Arada bir izlediğim bir televizyon kanalı var, “Chasse et Pêche”, Fransız kökenli avcılık ve balıkçılık kanalı. Balık avlama programları çoklukla bir gölde ya da nehirde en büyük balığı oltayla avlama temelinde gelişiyor. Balıkçılar yakaladıkları balıkları çoklukla tekrar suya bırakıyorlar. Arada bir yedikleri de oluyor elbette. Bu bağlamda pek trajik sorun yok. Lakin bazen o denli programlara denk geliyorum ki, nitekim insanlık dışı. Hayır, insanlık içi! Yani o yapılanları lakin insan yapar. Örneğin, kamuflajla pusu kuran avcılar, yaban kazlarının göç yolu üstündeki mola verebilecekleri tarlalara, yapay yaban kazı sürüsü yerleştiriyorlar. Havadan onları gören yaban kazları, aşağıda, mekanda bir güruhun yayıldığını sanıyor. Kümeler halinde inişe geçtikleri sırada, kendilerine avcı diyen ancak gerçekte birer katil olan adamlar, temiz yaban kazlarını en kalleş biçimde katletmeye başlıyorlar. Az evvel süper imajlarıyla gökyüzünü manalandıran bu yaban kazları, artık tüyleri savrularak bir cehennemin içine düşüyor.
Yıllar evvel konuta giderken, yol üstündeki bir ağacın altında, sapanıyla ağaçtaki kuşları avlamaya çalışan bir çocuk görmüştüm. Tam yanından geçerken, hiç unutmam, “Kuşlar sapanla senin kafana taş atsalar razı olur musun?” diye sormuştum. Çocuk kısa bir mühlet öylece durup, hiç konuşmadan bana baktıktan sonra fırlayıp gitmişti. Sanırım kuşların kendini taşa tuttuğunu görür üzere olmuştu. Elbette o sekiz-dokuz yaşlarındaki temiz çocuğu bu türlü bir metaforla vazgeçirmiştim. Lakin birkaç gün evvel toplumsal medyada paylaşılan bir görüntüdeki adamları sanırım vazgeçiremezdim. Zira adamlar son nokta kararlıydılar. Davranışlarının da oldukça bilincindeydiler. Medyayı izlememiş olanlara hatırlatayım: Türkiye’nin dağlık bir noktasında, iki avcı (ben buraya “avcı” yazdım fakat siz daha mütenasip bir niteleme bulabilirsiniz), öldürdükleri bir ayıyı aralarına almışlar (bazen hangisinin ayı olduğunu karıştırabilirsiniz) başını yumrukluyorlardı. Dağlarda kendi başına yaşayan bu ayıya karşı geliştirdikleri nefret nereden kaynaklanıyordu ve bu nefretin şiddetini belirleyen dinamikler nelerdi?
.
Kişideki bu öldürme zevki acep kimi kişilere mı has yoksa insan çeşidinin umumisine mi has bir gizil güdü? Sanırım insan tipi derinlerinde var olan bu güdüyü süreç içerisinde bastırarak derinlerde kalmasını, velev yok olmasını, böylelikle kendinin “insan”laşmasını başarmıştır. Yoksa başaramamış mıdır? Etrafımızdaki bitmek bilmeyen savaşlara, insanın kendi çeşidine karşı sürdürdüğü katliamlara bakacak olursak, ne yazık ki öldürme zevkini gerçekleştirmeye devam ediyor üzere. Ama bir farkla, insan kendi cinsini öldürürse “katil” olarak nitelendiriliyor, gayrı çeşitteki bir canlıyı, örneğin ayıyı öldürürse “avcı” olarak nitelendiriliyor. İnsan, kendi tipine karşı uygulanabilecek “öldürme” hareketine karşı maddelerle belirlediği ağır pürüzler ve cezalar koyarken, kendi dışındaki tiplerin öldürülmesine kayıtsız kalıyor. Hayır, kayıtlı kalıyor. Örneğin, daha iç rahatlığıyla hayvan öldürmek istiyorsanız, velev uyguladığınız vefatlar için onurlandırılmak (ödül almak vb.) istiyorsanız, bir avcı derneğine üye olmalısınız. Hangi hayvanları, ne devir ve ne ölçüde öldürmeniz gerektiği konusunda devletle işbirliği yapabilirsiniz. Topluluğun hukuksal, ekonomik ve güvenlik mekanizmalarıyla örgütlenmiş biçimi olan devlet, örneğin ayıları öldürmeniz için gereken özgürlük ortamını sağlamaktadır.
Kalleşlik temeline dayanan avcılık kurumu, bana nazaran insanın bir yandan unutmaya çalıştığı öldürme güdüsünü canlı tutarak insanlaşmasını engelleyen bir kurumdur. Kalleşlik diyorum zira öldürme hedefli avcılık süreçlerinde karşılıklı ve eşit durumda olan iki rakip yoktur. Kendini yeryüzünün efendisi olarak gören insan ile insanın dünyasından mümkün olduğu kadar uzakta yaşamaya çalışan, beşere nazaran emeli yalnızca yaşamak (hayatta kalmak) olan, bütün aksiyonlarını bu gayesi için gerçekleştiren hayvan vardır. Denebilir ki, “ama yaban domuzları kişilerin yiyeceklerine zarar vererek onların hayatını sürdürmelerine mahzur oluyor”. Bir sefer, yaban domuzları, “insanların eserlerine zarar vereyim de yaşayamasınlar” üzere bir bilinçle davranmazlar. Onlar yalnızca karınlarını doyurmaya çalışırlar. Hayat yerlerinde yiyecekleri kalmamışsa, oralarda yaşayamaz duruma gelmişlerse, farklı alanlarda yaşamaya çalışırlar. Buldukları yeni hayat meydanlarında beşerler yaşıyorsa ve yaban domuzlarından rahatsız oluyorlarsa, tahlil üretmek, içgüdüleriyle davranan yaban domuzlarına değil, “düşünen” kişiye düşer.
Hayvanların yiyecek peşinde koşmalarının nedeni mevt korkusu değil, yaşama içgüdüsüdür. Halbuki insanın koşma nedeni mevt endişesidir. Sümerler’in Uruk kenti hükümdarı Gılgamış, destanda şunları söyler:
“…
Bir korku kemiriyor içimi
Vefat kaygısıdır
Beni bozkırda koşturan
…”
Ölmüş ayıyı döven adamlara dönersek, tıpkı dövdükleri ayı üzere içgüdüyle davrandıklarını görürüz. Ayı nasıl ki içgüdüleriyle onların, yani vefatın görüş ortamına girmişse, onlar da içgüdüleriyle davranarak öldürdükleri bu zavallı ayıyı dövüyorlar. Meğer öldürdükleri onlarca yaban kazını bir kamyonete doldurup götüren Fransız avcılar, en gelişmiş kamuflaj teknikleriyle ve teknolojiye sahip tüfekleriyle berhudar gülümserken, “kurbanlarına aşık olmuş cellatlar” üzere davranıyorlar.
.
Ünlü Rus müellif Çehov’un şu lafını çoğumuz biliriz: “Bir oyunda perde açıldığında şayet duvarda bir tüfek asılıysa, son perde inmeden evvel kesinlikle patlamalıdır.”
Düşünün: Resmi kayıtlara nazaran Türkiye’de 250 bin civarında avcı (yani bir ya da birden fazla silah sahibi insan) var. Bu rakama kayıtlı olmayan avcılar dahil değil! Son düzenlenen yeni av maddesine nazaran devlet de artık avlanma yerleri oluşturacak. Velev iç ve dış av turizmini destekleyecek.
2016 donelerine nazaran dünyadaki yüz silah şirketinin yekun silah satış fiyatı 400 milyar dolar civarında.
2018 donelerine nazaran Türkiye’de ruhsatlı bir milyon av tüfeği var. Yekun ruhsatlı silah sayısı 25 milyon.
Bu silahlar için üretilen mermi, fişek, barut, yedek modül üzere yan eserleri de düşünürsek, mevt sanayisinin hayli güçlü boyutlarda olduğu görülüyor. E, bu türlü olunca, oyunun başında duvardaki tüfeğin çok çabuk patlayacağı mutlaktır. Hele oyuncular da niteliksiz, beceriksiz, sorumsuz ve vicdansız, oyun metni de beğenilmeyen yazılmışsa, ortaya ne çıkacağını kestirmek güçlükle değil.
Gazete Duvar
