Suat Başar Çağlan
Trabzonspor teknik yöneticisi Abdullah Avcı’yı Türk futbolunda farklı kılan, daha doğrusu farklılığını en somut ve açık halde ortaya çıkaran öge, kullandığı lisan oldu. “Kimse kusura bakmasın”, “ben hakem konuşmayı sevmem ama”, “önümüzdeki maçlara bakıyoruz”, “üç puanlı sistemde her şey mümkün”, “artık ligde büyük grup küçük takım” yok üzere temelsiz, laf olsun diye verilen beyanatlara alışkın futbol topluluğu, Avcı’nın akıl, sistem, gelişim, süreç üzere sözlerle dolu açıklamalarını başlarda yadırgadı, anlamak istemediğinde ise küçümsedi. Lakin Avcı kendi söylemi ve formülüyle futbolun tüm kademelerinde yer bulmayı başardı. Önümüzdeki dönem Trabzonspor’da şampiyonluğa oynamak isteyen hocayı birtakım sözcükler üzerinden anlatmak mümkün görünüyor.
GENÇLİK
Gençler Abdullah Avcı’ya her vakit iyi geldi. Kendi gençliğinde babasının berber dükkanına vakit zaman “zoraki” uğrasa da temel niyeti lisanslı futbolcu olmaktı. Niyetini açıkladığında amcasından gol başına harçlık kelamı aldı ve birinci maçında 6 gol attı. Gençler liginde gol hükümdarı oldu. Hocalığa genç ekiplerle başladı ve en büyük muvaffakiyetlerini Türkiye 17 yaş altı Ulusal Takım’ıyla elde etti. Kulüp mesleğini ise İBB/Başakşehir üzere ülke futbolunun en genç yapılarından birinde inşa etti. Trabzonspor’da vazifeye gelirken kulübün çok sayıda genç oyuncu yetiştiren “verimli topraklar” olması Avcı için motive edici bir sebep oldu.
ADIM
Avcı İstanbulspor kaptanı olduğu günlerde, periyodun yardımcı hocası Ziya Doğan’ın teşvikiyle teknik yöneticilik mesleğine adım atmaya karar verdiğinde, ne tanınan bir oyunculuk geçmişi ne de kamuoyunda dikkat çekecek hararetli bir tutumu vardı. Hasebiyle başlangıçta basamakları ikişer üçer atlamasını sağlayacak artılardan yoksundu ve adım adım ilerlemesi, hünerini ve alacağı misyonları hak ettiğini her kademede kanıtlaması gerekiyordu. Aslında istediği de buydu. Kurallar, standartlar ve denetim konusunda fazladan bir hassasiyeti vardı. Trabzonspor’un başına gelince “adım adım ancak süratli adımlarla ilerleyeceğiz” diyerek, sonuç odaklılığa biraz daha paye verse de temel yaklaşımının değişmediğini bir sefer daha vurguladı.
SÜREÇ
Avcı İstanbulspor’da evvel genç kadro antrenörü, akabinde altyapı koordinatörü oldu. Devamında ise evvel Galatasaray U21 ekibini çalıştırdı, 1987-88 nesliyle iyi işler yapıp Ulusal Grup tertibinde kendine yer buldu. 17 yaş altı Ulusal Takım’la 2005’te gelen Avrupa şampiyonluğu ve dünya dördüncülüğü, kamuoyunda tanınmasını sağladı. U17 Dünya Kupası’nda Brezilya karşısındaki efsane maç, 3-4’lük yenilgiye karşın Türkiye’de futbolseverlerin ortak hafızasındaki az sayıdaki büyülü an ortasına girdi. Akabinde sürece yayılacak bir öbür proje olan İstanbul Büyükşehir Belediyespor’un başına geçti. Göksel Gümüşdağ şimdi lider olmadan Avcı’yla temasa geçip aklındakileri anlattı ve o günlerde talibi bol olan hocayı ikinci kümedeki takıma katılmaya ikna etti. Evvel İBB’nin, akabinde A Ulusal Kadro sonrası Başakşehir’in sunduğu steril ortam, yanlışsız sistemin süreç ve gelişimden geçtiğini düşünen Avcı’nın talihi oldu. Çocukluğunu bildiği Aydın Yılmaz, Ferhat Öztorun, Uğur Uçar üzere oyuncularla özel bir bağ kurdu, bu isimlerle birden fazla yerde birlikte çalıştı. Gelişim sürecinden çok acil sonuçlara gereksinimi olan A Ulusal Kadro ve Beşiktaş’ta ise istediklerini yapamadı.
