‘Metruk yapı’ yıkımı Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi ile Sur Belediyesi kayyımı Abdullah Çiftçi’yi karşı karşıya getirdi. Çiftçi, Muhafaza Konseyi kararı olmadan Sur ilçesindeki ‘metruk binaların’ yıkılamayacağını belirtirken, Diyarbakır Mimarlar Odası ise raporların açıklamasını istedi ve Muhafaza Kurulu’ndan yazılı bir karşılık beklediklerini, sonuç alamazlarsa yargıya başvuracaklarını vurguladı.
Diyarbakır’da Sur İlçe Belediyesi, UNESCO muhafazası altındaki sit alanında bulunan metruk yapıların yıkımı için çalışma başlattı. Bir mühlet evvel başlayan çalışmalar kapsamında ilçedeki 44 metruk yapının yıkımına başlandı.
Yıkım işleri devam ederken, Mimarlar Odası yöneticisi Selma Aslan bir açıklama yaparak, “Söz konusu konutlar ‘metruk’ denilerek yıkılıyor. Lakin o konutların metruk olduğuna dair rapor olup olmadığını bilmiyoruz. Muhafaza Şurasından müsaade alınıp alınmadığını da bilmiyoruz. Şuraya başvurduk, heyetten yazılı bir cevap bekliyoruz. Sonuç alamazsak olayı yargıya taşıyacağız” sözlerini kullanmıştı.
‘BU İŞİ SİYASİ GEREÇ YAPIYORLAR’
Sur Kaymakamı ve kayyım Abdullah Çiftçi, Mimarlar Odası yöneticisi Aslan’ın açıklamasını Tigris gazetesine kıymetlendirdi.
“Mimarlar Odası zahmet edip arasa rapor alıp almadığımızı öğrenebilirlerdi” diyen Çiftçi, Mimarlar Odası’nı “Bu işi siyasi gereç olarak kullanmak istiyorlar” kelamlarıyla eleştirdi.
Sur’da habersiz bir çivi bile çakılamayacağını belirten Çiftçi, metruk yapılarla ilgili hem Etraf ve Şehircilik Müdürlüğü’nden hem de Müdafaa Kurulu’ndan rapor aldıklarını söyledi.
Çiftçi, 208 yapının yıkımıyla ilgili talep olduğunu ancak konseyden 44 adedinin yıkılmasıyla ilgili karar çıktığına dikkat çekti. Metruk binaların birçoklarının öbür emellerle kullanıldığını söyleyen Çiftçi, “Biz yıkınca değere biniyor” halinde reaksiyon gösterdi.
MİMARLAR ODASI’NDAN YENİ AÇIKLAMA
Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi, Sur Belediyesi kayyımı tarafından “metruk” teziyle yıkılan yapılara ait oda binasında yeni bir açıklama yaptı.
Açıklamada konuşan Mimarlar Odası Eşbaşkanı Ferit Kahraman, Sur Belediyesi’nin internet sitesinde verilen duyuru kısmında yer alan ve ada, parsel, mahalle bilgileri bulunan 63 adet yapıya ait “Genel güvenlik ve asayiş bakımından tehlike arz ettiği münasebeti ile” 3194 Sayılı İmar Kanunu ilgili maddesince karar gereği yıkım kararları verildiğini belirtti.
Kahraman, “Suriçi’nde yaşanılan çatışma süreci sonrasında özgün yapı kimliklerinin ortadan kaldırılması, yeni yapıların klâsik sivil mimari örneklerden uzak ve tek tip cephe görünümünde olması, sokak dokusunun yok edilmesi, geniş caddelerin açılması üzere planlamalar Kentsel Sit Alanı üzerinde çok önemli tahribatlara yol açmıştır” dedi.
