İstanbul’da Suriyelilerin mesken tuttuğu bir yerdeyiz. Kimi bir şeyler satmak için kimi de dilenmek için haftanın nerdeyse her günü ordalar. Çoğunluğu bayan ve çocuk olan Suriyeliler, günlük öğünlerini burada kazanmaya çalışıyorlar. Ne kadar olursa…
‘HAYATI HOŞ OLSUN DİYE İSMİ HAYAT’
28 yaşındaki Ayşe’nin altı çocuğu var. 4’ü kız, 2’si erkek. Tek bir göz odada yaşadıklarını söylüyor. Kira 350 lira. Kışın elektrikli soba ile ısınıyorlarmış, sıcak su yok. Akıcı bir diyalog yok ortamızda, sözcük sözcük anlaşıyoruz.
Satmak için önünde birkaç su şişesi var. Her birinin markası farklı. Bir yıldır İstanbul’da yaşıyorlar.
13 yaşında evlendirilmiş. En büyük çocuğu 14 yaşında. Babası zorla evlendirmiş fakat “Seviyorum” diyor. Yanındaki çocuğunun ismi Hayat. “Hayatı hoş olsun diye” diyor. Çıplak ayaklı kız çocuğu biz konuşurken etrafımızda oynuyor, elindeki dondurmayı yemeye çalışıyor.
Ayşe, Şam’daki konutlarının bombalandığını anlatıyor. Babası bu atakta ölmüş, ablasının bacakları kopmuş. Annesinin ise yıllar evvel banyoda iş yaparken elektrik çarpması sonucu öldüğünü anlatıyor. Eşi dışında, Türkiye’de tek bir yakını, akrabası yok. Bir kısım ailesinin ise Ürdün’de olduğunu söylüyor.
Tel Abyad üzerinden Türkiye’ye gelmişler. Bacakları kopan ablası ile sonu geçerken, polislerin kendilerini hastaneye götürdüklerini söylüyor. Ayşe, olayların ne vakit olduğunu hatırlamıyor, vakit mefhumu yok. Ne artık ne gelecekten konuşuyor.
Hayallerini sorduğumda cevap veremiyor. Muhabir arkadaşım Ferhat Yaşar, Arapça soruyor. Yeniden karşılık yok. Büyük ihtimal sözcüğün onda karşılığı yok. En son “Güzel yaşamak isterim fakat yok” diyor.
‘HİÇBİR ŞEY İSTEMİYORUM’
Ayşe’nin yanından ayrıldıktan kısa mühlet sonra Fatma’yla konuşuyoruz. Birinci 14 yaşında olduğunu söylüyor sonra 19. Dizlerinin üzerindeki bebeğinin canlı olup olmadığına bakıyorum zira gerçek olamayacak kadar sarıp sarmalanmış. Kanlı canlı, dünyaya tutunup tutunamayacağı belgisiz bir bebek… İmam nikahlı eşi gitmiş lakin Fatma “Ben bıraktım” diyor. “Vuruyordu. Kötüydü” diyor. Bunu söylerken gururlu.
Fatma, Halep’ten beş yıl evvel geldiğini söylüyor. Anne ve babası Suriye’deki savaşta ölmüş. Türkiye’de yalnızca bir kardeşinin olduğunu ve yengesinin yanında kaldığını anlatıyor. Gözlerinin içi gülüyor Fatma’nın, hatta diyebilirim keyifli. “Hiçbir şey istemiyorum” diyor. Bir daha soruyoruz gelecekten beklentilerini, “Hiçbir şey istemiyorum, hiçbir şey” diyor.
‘EV OLURSA HAYAT HOŞ OLUR’
Meryem, Humus’tan 4 yıl evvel gelmiş. Eşi, hurdacıda çalışıyormuş. 25 yaşında. İki ağabeyini meskenlerine gelen bombalı akında kaybetmiş. “Şimdi yok, Suriye hoş olursa gitmek istiyorum lakin artık burada” diyor. Ne istiyorsun diye ona da soruyoruz: “Ev olursa hayat hoş olur” diyor. “İnsanlar iyi, Türkiye güzel” diye ekliyor. Kucağındaki bebeğin gözleri sürmeli. Kız çocuğu sanıyorum, “Erkek” diye düzeltiyor. Gülüyoruz.
Muhabir arkadaşımla onlara bakıldığında görülen dramı, yaşayanlar olarak kendilerinin farkında olmadıklarını konuşuyoruz. “Bu çocuk burada hasta” olur dediğimde, Meryem’in yüzüme “Ne yapayım” (Bu bir soru değil) der üzere bakışı aslına bakarsanız en sert haliyle gerçeğin ta kendisi.
Not: Haberdeki bayanların isimleri gerçek isimleri değildir.
Gazete Duvar