AKIL
Türkiye’de birtakım sözcükler nedense birbirinin zıddıymış üzere kullanılabiliyor. Örneğin Avcı’ya -ve sözlüğe- nazaran “akıl” sözcüğünün aykırısı “akıldışı” olmalıyken, Türk futbolunda akıl, heyecanın tersiymiş üzere algılanıyor. Hal bu türlü olunca, beklenen popülizmi yahut çok coşkuyu sergilemeyen hocalar soğuk ve ruhsuz olmakla, oyuncularına gereğince nüfuz edememekle eleştiriliyor. Bu tenkitlere her vakit tıpkı ciddiyetle karşı koyan Avcı, Trabzonspor’un başına geçer geçmez “Duygu ile aklı birleştirmemiz lazım, yalnızca biriyle muvaffakiyet gelmez” diye konuştu. Üstelik aklın yalnızca kendi başarısı için değil, ülkede bir teknik yöneticilik kurumunun yerleşmesi için de tek deva olduğunu düşünüyor. Verdiği seminerler ve günün birinde antrenör yetiştirecek bir tertipte yer alma isteği, aslında bu iradeyi ortaya koyuyor.
İKTİDAR
Santrfor Abdullah Avcı Karagümrük formasıyla iki dönemde 22 gol attıktan sonra İstanbul büyüklerine transfer ihtimali vardı. Fakat pek fikri sorulmadan, devrin yükselen siyasetçisi ve geleceğin başbakanı Mesut Yılmaz’ın kardeşi Turgut Yılmaz’ın başkanlık yaptığı Rizespor’a gönderildi. 1991 yılında İstanbulspor’a transfer olduğunda kendi mizacına uygun, Metin Türel ve Ziya Doğan üzere kıymet verdiği insanların vazife yaptığı, nispeten gözlerden uzak bir ekipte oynayacaktı. Lakin kulüp sonraki yıl iş insanı Cem Uzan tarafından satın alınınca bir anda ülkenin en göz önündeki tertiplerinden biri haline geldi. Avcı yıldızlarla şişirilen takımda üç sene daha tutunmayı başardı, fakat futbolda siyaset ve güç ile hiç temas etmeden var olmak pek de mümkün değildi.
İBB örneği ise ülkedeki daha kapsamlı bir dönüşümün yansımasıydı. Proje İstanbul’da futbolun müesses nizamına karşı, “öteki İstanbul’dan” güç alan bir başkaldırı niteliğindeydi. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin siyasette yaptığını, İBB de futbolda yapmak istiyordu. Lider Gümüşdağ’ın parti içindeki tartısı kulübün büyümesini hızlandırdı ve kolaylaştırdı. İBB/Başakşehir vakit zaman politik maksatlar için araçsallaştırıldı ve iktidarın gözündeki makbul kadro olarak konumlandırıldı. Lakin Avcı vazife mühleti boyunca yalnızca futboldan bahsetmeyi sürdürdü ve rastgele bir politik söylemi tekrar üretmedi. Münasebetiyle Avcı’nın teknik yöneticilik yetkinliğini İBB’nin gördüğü siyasi dayanağa bağlamak hem haksız hem de isabetsizdi.
TARAFTAR
Avcı teknik yöneticilik hayatı boyunca, laboratuvardan (genç ekipler ve İBB) gerçek dünyaya (A Ulusal Ekip ve Beşiktaş) çıktığında kendini gösterememekle eleştirildi. Bu argümanın formüle edilişinde taraftar ve topluluk kavramları öne çıktı. Topluluk baskısı yokken öğretici özelliğini daha rahat ve vakte yayarak ekibe yansıtabiliyordu. Öte yandan Başakşehir’de birebir durumun aleyhine işlediği de oldu. Grup iki dönem üst üste şampiyonluğu son haftalarda kaybederken, tribünlerin sağlayabileceği ekstra efordan yoksun kaldı. Trabzon’da bu türlü bir sorunu olmayacak. Önümüzdeki dönemin birinci haftalarında şampiyonluk yarışında olacağının sinyallerini verebilirse, öbür yerde göremeyeceği kadar ateşli ve sadık bir dayanağı gerisinde bulabilir.
KASKET
Taraftar takviyesini almanın bir yolu da kulüp kimliğini yansıtan simgeleri yakalamaktan geçiyordu. Avcı’nın Trabzonspor’da takmaya başladığı kasket, kulüp efsaneleri Özkan Sümer ve Ahmet Suat Özyazıcı’ya bir hürmet duruşu ve taraftarla bir bağ kurma biçimi olarak somutlaştı. Varlıklı bir tarihi ve kültürü olan bir kulüpte, muvaffakiyete giden son adımı atabilmek için sahanın ötesine geçen bir simge bulmak iyi bir formül üzere görünüyor. Kasket, Avcı’nın mesleğindeki tahminen birinci -ve başarılı- halkla bağlar atağı olarak da dikkat çekiyor. Kasketten tavşan çıkarıp Trabzonspor’u şampiyonluğa taşırsa, bu atılımı uzun yıllar unutulmayacak.
AVRUPA
Abdullah Avcı her vakit genelde dünyayı, özelde ise Avrupa’yı dikkatle takip etti. Türkiye’de bir gelişim olduğunu, lakin bu gelişimin milletlerarası alana kıyasla yavaş ve eksik kaldığını söyledi. Futbolun ilerlemesi için Batı’yı referans almayı hakikat bulan Avcı’nın Avrupa ile müsabakaları ise maalesef çok şanslı gitmedi. Gerek Başakşehir’de gerekse Beşiktaş’ta Avrupa kupası maceraları farklı sebeplerden ötürü beklentilerin çok altında kaldı. Muhtemelen şahsen yurtdışında çalışma ihtimali de doğdu. Beşiktaş’a gelmeden evvel Sevilla’dan önemli bir teklif aldığı ve reddettiği savları gerçek ise, Avcı’nın mesleğindeki en büyük kusur bu olabilir. Kendini söz etme talihi bulacağı üst seviye -veya vasat üstü- bir Avrupa kulübünü tercih ederek, Batı futbolunda Türk teknik yöneticilere yer açacak öncü bir rol üstlenebilirdi.
BAHT
Trabzonspor sabırsız ve heyecanlı yapısı sebebiyle Avcı için birinci bakışta ülkü görünmüyor olabilir. Lakin hoca için bu tercihin haklı sebepleri vardı. Abdullah Avcı göründüğü kadar genç değil. 57 yaşındaki hoca gerek Ulusal Grup gerekse Beşiktaş’taki olumsuz tecrübelerin akabinde bir daha bu kadar yüksek profilli bir fırsat bulmasının güç olabileceğini biliyordu. Samsun kökenli olması ve oyunculuk günlerinde Rizespor forması giymesi sebebiyle bölgeyi ve bölge halkını iyi tanıyor, Trabzonspor altyapısının verimliliğine inanıyor, yeni açılan Fizikî Performans Merkezi üzere kıymetli yapıların, Başakşehir’den alışkın olduğu metodolojiyi sürdürmek için gerçek yer olabileceğini öngörüyordu. Hocanın bu bahtı kullanmak istediği aşikâr. Bir daha tıpkı fırsatı yakalamanın sıkıntı olabileceğini herkesten iyi biliyor.
ŞAMPİYONLUK
Mevcut Trabzonspor takımının bariz eksikleri var. Hamledeki düşük randıman yüzünden beraberlik sayıları tehlikeli sonlarda dolaşıyor. Üstelik pandemi şartları, ligdeki ekip sayısının artmasıyla birleşince, takım derinliği her zamankinden daha kıymetli hale gelmiş durumda. Türkiye’nin Covid-19 ile şu ana kadarki imtihanına bakınca, 20 kadrolu 2021-22 döneminin dolu tribünlerle oynanacağından emin olmak güç.
Öte yandan son yıllarda Harika Lig’de istikrarlı muvaffakiyet sağlamış, hanedan kurmuş bir takım yok. Beşiktaş bu dönem şampiyonluğa yakın, lakin takımını genişletememesi halinde, gelecek yıl Şampiyonlar Ligi ve ligi birlikte götürmesi kolay olmayacaktır. Fenerbahçe ve Ali Koç şimdi ne yapacağına karar verebilmiş değil; Galatasaray’da ise idarî meselelerin sahayı gölgelemeye devam etmesi olası duruyor. Özcesi Trabzonspor isabetli transferler ve hakikat bir planlamayla kendine iyi bir yol açabilir.
Avcı bugüne kadar ekseriyetle muhakkak bir standart belirleyip onun altına düşmemek üzerine bir yaklaşım geliştirdi. Biraz daha pragmatizm ve maksada dönük bir projeksiyonla bordo-mavilileri tekrar Türk futbolunun tepesine çıkaran kişi olabilir. Yıllardır ülke futbolunun sözcük dağarcığını genişletmek için çabalayan Avcı, beklenen şampiyonluğu Trabzon’a getirirse, bu kıssayı onun kendine has lisanından dinlemek değişik olacak.
Gazete Duvar
