Son yılların en kıymetli arkeolojik keşiflerinden Göbeklitepe’de yürüttüğü kazı çalışmaları ve elde ettiği bulgularla tarihe ışık tutan Prof. Dr. Klaus Schmidt, vefatının altıncı yılında anılıyor.
Urfa yakınında, deniz seviyesinden 800 metre yüksek bir platonun tepesindeki Göbeklitepe “tarihin sıfır noktası” olarak nitelendiriliyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde mekan alan Göbeklitepe birinci defa 1963 yılında İstanbul ve Chicago üniversitelerinin ortaklaşa yaptığı yüzey araştırmasıyla gündeme gelmişti. 1986 yılında tarlasını süren bir çiftçinin bulduğu heykelle Göbeklitepe’de somut bulgulara ulaşıldı.
Göbeklitepe’yi birinci sefer 1994’te ziyaret eden Prof. Dr. Schmidt, üst kısımlarında görünen taşların neolitik periyoda ilişkin olduğunu fark etmişti. Klaus Schmidt tarafından başlatılan Göbeklitepe kazıları, avcı-toplayıcı hayattan besin üretimine geçişle ilgili bilinenleri tekrar tartışılır hale getirdi.
Göbeklitepe’de sürdürülen kazı çalışmalarına başkanlık eden Schmidt’le insanlık tarihi için kıymetli ipuçları ortaya konuldu.
Schmidt, tatil için gittiği Almanya’da 20 Temmuz 2014’te geçirdiği kalp buhranı sonucu 61 yaşında vefat etti. Profesörün mevti, Göbeklitepe çalışmalarını yürüttüğü Şanlıurfa’da da üzüntüyle karşılanmıştı.
Bölge Kültür ve Turizm Yöneticisi Aydın Aslan, Schmidt’in vefat yıldönümünde Göbeklitepe için ehemmiyetinden bahsetti. Aslan, “Schmidt ömrünün son 20 yılını Göbeklitepe için vakfetmiş, Göbeklitepe için uğraşmış birisi. Baktığınız vakit 1994 yılında başlayan ve 2014 yılına süren bir çalışma. Schmidt yağmur çamur demeden, soğuk sıcak demeden çalışmış ve Göbeklitepe’yi dünya mirasına kazandırmak noktasında en büyük çalışmayı yapmıştır” dedi.
KAZILARDA NE BULUNMUŞTU?
Kazılardaki buluntulara nazaran, insanoğlunun avcı-toplayıcı bir ömür üslubundan yerleşik hayata geçtiği, bu devirde kişilerin mütevazı ve kolay bir hayat şekliyle yetinmemiş oldukları bilakis görkemli bir evre yaşadıkları diye yorumlandı.
Neolitik periyoda ilişkin insan heykeli, kireç taşından şekillendirilmiş yaban domuzu, tilki ve kuş kabartmalarıyla çakmak taşından yapılmış çok sayıda ok ucu bulundu. Çalışmalarda, neolitik periyoda ilişkin, uzunlukları 3-6 metre, yükleri da 40-60 ton olan, yabani hayvan figürlü “T” biçimli dikili taşlar gün yüzüne çıkarıldı.
Ortamda 8-30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen biçimli, dünyanın en eski tapınak kalıntıları ve yaklaşık 12 bin yıl öncesine ilişkin olduğu belirtilen 65 santimetre uzunluğunda insan heykeli üzere, çeşitli tarihi eserler bulundu. Elde edilen buluntularda kesimin “tarihin sıfır noktası” olarak nitelendirilmesi, dünyanın gözünün yere çevrilmesine neden oldu.
Şanlıurfa Bölgesel Turist Rehberleri Odası Yöneticisi Müslüm Çoban da Schmidt’i anarak, Göbeklitepe’nin kazı yöneticisi olmasıyla da dünyada marka bir isim olduğunu söz etti.
Çoban, “Ömrünü Göbeklitepe ve Şanlıurfa için adadı desek yanlış olmaz. Klaus Schmidt’i vefatının 6. yılında hürmetle anıyoruz. Ömrünü Göbeklitepe ve Şanlıurfa’ya adadı ve çok büyük ekleri oldu. Göbeklitepe’nin gerçek anlatılması ve tanıtımı noktasında da çok emekleri var. Göbeklitepe’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmasında kendisi ve ekibinin çok eği oldu. Göbeklitepe eşittir Klaus Schmidt desek yeridir” dedi. (AA/HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
