da yapacağı üzere, “Dünya gezegeninin karanlık güçlerden kurtuluşunu” müjdeliyor.
Victory of Light’ın 2017 yazında ortaya attığı tezler ile Q’nun birebir yılın sonbaharında satmaya başladığı öyküsündeki bu paralelliklerin hiçbir halde sonu gelmiyor. Lakin, sonraki paralellikler bunlar kadar güçlü olmadığından, onları listelemeye devam etmek büyük bir hedefe hizmet etmez. Bilhassa de Victory of Light, QAnon’a açıkça atası üzere hizmet eden tek LARP’çı değildi.
Örneğin, (Anonlar tarafından Frank olarak bilinen) Anonymous5 , /pol/’de en kolay ve sık kötülenen LARP’çı. Ama birebir vakitte /HTG/ (Genel İnsan Kaçakçılığı’nın kısaltması) serisinin gelişmesinde kilit bir figürdü. Aslında, /HTG/ kültürü için o kadar merkezi bir pozisyondaydı ki, bildiri serileri daima “Kaçakçılık ağlarını haritalamak için bu cins şeyleri arayın (Anon5’in izniyle)” diye başlayan bir gönderiyi içeriyordu.
Elbette, Frank, çocuklarla ilgili dehşetli cinsel istismar öykülerinin /pol/’dekilerin dikkatini çektiğini birinci fark eden LARP’çı değildi. Bununla ilgili epeyce açık bir strateji vardı. Mesela ‘Highway Patrolman’ bir kezinde ansızın memleketler arası çocuk fuhuş çetesi ağını araştırdığını argüman ettiği bir seriye (tam da Sevgililer Günü’nde) başladı. Bu büsbütün hayali olan ağda, beyaz olmayan hatalılar (özellikle de ‘yasadışılar’) saf beyaz kız çocukları alçakça esir tutuyordu ve hatta kimilerini öldürüyordu. /Pol/’dekiler coşkulu ırkçılar oldukları için bu öykü epeyce iyi seçilmişti. Elbette izleyici kitlenizi tanımak sürekli makuldür.
Frank’in savları çok ırkçıydı. /HTG/ Anonları için (Demokratlara atfen) Mavi Amerika’nın (veya /HTG/ serisinin standart giriş gönderisinin argüman ettiği üzere kentsel alanların, bilhassa de kutsal şehirlerin) sınırsız sayıda geniş bir pedofili ağına konut sahipliği yapması imanın bir koşuluydu. İmanın (olgu değil) öteki bir unsuru de bu çocukların temel olarak çocuk kaçırma ve ‘hayvanların yetiştirildiği alanlar’ yoluyla elde edildiği hakkındaydı.
/HTG/’nin faaliyetleri daha fazla yardımseverlik açısından okunduğunda, /HTG/ Anonları, işbirliğine dayalı kıssa anlatıcılığıyla meşgul olan ve tuhaf, gerçeklikten kopuk olsa bile onları pedofili ağlarını ortaya çıkardıklarına inandıran ispatların peşine düşen, küçük, birbirine sıkı sıkıya bağlı bir topluluktu. Daha az oranda yardımseverlik açısından okunduğunda ise -ki bu daha yanlışsız olur-, /HTG/ dizilerinin tek açıklaması, iştirakçilerinin ‘soruşturma’ olarak isimlendirdiği lakin yırtıcı spekülasyonlar ve hür çağrışımlardan ibaret olan uğraşlar olabilir. Bunlar rastgele bir tutuklamaya yol açmayan şeyler zira asla gerçek bir cürüm kanıtını ortaya çıkarmadılar.
Aslında, öteki Anonlar her zamankinden daha derin bir formda teyit yanlılığı sarmalına giren bir küme maharetsiz aptallar kümesi olarak, /HTG/’nin iştirakçileriyle alay ettiler. Ve yeniden de /HTG/ topluluğu buna katlanarak devam etti. (HTG mi aptal yoksa dalga geçenler mi, anlayamadım)
Tüm bu açılardan, /HTG/ neredeyse QAnon’un aynısıydı ve bu bir tesadüf değildi. Q’nun izleyicileri /HTG/ üzere bir şeye açtı ve Q bunun daha iyisini, daha geniş kapsamlısını ve ilişkisi bol olanını sağladı.
PIZZAGATE’TEN QANON’A
QAnon’u betimlemenin en iyi yolu muhtemelen Pizzagate’in gelişimiyken, /HTG/ kültürünü tanım etmenin en iyi yolu Pizzagate ile QAnon ortasındaki eksik temastır.
Pizzagate kendisine takipçiler kazandı zira hakikat maksada, yanlışsız suçlamalara, birinci vakitlerinde DNC’nin [Demokratik Ulusal Kongre’nin/ç.n.] ele geçirilmiş hesaplarından çocuk istismarına dair yeni ispatlar bulmak için yarışan Anonlar üzere güçlü iştirakçi öğelere sahipti.
Ama bu kadar yaratıcı bir karışıklık asla kâfi olmazdı. Okunacak çok fazla mail ve yalnızca bu mailler içinden tespit edilmesi gereken ‘şifreler’ vardı. Sonrasında, Pizzagate soruşturma için heyecan veren yeni bir şey olmaktan çıktı ve Anonların kabul etmekte ya da reddetmekte özgür olduğu bir dizi fikir haline geldi.
Baş karıştırıcı bir halde, /HTG/ serileri Pizzagate’den daha az popülerdi. Sonuçta, onların da hakikat maksatları, gerçek suçlamaları ve görünüşte sonsuz ölçüde kaynak materyalleri vardı zira artık Anonlar oturdukları konforlu alanlarından gerçek dünyadaki yerleri ‘araştırıyordu’.
Lakin /HTG/ iki değerli malzemeyi kaçırdı. Bunlar, olay örgüsü ve kıssa anlatıcısıydı. Anonları meşgul tutacak kapsayıcı bir öykü yoktu ve bu öykü olsa bile Frank yahut Aaonymous5 bunu anlatmak için gerçek kişi değildi. Frank ile eğlenmek isteyen küme dışı şahıslar daima /HTG/ mevzularını rayından çıkarmaktaydı.
SAKLI SOS
Pek çok LARP’çı tökezlerken Q neden başarılı oldu?
Bunun nedenlerinden biri, Q’nun hakikat anda gerçek fikirlere sahip olmasıydı. Tıpkı vakitte, çoğunlukla gerçek anda, uzun ve yönlendirici sorular listesine dayanan gerçek bir üsluba sahipti. Öteki LARP’çılar da bunu kabul ediyorlar. Örneğin, 2017’de muhtemelen Q birinci ortaya çıktığında en başarılı LARP’çılardan biri olan MegaAnon, Q’nun kendisinin yapabileceğinden daha fazla ‘pek çok ayrıntısı /pol/ dostu bir formatta tahlil edip’ ne kadar ‘harika bir iş çıkardığını’ yazdı.
Şöyle ki: Q yalnızca /pol/’e başvursaydı ve orada kalsaydı, siz bu makaleyi okumazdınız. Ve ayrıyeten ben de bu makaleyi yazmamış olabilirdim. Q, QAnon’u (subreddit ve benzeri) öteki ortamlarda tanıtmak için eşgüdümlü bir baskı uygulayan bir avuç insan sayesinde, birinci gönderisinden sonraki günlerde 4chan’in sert bağlarını aşabildi.
Öteki beşerler da, Anonların çoğunlukla seslendiği biçimiyle ‘normaller’, Q’dan keyif alacak bir şey buldu. Kimileri bunu sevdi. Olağanların ya da en azından fanatik Trumpçı yahut Q’nun birinci izleyicileri üzere komplo teorilerine yatkın zihinlere sahip olağanların, 4chan’in, Pizzagate’in halefi için olmaya hazır olması üzere hazır oldukları ortaya çıktı. Kısa bir müddet sonra birkaç platformda, Q ve takipçileri /HTG/’ye ziyadesiyle benzeyen bir topluluk yarattı. Gerçek sonuçlar elde edememelerine rağmen, bu kümenin takipçileri topluluğun kurallarına uyarak ve faaliyetlerini uygulayarak ‘pedofilileri deşifre ettiklerine’ kendilerini ikna ettiler.
/HTG/ ile bu topluluğun farkı, Q’nun daha büyük ve daha kararlı biçimde takip edilmesiydi. Tıpkı vakitte, Q süratlice içerik üretmeyi sürdürürken, Anonlar bu içerikleri ayıklamaya devam ettiler. En saçma, en abartılı tezlerde bile bir mana buldular.
Q’nun başarısız kehanetleri onları vazgeçirmedi zira Q’nun da tabir ettiği üzere, “Dezenformasyon gerekli” idi.
Q’nun soruları karşısında bu karşılık muhtemelen yetersiz kalır. Aslında bu yanıt, Q’nun izleyicilerinin inançlarıyla onları besleyen yetenekli bir LARP’çı olabilir; yanıt, evvelki LARP’çıların fikirlerini dönüştüren, 4chan dışındaki gönderiler hakkında da kelam söyleyen, küçük lakin akıllı bir takipçi kümesine sahip olan bir LARP’çı olduğunu göstermekten ibarettir.
Q’nun yükselişi kolay olsa da olmasa da, bu yükseliş vahim ve bazen trajik gerçek dünyadaki sonuçlarıyla karşılık buldu.
QAnon hareketi, dünyanın dört bir yanındaki ailelere bir yıkım topu götürdü… Bu manada, ‘QAnonCasualties’ [QAnonMağdurları/ç.n.] isimli bir Reddit forumu, QAnon’un insanlara verdiği ziyana küçük bir bakış sunuyor.
Birçok QAnon takipçisi muhtemelen şiddet içeren aksiyonlarda hiçbir vakit bulunmayacakken, verdikleri siyasi ziyan kayda bedel düzeyde. Söylentilere nazaran, geçen aralıkta Lider Trump, QAnon’u ‘temelde iyi idareye inanan insan grubu’ olarak tanımladı.
Lakin, Q’nun bildirisi ‘iyi idare tasfiye ile gelecek’ oldu zira Trump’a gereğince sadakat göstermeyen birçok Cumhuriyetçi ve önde gelen Demokratlar, Şeytan’a tapan pedofililer kümesinin bir kesimiydi. Gerçek adalet ve ‘iyi yönetim’, “Fırtına’dan sonra, Trump’a karşı olanların hepsi ölmüş yahut hapsedilmiş olduğunda ve Trump tek başına ülkeyi yönettiğinde var olabilir” diyordu.
Üç yıl evvel Q, internetin en karanlık köşelerinden birinin en yaygın inançlarını bir ortaya getirdi. Damla damla, ilmek ilmek, sağcı medya skandalları, ırkçı komplolar ve geçmiş vakit LARP’çıları, kendi kesimlerinin toplamından daha büyük bir şeye dönüştü. Q hepsini gölgede bıraktı.
Üstte anlatılan kıssa eksik kaldı; yalnızca QAnon olgusunun arz tarafını ele aldı lakin sorunun yattığı asıl yer, talep tarafıdır. Bu tarafı keşfetmek, Amerikan toplumunun en derin çatlakları hakkındaki kıssaları komplo teorilerinin tehlikeli yardımı aracılığıyla anlatmayı keşfetmektir.
Yazının özgünü Bellingcat sitesinden alınmıştır. (Çeviri: Günsu Durak & Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
