KÖLN – Amerika Birleşik Devletleri’nde George Floyd’un polis memuru Derek Chauvin tarafından sokak ortasında öldürülmesinin akabinde başlayan protestolar Avrupa’ya da sıçradı. Geçen hafta İngiltere, Hollanda, Fransa, Belçika ve Almanya’da geniş iştirakli protestolar yapıldı. Köln, Hamburg, Frankfurt üzere büyük kentlerdeki protestolara 10 binden ziyade kişi katıldı.
Protestolar sonrasında bir kesim George Floyd için sokağa çıkmanın anlamsız olduğunu, ABD’de ne yapılsa moda üzere Avrupa’ya da sıçradığını Almanya’da yaşanan ırkçılıkla ABD’de yaşanan ırkçılığın kültürel köklerinin öbür olduğu tartışmasına girdi. Bazıları Almanya’da var olan “yabancı düşmanlığı” ile ırkçılığın birbiriyle tıpkı şey olmadığını söz etti.
Beşerler arasındaki ayrıştırma, sınıflandırma, önyargıya dayalı yaşanan adaletsizlikleri yabancı düşmanlığı olarak nitelendirerek hafifletmeye çalışanlar ırkçılık zehrinden az da olsa bir doz aldıklarının farkında değiller. Halbuki siyah yahut melez rengi olan biri rastgele bir garda yahut tren yolculuğunda ellerinde silahlar olan polislerce “Nereye gidiyorsunuz?” diye bir anda sorgulanabilir, kimlik denetiminden geçirilebilir ve bunun ismi rutin denetimdir. Almanya’da doğmuş,büyümüş olsa bile böylesi rutin denetime maruz kalması hayli büyük bir olasılıktır.
Yaşadıkları konforlu hayatın bu tartışmayı yürütenlere verdiği kendinden olmayan herkesi tıpkı çekmecenin içinde biriktirme müsaadesinin tadını çıkarmaya bayılırken asla ırkçı değillerdir. Hiç yoktan rastgele bir polisin “rutin” denetiminden asla geçmeyecek olanlar Almanya’daki ırkçılık ile ABD’deki ırkçılığı birbirinden de ayırabilir, velev ırkçılıkla yabancı düşmanlığı birebir şey değil diyebilir. Damarlarında akan ince dozdaki ırkçılığı fark edip bununla yüzleşmek yanına kavramlar etrafında dolanmak sıradan insanın da, siyasetçinin de, gazetecinin de işine gelir. Rahat hayatlarını devam ettirmenin en kolay yoludur.
Amalı-fakatlı cümlelerin birincil olma halini ve bundan elde edilen ayrıcalığı kaybetmemek için sarf edilmesi ırkçılık hududunun içine girmiyor mu? Kendinden olmayana karşı birebir önyargı ve birebir klişelerle bakmaktan rahatsız olmayanlar kelam konusu ırkçılık olduğunda ince ince detaylandırmayı tercih ediyorlar.
IRKÇI GÖRÜŞLERE SAHİP PARTİ DEVLETIN EN ÇOK OY ALAN 3. PARTİSİ
Irkçı görüşleri temsil eden parti Almanya parlamentosunun çoğunluğa sahip 3. partisiyken Almanya daha ne kadar ırkçı olabilir. Halle’deki Yahudi cemaatine yapılan taarruzdan ve Hanau’da 9 kişinin hayatını kaybettiği atağın üzerinden yalnızca birkaç ay geçti. Irkçılıkla sadece kişiler öldüğünde ilgilenirmiş üzere yapıp sonra unutursanız uğraş edemez, yok edemezsiniz. Irkçılık yavaşça ve inceden sıradanlığın içinde başlıyor. Bu durumun görmezden gelinmesi mevzu hakkındaki tartışmaları daima muvakkat kılar.
