İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, insanların beyninin çalışma biçimi ve ideolojik eğilimleri ortasındaki ilişkiyi mercek altına aldı. Araştırmada, aşırılıkçı eğilimlere meyilli olan şahısların beyinlerinin karmaşık zihinsel adımlar gerektiren vazifeleri yerine getirmekte başarılı olmadığı ve dünyayı siyah-beyaz algıladığı tespit edildi. Otoriter ideolojilere yatkın bireylerin beyinlerinin de tekrar karmaşık zihinsel faaliyetleri yerine getirmekte zorlandığı belirtildi.
‘ALGI VE PLANLAMADA ZORLANANLAR OTORİTER İDEOLOJİLERE YAKIN’
Araştırmanın başyazarı ve Cambridge Üniversitesi psikoloji kısmında öğretim üyesi olan Dr. Leor Zmigrod, “Karmaşık aksiyon dizilerini algılamakta ve planlamakta zorlanan bireyler yahut beyinler aşırılıkçı ideolojilere yahut dünyayı kolaylaştıran otoriter ideolojilere daha yatkın olabiliyor” dedi.
ARAŞTIRMA NASIL GERÇEKLEŞTİRİLDİ?
Araştırmada, insan beyninin bilgiyi nasıl algılayıp işlediğinin siyasi, milliyetçi ve dogmatik inançlar açısından ideolojik dünya görüşlerini yaş, ırk ve cinsiyet üzere demografik faktörlerin ötesine nasıl etkilediği incelendi. ABD’de yaşayan ve yaşları 22-63 ortasında değişen 330 kişi, iki hafta boyunca 37 ‘nörolojik görevi’ yerine getirdi ve 22 kişilik testine tabi tutuldu. Kelam konusu nörolojik vazifeler duygusal ve siyasi açıdan tarafsız biçimde, form ezberlemek üzere hareketleri içeriyordu.
Araştırmacılar sonrasında, bir bilgisayar modellemesi kullanarak, iştirakçilerin hem algısına ve öğrenme düzeylerine, hem de karmaşık ve stratejik zihinsel süreçleri yapabilme marifetlerine dair bilgileri çıkardı. Araştırma sonucunda, ideolojik hallerin bilişsel karar alma süreçlerini yansıttığı sonucuna varıldı.
‘ÇETREFİLLİ ZİHİNSEL FAALİYETLERDE ZORLANANLAR DAHA İÇGÜDÜSEL’
Philosophical Transactions of the Royal Society B mecmuasında yayımlanan araştırmanın en kilit bulgusu, aşırılıkçı ideolojilere eğilimli şahısların beyinlerinin çetrefilli zihinsel faaliyetler gerektiren misyonlarda zorlanması oldu. Dr. Leor Zmigrod, bu bireylerin hislerini yönetmekte zorlandıklarını, içgüdüsel davrandıklarını ve hislere hitap eden tecrübeler yaşamaya çalıştığını söyledi. Zmigrod, “Bu da bir formda, ne tıp bireylerin öbür saf bireylere gidip şiddet uygulamaya eğilimli olabileceğini anlamamıza yardımcı oluyor” yorumu yaptı.
Araştırmaya nazaran, dogmatizme eğilimli bireylerin beyinleri, algısal bir düzeyde bile somut delilleri işlemekte daha yavaş davrandı. Zmigrod, “Örneğin, [araştırmadaki nörolojik misyonların bir modülü olarak] noktaların sola mı sağa mı gittiğini söylemeleri istendiğinde, bu bilgiyi işleyip bir sonuca varmaları daha uzun sürdü” dedi.
‘MUHAFAZAKÂRLARIN BEYİNLERİ DE İHTİYATLI’
Buna nazaran, testler sırasında iştirakçilerden birtakım bilişsel misyonlara olabildiğince süratli ve gerçek cevap vermeleri istendi. Siyasi açıdan daha muhafazakâr olan iştirakçiler daha yavaş ve sabit bir strateji izlerken, liberal görüşlü iştirakçiler biraz daha süratli ve o kadar net olmayan bir stratejiyi benimsedi. Zmigrod, bu durumu şöyle yorumladı: “Çok farklı zira muhafazakârlık neredeyse ihtiyat ile eş manalıdır. En temel nöropsikolojik düzeyde bile, siyasi açıdan daha muhafazakâr olan şahısların her bir uyarana ihtiyatla karşılık verdiğini gördük.”
Bu bağlamda 16 ideolojik eğilimi ve bu eğilimlere yatkın bireylerin beyinlerini inceleyen araştırmacılar, siyasi eğilimlerde demografinin zannedildiği kadar tesirli olmayabileceğini düşünüyor. Zmigrod, “Demografinin çok fazla şeyi izah etmediğini saptadık; farklı görüşler üzerindeki belirleyicilik oranını yüzde 8. Bu bilişsel ve kişilik değerlendirmelerini de işin içine kattığımızda, bu ideolojik dünya görüşlerindeki farklılıkları açıklayabilme oranımız yüzde 30 yahut 40’a kadar yükseliyor” sözlerini kullandı. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar