ANKARA – ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener, uzun müddettir üzerinde çalıştıkları Uygunlaştırılmış ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemin çerçevesini çizdi.
AKŞENER’DEN PARLAMENTER SİSTEM İÇİN 8 UNSUR
Hazırladıkları sisteminin 8 prensip kapsamında oluşturulduğunu belirten Akşener, bu prensipleri ‘Tarafsız Cumhurbaşkanı’, ‘Çoğulcu Demokrasi, İştirakçi İdare, Güçlü Meclis’, ‘Kuvvetler Ayrılığı ve Güçlü Denetim’, ‘Hukukun Üstünlüğü ve Tam Bağımsız, Tarafsız Yargı’, ‘Devlette Liyakat’, ‘İnsan Hakları, Kişisel Özgürlükler, Güçlü Toplumsal Devlet, Güçlü Sivil Toplum, Güçlü Gençler’, ‘Özgür Basın’, ‘Adil ve Özgür Seçimler’ olarak açıkladı.
Akşener, partisinin bugünkü küme toplantısında “İyileştirilmiş ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem”e ait prensipleri şu biçimde açıkladı:
‘CUMHURBAŞKANININ MİSYON MÜDDETİ 6 YIL OLACAK’
1. PRENSİP: TARAFSIZ CUMHURBAŞKANI
– Uygunlaştırılmış ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de Türkiye Cumhuriyeti, Başbakan ve Bakanlar Heyeti tarafından yönetilecek.
– Cumhurbaşkanı’nın, hiçbir partiyle kontağı olmayacak. Cumhurbaşkanlığı makamı, tarafsız ve partiler üstü bir biçimde devleti ve milletin birliğini temsil edecek.
– Cumhurbaşkanı’nın vazife ve yetki alanı, demokrasinin tıkandığı alanlarda, kurumlar ortasından hakemlik görevini ifa eden, devletin en üst organı biçiminde düzenlenecek.
– Keyfi uygulamalarla elinden alınan yasama gücü, yine Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne devredilecek.
– Genelkurmay Lideri, MİT Lideri, Diyanet İşleri Lideri, büyükelçiler ve valilerin atanmasında üçlü kararnameyle Cumhurbaşkanı kelam sahibi olacak.
– Cumhurbaşkanı, sadece bir periyot vazife yapabilecek ve vazife mühleti 6 yıl olacak. Vazifesi sona eren Cumhurbaşkanı etkin siyasete dönemeyecek.
‘SİSTEM ÇOĞULCULUĞA DAYANACAK’
2. PRENSİP: ÇOĞULCU DEMOKRASİ, İŞTİRAKÇİ İDARE, GÜÇLÜ MECLİS
– Güzelleştirilmiş ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem, çoğulculuğa dayanacak. Çatışmacı, dışlayıcı siyasetin tersine uzlaşmacı ve kapsayıcı siyasetin yapılmasını sağlayarak, öncelikle demokrasimizi güçlendirecek.
– Ülke idaresi tek bir kişinin değil, Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu’nun yetkisinde olacak.
– Hükûmeti kurma ve hükûmet etme müddeti, adil ve hür seçimlerle oluşan Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından belirlenecek. Tek bir partinin milletvekili sayısının, hükûmet kurma yeterliliğine sahip olmaması hâlinde koalisyon hükûmetleri kurulacak. Fakat koalisyon hükûmeti kurulmadan evvel, şeffaf idare anlayışıyla partiler ortasında yapılacak koalisyon protokolü, milletimizle açık bir biçimde paylaşılacak.
– Meclis dışından Bakan atanamayacak. Bakanlar, Başbakan tarafından milletvekilleri ortasından seçilecek ve tek bireye karşı değil, hem şura olarak birlikte, hem de her bir bakan başka ayrı olmak üzere milletin seçtiği meclise karşı sorumlu olacak.
– Yasama yetkisi ve gücü, yalnızca Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde olacak.
– Anayasa Mahkemesi’nin üyeleri, Yargıçlar Savcılar Konseyi, Sayıştay, Yüksek Seçim Konseyi, YÖK’ün yerine kurulacak olan, Türkiye Yükseköğretim Kurumu, ve RTÜK üyelerinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından nitelikli çoğunluk ile seçilmeleri sağlanacak.
– Merkezi idareyle, mahallî idareler ortasındaki yetki dağılımı iktidar ve muhalefet belediyesi ayrımı olmadan ulusal iradeye hürmet duyulacak biçimde düzenlenecek.
‘MERKEZ BANKASI LİDERİ BAKANLAR KONSEYİ TARAFINDAN 5 YILLIĞINA ATANACAK’
3. PRENSİP: KUVVETLER AYRILIĞI VE GÜÇLÜ KONTROL:
– Devletin yahut siyasetin hiçbir kurumu, Anayasa ve maddelerden aldığı yetkiyi aşarak,
öteki bir kurum üzerinde vesayet kuramayacak.
– Merkez Bankası’nı müdahalelere kapatacağız. Merkez Bankası’nın bağımsızlığını zedeleyecek hiçbir uygulama ve düzenlemeye müsaade edilmeyecek. Siyaset araçlarını ve tüm enstrümanlarını bağımsız olarak kullanabilecek.
Merkez Bankası Lideri, Bakanlar Heyeti tarafından 5 yıllığına atanacak.
– Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Rekabet Kurumu, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu, Güç Piyasası Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu üzere idari ve mali özerkliğe sahip kurumlar olacak. En az, yüzde 25 oranında bayan üyelerden oluşacak bu şuraların, lider ve üyeleri, en fazla iki kere olmak üzere, dört yıllığına Bakanlar Heyeti tarafından atanacak.
‘TİCARİ SIR UYGULAMASINA SON VERİLECEK’
– Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Milleti ismine, bütçenin kabulü ve kontrolünde faal hale gelecek. Keyfiyetle yapılan ödenek üstü harcama uygulamasına son verilecek. Ödenek üstü harcama gereksiniminin ortaya çıkması halinde Bakanlar Heyeti, meclise ek bütçe kanun tasarısı sunacak.
– Sayıştay’ın kontrol yetkileri artırılacak. Hükûmetin bütün harcamaları, istisnasız olarak Sayıştay kontrolüne açık olacak. Harcamaların nerelere ve ne ölçüde yapıldığı, şeffaf bir biçimde Sayıştay tarafından incelenecek. Milletin parasını harcarken sığınılan, “Ticari Sır” saçmalığına son verilecek.
– Türk Kontrol Yasası ivedilikle hayata geçirilecek.
HSK YAPISI DEĞİŞECEK
4. PRENSİP: HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ VE TAM BAĞIMSIZ, TARAFSIZ YARGI
– Ceza yargılamasında, soruşturma evresinin daha aktif, sağlam ve süratli olmasını sağlamak ismine sadece soruşturma evresinde vazifeli olmak üzere, İsimli Kolluk Sistemi kurulacak.
– Anayasaya, hâkim ve savcıların coğrafik teminatını sağlayan karar konulacak. Tıpkı vakitte, Hâkim ve Savcılar Şurasının yapısı ve üye atama sistemi de değiştirilecek.
– Hâkim ve Savcılar Konseyi, en az 5’i bayan olmak üzere, 15 üyeden oluşacak. Adaylar, yargı kurumlarımız, barolar, üniversiteler tarafından önerilecek, ve Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından, üye tam sayısının en az 3’te ikisinin oyuyla seçilecek.
– HSK üyeleri bir sefer seçilecek ve vazife müddetleri 5 yıl olacak. Adalet Bakanı, ya da onun ismine Adalet Bakanı Müsteşarı, şuranın gözlemci üyesi olarak toplantılara katılabilecek. HSK Lideri, heyet tarafından kapalı oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyuyla seçilecek.
ÜNİVERSİTELER ÖZERK HALE GETİRİLECEK: KURUM DIŞI REKTÖR ATANAMAYACAK
5. PRENSİP: DEVLETTE LİYAKAT
– Devletin her kademesinde, liyakat temel alınacak, torpilin yeni ismi haline gelen mülakat kaldırılacak.
– Üniversiteler hem idari, hem de akademik olarak özerk hale getirilecek.
– Üniversitelerde kurucu rektör atamaları haricinde kurum dışından rektör atanmasına son verilecek. Öğretim üyeleri, kendi üniversitelerinin rektörünü aday olan öğretim üyeleri ortasından, kendileri seçecek. En fazla oyu alan rektör adayı, Türkiye Yükseköğretim Kurulu’na bildirilecek. Son atama, Türkiye Yüksek Öğretim Heyeti tarafından yapılacak.
Fakültelereyse, o fakültenin uzmanlığı dışından dekanlar atanmayacak. Dekan, fakültenin öğretim üyelerinin oylarıyla belirlenecek ve rektör tarafından atanacak.
– Askerî Liseler ve Harp Akademileri yine açılacak. GATA’nın yapısı tekrar düzenlenerek, Askerî hekimlik alanında eğitim vermesi ve ordumuzun muhtaçlıkları doğrultusunda sıhhat çalışanları yetiştirmesi sağlanacak.
– “Kamu Denetçiliği Kurumu” çatısı altında, “Devlet Liyakat Kurulu” oluşturulacak. Liyakat Kurulu’nun üye sayısı, üye seçimi, çalışma yöntem ve işleyişiyle, vazifeleri, kanunla belirlenecek.
‘SİVİL TOPLUM GÜÇLENDİRİLECEK’
6. PRENSİP: İNSAN HAKLARI VE FERDİ ÖZGÜRLÜKLER, GÜÇLÜ TOPLUMSAL DEVLET, GÜÇLÜ SİVİL TOPLUM, GÜÇLÜ GENÇLER
– Sivil toplum güçlendirilecek. Hak savunuculuğunu özgürce yapmaları için, önlerindeki pürüzler kaldırılarak demokrasiye olan katkıları arttırılacak.
– Her vatandaşımız, fikir ve söz özgürlüğünü, barışçıl protesto hakkını kullanabilecek.
– Gençlerin tabir imkanları artırılacak.
– Türk Ceza Kanunu’nda, “kadın cinayeti ve bayana karşı şiddet suçu” düzenlenecek.
– Sanat kurumlarının siyasete alet edilmeksizin, özgürce yönetilmesi ve bütün sanat kısımlarındaki sanatkarlarımızın, toplumsal güvenlik haklarına kavuşmaları için gerekli yasal düzenlemeler yapılacak.
7. UNSUR: ÖZGÜR BASIN
– Medya işverenlerinin öteki iş kollarındaki yatırımları çok sıkı denetlenecek. Gerektiğinde, denetlemek için Rekabet Kurumu devreye sokulacak.
SEÇİM BARAJI YÜZDE 5’E İNDİRİLECEK
8. PRENSİP: ADİL VE ÖZGÜR SEÇİMLER:
– Seçim barajı yüzde 5’e indirilecek.
– YSK’nın yapısı ve işleyişi ile ilgili gerekli düzenlemeler yapılacak son devirde yaşanan güvensizliklere meydan verilmeyecek. Yüksek Seçim Kurulu’nun, seçime ait kararlarına karşı Anayasa Mahkemesi’ne başvurulabilecek. (DUVAR)
Gazete Duvar