Yeni başlayan “kurumsal ırkçılık’’ tartışmalarıyla birlikte Yeşiller partisi, anayasanın 3. hususunda mahal alan “ırk” tabirinin anayasadan çıkartılmasını talep etti. Bu teklif parti Eş Umumî Yöneticisi Robert Habeck ve Schleswig-Holstein Eyalet Meclis Küme Başkanvekili Aminata Touré’den geldi. “Irklar yoktur, beşerler vardır” diyen siyasetçiler, bu kavramı anayasadan silmenin değerli bir işaret olacağını tabir ediyorlar.
Almanya Cumhuriyeti Anayasasının üçüncü hususu, “Cinsiyeti, soyu, ırkı, lisanı, yurdu ve kökeni, inancı, diyaneti yahut siyasi görüşleri binaenaleyh hiç kimse mağdur edilemez ve hiç kimseye imtiyaz tanınamaz” tabirlerini içeriyor.
Unesco 1950’de “ırk” mekanına “etnik köken” denmesini önermiştir. Daha da tarafsız olması için “popülasyon” denilebilir. Günümüzde sosyoloji, etnoloji, gen araştırmaları, arkeoloji üzere ilmî ortamlarda “insan çeşitliliği” tabiri tercih ediliyor.
KURUMLARIN IRKÇILIĞI İLE İLGİLİ DONE BİLE YOK
Yeşiller’in bu sembolik değişimi talep etmesi ırkçı cinayetler ve ölçüsüz sağcı faaliyetler önünde risk altında olanlara olumlu bir sinyal göndermek için değerli bir efor olarak görülebilir. Lakin bu sembolik adımın yanında ırkçı bir yapılanma olan NSU’nun işlediği cinayetlerde devletin istihbarat kurumunun içine sızmış ırkçı hücrelerin ortaya çıkarılması için daha çok ağırlık yapmak, ırkçı cinayetlerin aydınlatılması için mütemadi bu davaları takip etmek ırkçılıkla savaşın değerli pratik ayağıdır. Almanya’da daha polisin içinde ırkçı olanlarla ve bunların işlediği cürümlerle ilgili yapılmış bir çalışma, elle tutulur yanlışsız dürüst bir istatistik bile yok. Devletin kendi kurumları kendi içindeki ırkçılığı deşifre etmeden ırkçılıkla uğraş etmek ne kadar gerçekçi bir yaklaşım olabilir. Irkçılığı yalnızca Nazilere, ataklara, cinayetlere indirgeyerek devletten bağımsız bir mevzuymuş üzere bakmak mevzunun üstünü örtüyor.
Irkçılık taarruzlarla başlamıyor, onunla sonuçlanıyor. Asıl ırkçılık, yabancı isimli olduğu için işsiz kalanların hikayesinde, mektepte yabancı olduğu için sistemin en zayıf halkası ilan edilerek eğitimde bir Almanla eşit bahta sahip olmayan evladın yaşadıklarında, yabancı olduğu için kiralık konut bulamayanların evsizliğinde, yabancı oyuncu olduğu için yalnızca yabancıların rollerini oynamak zorunda kalan oyuncunun sıkışmışlığında, aksanlı ya da bozuk gramerle konuştuğu için devlet dairelerinde makûs muamele edilen kişilerin kızaran yüzünde, derisinin rengi, saçının formu farklı diye egzotik bir oyuncak muamelesi gören insanın şaşkınlığında, her siyahın harika sporcu, müzisyen yahut kriminal olduğunu düşünmekte, rastgele bir Müslüman devletten gelen kişinin otomatik olarak Müslüman olduğunu düşünerek tüm diyaneti sorulara yanıt verilmesinin beklenmesinde ya da Müslüman ise de ‘Cihatçı mı’ diye düşünülmesinde, velhasıl klişelerde başlıyor. Bu klişe ve otomatik kanılar polisin, hocanın, devlet memurlarının içine nokta etmişse Almanya’da yalnızca Naziler ırkçı değildir. Memlekette kurumsal bir ırkçılık var demektir.
Irkçılıkla savaş etmek isteyenler buralardan başlamak zorundadır.
Gazete Duvar
