Korona virüsünden en çok etkilenen kısımlardan biri de mahpuslar oldu. Bilhassa F Tipi cezaevlerinde kalanlar ağır problemler yaşıyor. Kırıkkale, Edirne ve Bolu F Tipi cezaevlerinde kalan mahpuslar F tiplerine has tecrit uygulamalarını ve hayatlarına yansımalarını anlattı.
‘ZATEN CEZALANDIRILIYORUZ YETMİYOR’
Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Çetin Çekiç, şunları söyledi: “Salgın cezaevinde bir silah üzere kullanılıyor. Kırıkkale F Tipi’nde yaşadığımız birkaç örneği anlatmak istiyorum. Devletin her yetkilisi virüs nedeniyle ‘tedbir alın’ davetinde bulunuyor. Bizim de üçer kişilik odalarda olmamıza karşın tüm faaliyetlerimiz durduruldu. Spor, sohbet, atölye… 24 saat odalarımızda ve küçük avlumuzda kilitliyiz. Dışarıdan bakınca beşerler, ‘Ne hoş önlem alınmış’ diyebilirler. Fakat işin içyüzü çok farklı. Zira gece gündüz, sabah akşam, yedi gün yirmi dört saat arama sistemi getirildi. Yani bir yandan pandemi ismi altında hücrelere kapatılıyoruz öbür yandan yedi gün yirmi dört saat odadan odaya dolaşılıp tüm eşyalarımıza ve her yere temas ediyorlar. Ayrıyeten bunu tahrik ederek yapan memurlar da var. Daima bir hücredeyiz ve öteki kimseyle temasımız yok. Pekala neden bu türlü yapıyorlar? Tahrik etmek, rencide etmek, hepimizi hasta etmek için mi? Bu çok büyük bir sorun. Tekrar hasta olan arkadaşlarımız hastanelere götürülmüyor. Münasebet: Pandemi var! Hakikat pandemi var, pekala kalp sorunu olan, tansiyon hastası olan, kronik rahatsızlığı olan bir insanın pandemiden ya da o hastalıktan ölmesi ne fark eder? Bu biçimde pandemi mazeret edilerek insanlara ‘öl’ deniliyor. Sudan sebeplerle aylarca hücre cezası veriliyor. Aylarca avluya çıkamıyoruz ya da ayda yalnızca bir saat çıkabiliyoruz. Nereden bakarsanız bakın bir sorun yumağı içerisindeyiz. Cezalandırılıyoruz, yetmiyor cezanın da cezasını çektiriyorlar. Bir yandan korona virüsü mazeret edilerek tüm haklarımız alınıyor bir yandan da şuurlu olarak hastalığın yayılma yolları açılıyor. Değerli olan acı ortaya çıkmadan müdahale etmek. Birçok arkadaşımız cezaevlerinde öldü. Burada salgın artarsa ne olur? Bu sıhhatsiz ve daraltmış ortamda katliama dönüşür…”
‘TÜM DÜNYA OKUMAYI TEŞVİK EDERKEN BİZİMKİLER YASAKLIYOR’
Bolu F Tipi Cezaevi’nde kalan Rahim Akalp ise, “Burada karantina ismi altında tecrit uygulanıyor” diyerek F Tipi cezaeviyle ilgili şunları anlattı: “Bütün Türkiye bizim üzere yaşasaydı artık tek bir hadise bile olmazdı. Burada birçok arkadaşımız ve gardiyan korona virüsüne yakalandı. Bu süreç sonra birçok gazete yasaklandı. Yeni Ömür tümden yasaklandı. Kitaplar verilmiyor. Hiçbir mektubumuz yerine ulaşmıyor. Hiçbir dergiye ulaşamıyoruz. Tüm dünya okumayı teşvik ederken bizim Adalet Bakanlığımız herhalde çok okuduğumuz için kitabı, dergiyi, gazeteyi yasaklıyor. Bu tam bir kara mizah. Hastaneye gitmek azaba dönüşüyor. Hele bu vakitte ilaçlara ulaşmak imkansız hale geldi. Bütün müracaatlarımız sonuçsuz kalıyor. Hastaneye ulaşmak sıkıntı olduğu için hastalıklarımız ilerledi. Karantinada olanlara paklık materyali verilmiyor. Biz ağırlaştırılmış müebbetler için bu durum daha da zorlaştı. 20 dakikalık telefon görüşme hakkımız 10 dakikaya düşürüldü.”
Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Baysal Demirhan da hem cezaevinde hem de hastaneye gidiş gelişlerdeki tecride dikkat çekti. Demirhan şunları söyledi: “Tecridi hem taarruz hem tehdit hem de ruhsal baskı için kullanıyorlar. Bu hücumun emeli bilhassa siyasi mahpusları kişiliksizleştirmek. İdeolojik, kültürel, toplumsal, ekonomik, felsefi ve buna istikamet veren politik niyetlerimizden arındırma ismiyle tecrit azabı uygulanıyor. Burada bizi ‘hasta’ ya da toplumdan uzaklaştırılması gereken ‘sakıncalı’ bireyler ilan ediyorlar. Ailemizden aldığımız üç kuruş parayla hudutlu bir hayat içerisindeyiz. Bir de inceleme, araştırma imkanlarımızı kısarak her şeyi yasaklıyorlar. Örneğin haber almak, bilgi almak hakkımız bile engelleniyor. “
‘DIŞ DÜNYAYLA İRTİBATLARI KOPUK’
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği çalışanı Ezgi Yusufoğlu da bilhassa pandemi periyodunda artan hak ihlallerinin altını çizdi. Yusufoğlu şunları söyledi: “Pandeminin başından bu yana ağırlaştırılmış müebbet mahkumu mahpuslardan bilhassa sıhhate erişim ve dış dünya ile bağlantıda hak ihlallerine ait birçok müracaat aldık. Halihazırda hayli uzun mühlet 23 saate varan mühletlerle tek başına hücrelerde tutulan mahpusların birçoğunun kronik hastalıkları bulunuyor ve bu onları Covid için riskli pozisyona getiriyor lakin kronik hastalıklarının sistemli tedavisini görmekte, hastaneye sevklerde, ilaç takibi konusunda birçok sorun yaşandığını ağırlaştırılmış müebbet mahkumu mahpusların mektuplarından öğreniyoruz. Bunun yanında hâlihazırda tecrit altında olan ağırlaştırılmış müebbet mahkumu mahpusların dış dünya alakasının birden fazla vakit geciken mektuplar, askıya alınan görüşler ve hastane sonrası karantina prosedürü sebebiyle neredeyse büsbütün koptuğu da en çok bahsedilen meselelerden biri. Ağırlaştırılmış müebbet mahkumu mahpusların hapishane içinde toplumsallaşmaları pandemi öncesinde de öteki mahpuslara kıyasla epey az olduğundan bu sürecin tesirlerinin onlar için daha da ağır olduğunu söylemek mümkün.”
‘SORUNLAR TAHLİLSİZ BIRAKILIYOR’
Yusufoğlu son olarak şöyle devam etti: “Hak ihlallerine ait müracaat yaptığımız düzeneklerden biri olan Vilayet İnsan Hakları Konseyleri ve Vilayet Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Heyetleri’nin da kimi vilayetlerde müracaatlarımızı fiilen sürece almamaları sıkıntıları tahlilsiz bırakıyor. Örneğin hak ihlali savıyla en sık müracaat aldığımız kurumlardan biri olan Bolu F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda yaşanan hak ihlalleri için Bolu İnsan Hakları Kurulu’na yaptığımız müracaatlar Bolu Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Şurası’na yönlendiriliyor. Lakin Bolu Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Konseyi da müracaatlarımızı Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla alacağını lakin müracaatların sonuçlarından sivil toplum derneklerini bilgilendirmeyeceğini belirterek işlemsiz olarak bize iade ediyor. Bu uygulama Bolu F Tipi’nden bize başvuran mahpusların şikâyetlerinin ve sıkıntılarının tahlilsiz kalmasına sebep oluyor.”
ŞİKAYETLER RAPORLAŞTIRILDI
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği, cezaevlerinden gelen şikayetleri de bu ay raporlaştırdı. Kelam konusu raporda mahpusların şikayetleri şöyle sıralandı:
– Ağırlaştırılmış müebbet mahpusları aileleriyle görüşemiyor, öteki mahpuslardan farklı olarak telefon hakları bu süreçte artırılmıyor.
– Ağırlaştırılmış müebbet mahpusların havalandırma saatleri azaltıldı, günde bir saat havalandırmaya çıkarılan mahpuslar kâfi pak hava alamıyor.
– Spor, sohbet, atölye üzere aktifliklerin iptal edilmesi sebebiyle ağırlaştırılmış müebbet mahpuslar havalandırma saatleri dışında sosyalleşemiyor.
– Pandemi sebebiyle ağırlaştırılmış müebbet mahpusların daha çok çamaşır yıkadığı, havalandırmaya 1 saat çıkabildikleri için bu eşyaları odalarında kurutmak durumunda olduğu, bu nedenle teneffüs yolu meseleleri ve romatizmal meselelerin arttığı belirtiliyor.
– Tek başına tutulan ve ortak alanlardan başka mahpuslar üzere faydalanamayan, toplumsallaşma imkânı olmayan mahpusların aileleriyle görüşmelerinin de asgariye inmesi tecrit şartlarını artırıyor.
Gazete Duvar
