Memleketler arası Atom Gücü Ajansı (UAEA), İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stokunu 2 Kasım’da bildirilen yaklaşık 2 bin 442 kilogramdan 2 bin 968 kilograma yükselttiğini duyurdu.
UAEA, üye ülkelerle paylaştığı 16 Şubat tarihli raporda, Tahran idaresinin daha evvel duyurduğu üzere yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş 17,6 kilogram uranyum ürettiğini belirtti.
Raporda, “Ajans, İran tarafından bildirilmemiş bir noktada, kuruma deklare edilmemiş nükleer malzemelerin olabileceği konusunda derin tasa içinde. Kelam konusu nükleer malzemenin İran’ın güvenlik kontrolü muahedesi kapsamında bildirilmesi gerekir” sözü kullanıldı.
15 KAT FAZLA STOK VAR
Kapsamlı Ortak Hareket Planı olarak isimlendirilen ve 2015’te imzalanan nükleer mutabakat, İran’ın, 202,8 kilogramlık uranyum stoku bulundurmasına ve yüzde 3,67’ye kadar uranyum zenginleştirmesine müsaade veriyor.
Böylece İran, nükleer mutabakatın müsaade verdiği zenginleştirilmiş uranyum stokunun yaklaşık 15 kat fazlasına sahip oldu. İran, ülkede onaylanan “nükleer yasa” kapsamında 5 Ocak’ta yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum ürettiğini açıklamıştı.
İran Meclisi, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade’nin 27 Kasım 2020’de öldürülmesinden kısa müddet sonra nükleer faaliyetleri hızlandırmayı hedefleyen “Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması İçin Stratejik Hareket Planı” yasasını çıkarmıştı.
İran Atom Gücü Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük seviyeli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zarurî kılan yasa, nükleer mutabakatın taraflarının 21 Şubat’a kadar Tahran’ın bankacılık alakalarını ve petrol ihracatını olağana döndürecek adımlar atmaması halinde İran’ın NPT kapsamında 2016’dan bu yana istekli olarak uyguladığı Ek Protokol’den ayrılmasını gerektiriyor.
Tahran idaresi, Ek Protokol uyarınca UAEA müfettişlerinin nükleer tesislerini istedikleri anda birdenbire denetlemelerine müsaade vermişti. İran’ın Ek Protokol’den ayrılması, Ajans müfettişlerinin kontrollerinin sonlandırılacağı manasına geliyor. (AA)
Gazete Duvar
