KÖLN – Midilli adasındaki Moria kampında 9 Eylül’de çıkan yangın sonrasında binlerce insanın evsiz kalması, oradaki insanların çaresizliği, Avrupa Birliği’nin göç siyasetinin değişmesi gerektiğinin yeni bir göstergesi oldu.
Almanya İçişleri Bakanı, 1500 mültecinin Almanya’ya alınacağını açıkladı. Almanya, Avrupa Birliği içerisinde mültecilere kapıyı açan iyi bir örnek fakat öteki ülkeler sorumluluk almaktan hala kaçınıyorlar. Meğer insani bir felaket karşısında korunmaya muhtaç şahıslara yardım edilmesi AB’nin kıymetleri içerisinde yer alan değerli bir prensiptir. Birliğe dâhil olan tüm ülkeler bu prensibi kabul etmişler demektir.
Yunanistan’daki mülteci kamplarındaki sıkıntı şartlar daima gündeme gelen bir husustu. Moria’da son yaşananlar insani ve tesirli bir Avrupa göç siyasetine gereksinim olduğunu bir defa daha ortaya koymuş oldu.
Popülist telaffuzlar, AB’ye üye ülkelerin her birinin tahlilde sorumluluğu üzerinden atmaya çalışması AB’nin dayanışma ve sorumluluk unsurlarına büsbütün zıt bir fotoğraf sergiliyor. Avrupa’nın göç konusunda kendisinin de bir kesimi olduğunu kabul etmesi ve bu hususta istikrarlı bir siyaset oluşturmasının vakti geçiyor. Yeni bir Avrupa göç siyasetinin oluşturulması için şu anda Almanya hayli güçlü bir konuma sahip zira hala AB Kurulu Başkanlığı’nı yürütüyor. AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Çarşamba günü yeni AB sığınma siyaseti tekliflerini sunacak. Böylelikle AB Kurulu ıslahat tekliflerini tartışmaya başlayacak. Almanya bu mevzuda daha da makul bir sorumluluk üstlenecektir.
Göç ve mülteci siyasetine dair Birlik içerisinde çok derin fikir ayrılıkları var. Bu fikir ayrılıkları da insanların politik pazarlık konusu olmasının önünü açıyor. 24-25 Eylül tarihlerinde yapılacak AB Başkanlar Zirvesi’nde Türkiye 2015’te AB ile imzaladığı mülteci mutabakatının güncellenmenin görüşülmesini istiyor. Ortak bir göç ve mülteci siyaseti belirleyememiş bir AB 2015’te yapılmış mülteci mutabakatını mülteciler lehine, insan haklarını temel alarak olumlu bir biçimde güncelleyebilecek mi? Yoksa tekrar 4 milyon insan Türkiye’nin elinde politik çıkarlar için rehin mi bırakılacak? Mülteci konusunda Türkiye’nin Avrupa’nın adil bir partneri olabilmesi için öncelikle Avrupa’nın göç ve mülteci konusunda kendisine dürüst ve adil olması gerekiyor.
AB’deki her ülkenin mülteciler konusunda taviz vermeyi kabul etmesi kaçınılmaz görünüyor. Taviz vermeyi kabul etmedikleri takdirde AB kendi göç siyasetini oluşturamayacak, bu sıkıntıyla ilgili gerçek bir tahlil üretemeyecek ve daima bu hengamenin ortasında kalacaktır.
Meğer korunmaya muhtaçlığı olan mültecilere muhafaza sağlamak AB’nin ortak kıymetlerinin merkezinde yer alması gereken bir husus. AB, hala dünyada muhakkak bedellere bağlı kalmaya çalışan bir tertip. Mülteci konusunda yanlışsız, insani temelli bir siyaset uygulamayı başaracak bir AB, giderek artan otoriter sistemlerle ortasına da daha net bir ara koymuş olacaktır. Sağduyulu bir göç siyaseti, AB’deki her ülkede zayıflayan birliktelik ruhunu da güçlendirebilir.
Örneğin korona virüsünün birinci vakitlerinde virüsün süratle yayıldığı İtalya, İspanya, Fransa üzere ülkelerle yaşanan dayanışmadaki gecikme bu ülkelerdeki insanları kendilerinin yalnız bırakıldıklarına inandırmıştı. Pandemiyle bir arada yaşanan ekonomik zorlanmalar birçok ülkede AB ruhuna duyulan inancı de sarstı. Ortak bir göç siyaseti AB ülkelerindeki vatandaşların hem ortak ruhu yine canlandırmanın hem de AB’ne duydukları itimadı tazelemelerinin de önünü açabilir. Göç ve mülteci hakları üzere sıkıntı bir mevzuda ortak kararlar almayı başaran bir AB her sorunu ortak ruhla birlikte aşabileceğini de göstermiş olacaktır.
AB’nin dış hudutlarının daha iyi korunmasının yanı sıra, dayanışmaya dayalı işleyen bir Avrupa sığınma sistemi gerekli. Yunanistan, İtalya üzere AB dış sonlarında yer alan AB ülkelerinin yüklerinin hafifletilmesi ve bu ülkelerin rahatlatılması gerekiyor. AB’nin artık Akdeniz’de hiçbir mültecinin ölmesine müsaade vermemesi gerekiyor.
Ortak bir Avrupa sığınma sistemi yapılması acil gereksinim olarak ortaya çıkıyor. Korunması kabul edilen insanların AB üye ülkeleri ortasında adil bir biçimde dağıtılması gerekiyor. Lakin Avrupa için en faal kıymetli adım atması gereken husus çatışma bölgelerinde istikrarın oluşması için uğraş sarf etmek, barışı savunmak olmalıdır. Böylelikle yerinden edilmenin en değerli temel nedenlerinden biri saf dışı bırakılmış olur.
Ayrıyeten insani temelli akla yatkın tasarlanmış ortak bir Avrupa göç ve iltica siyaseti AB içerisinde tekrar yükselişe geçen ırkçılığın, sağcı popülizmin de önünü kesebilir.
Gazete Duvar