‘RAPORLAR MEVCUTSA ÖNÜMÜZE KOYUN’
Yıkımın yapıldığı alanın uzun yıllar evvel Kentsel Sit Alanı ilan edildiğini söz eden Kahraman, şunları söyledi:
“Bu çerçevede miras alanının tek başına bir kesimden oluşmadığını, bulunduğu etraf ile bir bütün olduğunu ve bu yıkımlar sonucu kayda alınmamış tescile kıymet yapıların ve özgün sokak dokusunun yok edildiğini belirttik. Miras alanında yürütülen çalışmalar için Kültürel Tesir Kıymetlendirme Raporları’nın hazırlanması ve sonuçlarının değerlendirilmesinin bir mecburilik olduğunu söyledik ve artık soruyoruz, bu raporlarınız mevcut mudur? Mevcut ise buyurun önümüze koyun.”
‘ALINAN KARARLAR ŞÜPHELİDİR’
Suriçi’ndeki yeni yapıların gözler önünde olduğunu belirten Kahraman, birçok uygulamanın Muhafaza Emelli İmar Planı’na ters olmasına karşın İmar Planı’nda isteğe nazaran revizyonlar yapıldığını söyledi.
Yapılan uygulamalar sonucu Müdafaa Emelli İmar Planı’nın alana uydurulduğunu tez eden Kahraman, Lice ilçesindeki sit alanından örnek verdi:
“Lice ilçesinde bulunan Dakyanus Antik Kenti olarak 1. Derecede Arkeolojik Sit alanı olan bölgede yapılması istenilen karakol için Diyarbakır Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Şurası tarafından sit alanına inşaat faaliyetleri için müsaade verilmiştir. Açtığımız dava sonucu müsaadelerin 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Müdafaa Kanunu ve Muhafaza Yüksek Kurulu’nun ilgili prensip kararlarına karşıt olduğuna karar verilmiştir. Dava muhafaza şurası kararlarının iptali ile kültür varlığının korunması lehine sonuçlanmıştır. Münasebetiyle yaratılan tahribatlar ortada iken alınan her müsaadenin ve verilen her kararın bilimsel, müdafaacı ve tarafsız olduğu sonucu şüphelidir.”
‘İNSANLIĞIN ORTAK MİRASIDIR, SAHİP ÇIKALIM’
Kayyım Çiftçi’nin Mimarlar Odası’na yönelik kelamlarını de eleştiren Kahraman, “Kamu yöneticisi olmasına karşın iktidar partisinin siyasi yöneticisi üzere davrananların üstlendiğimiz mesleksel misyon gereği yaptıklarımızı siyasi gereç aracı olarak kullanıldığı telaffuzlarını kınıyoruz” dedi.
Suriçi’ni ve kültürel miras alanını var eden bedellerden bir adedinin kendine has sokak dokusu olduğunu lisana getiren Kahraman, şöyle devam etti:
“Yıkım kararı verilen yapılardan kimilerinin yıkımları durdurulmuştur. Vatandaşlar tamirlerin taahhüdünü verdiği için kendilerine mühlet tanınmıştır. Yıkımları gerçekleştirilenlerden, tamirat yapacak ve tehlike arz eden durumları ortadan kaldırmaya maddi imkânı kâfi olmadığı için çaresizce yıkımı izlemek zorunda kalan vatandaşlar için ise yapılması gerekenin toplumsal devlet olma gereğini yerine getirip anayasada vatandaşa verilen barınma hakkını sağlamak olmalıdır. Ve burada bir kere daha söz ediyoruz. Dünya Mirası olarak tescillenen ve Kentsel Sit Alanı olan Suriçi’nde yürütülen çalışmalarda muhafazacı kültürden uzak, yıkan ve yok eden yaklaşımları terk edin. Var olmasının emeli tarihi, kültürü, sanatı müdafaa ve gelecek kuşaklara aktarma olan kurumlara ve şahıslara vazifelerini hatırlatıyor, tekrar sorumluluklarını yerine getirmeye çağırıyoruz. Bu kent hepimizin ve tüm insanlığın ortak mirasıdır, sahip çıkalım!” (DUVAR)
Gazete Duvar
