“Barikatlarda biber gazından korunmaya çalışırken bir bakıyorsun yukardan çekyat atılıyor. Çamaşır makinesi atılıyor. İnsan onu gördüğünde tüyleri diken diken oluyor. Korkmuyorsun hiçbir şeyden. Gerinde halkın olduğunu bildiğin sürece, o dayanışmayı gördüğünde hiçbir şeyden korkmuyorsun. Ne olursa olsun korkmuyorsun… Abdullah’ı, Ali İsmail’i kaybettik. Öfkemiz bin kat arttı.”
Bir belgesel için Seyahat direnişini anlatan 22 yaşındaki Ahmet Atakan’ın kelamları bunlar. Kelam oyunu değil sözün tam manasıyla gözleri parlayan bir genç söylüyor bunları. Yaş alanlar, yaş aldıkça hayata uzaklık alanlar için tahminen fazla militan, tahminen fazla romantik, kanunsuz. Bir sefer hala halka olan inanç var. Her şeyin somut görüldüğü, kimi kavramlara sıkıca sarılındığı, dünyanın daha yeni yeni tanındığı vakitler.
Emsal hanımla konuşuyoruz. Ahmet’in annesi Emsal Atakan. “Oğlum diye demiyorum. Gerçekten…” diyor. “Ahmet… İnsanları severdi. Yalnızca bizde değil, mahallede yıllardır yas var. Mahallesini, komşularını, arkadaşlarını, akrabalarını severdi. Çok hassas bir çocuktu. Yaşlılarla saatlerce oturup sohbet ederdi, dinlerdi. Şimdiki gençlere bakıyorsun, yaşlılarla kimse oturmuyor. Bir de çok çalışkan bir gençti. İnşaatta çalıştı, döşemeci koltukta, bahçede… Ne yapacaksam yapayım daima Ahmet’e söylerdim.”
Emsal Atakan oğlunun katillerinin cezalandırılması için yıllardır hukuk çabası veriyor. Ahmet Atakan, 10 Eylül 2013 tarihinde Hatay’ın Armutlu Mahallesi’nde polisin attığı gaz kapsülünün başına isabet etmesi sonucu çatıdan düşerek öldü. Birebir gün lokal medyada çatıdan düşme imgeleri verildi. Failin ya da faillerin aklanması için halihazırda kurallar uygundu. Olay akşamında orada üç akrep aracı olması sebebiyle 7 sanığın ismi kayıtlara geçti ama bu denli yıl geçmesine karşın soruşturma müsaadesi olmadığı için yargılama basamağına hiç gelinemedi.
Atakan’ın avukatlarından Hatice Can, İnsan Hakları Derneği kurucularından. Can’la yalnızca Ahmet Atakan’ı değil Gezi’de öldürülen Berkin’i, Ali İsmail’i, Abdullah Cömert’i de konuşuyoruz ki kendisi Abdullah Cömert’in de avukatlarından. Yaklaşık 45 yıldır avukatlık yapan, 12 Eylül’de tutuklanan, o devri anlatırken “hatırlamak dahi istemediğim” diyen biriyle konuşurken ister istemez mukayese etmesi isteniyor; neredeyiz, nereye gidiyoruz sorusunun daima akılda olmasından.
“Filizcim, kaçlısın? (…) Şöyle anlatayım. 12 Mart’ı yaşadım. 12 Eylül askeri darbesini… Tutuklandım. Sıkıyönetim ve sonra, Devlet Güvenlik Mahkemelerinde davalara katıldım, savunmalar yaptım. O periyotlar için yazılanların, söylenilenlerin binbir katı yaşandı. Her bir bölgede bayanlara, erkeklere farklı azap çeşitleri yarattılar. İnan mahkeme basamağına gelene kadar yaşatılanları anlatamam lakin şunu söylemeliyim. Bunlara karşın o periyot Askeri Yargıtay’ın verdiği çok değerli kararlar oldu. Yani şunu söylemek istiyorum. Bu son devir kadar, yargının siyasallaştığı ve muhalifleri ‘susturma aracı’ olduğu bir devir görmedim. Okmeydanı, Armutlu… Haklısın… Örneğin sanık, mağdur profilleri dikkatimizi çekmezdi. Hiçbirinde damga yoktu. Devrimciydi hepsi. Hiçbirinin etnik kökenini bilmezdik bile. Yeniden o devirde cezaevinde olan ataşe çocukları müvekkillerim vardı. Yani yüksek gelirli, görece rahat yaşama ihtimali olan müvekkillerim vardı. Çok sayıda örnek verebilirim. Artık tam zıddı. Ölülerimiz fakirleşti. Ali İsmail Korkmaz’ın yattığı mezarlıkta Yusuf Kutlu var. Vefat orucunda öldü. Müvekkilimdi. Abdullah Cömert ve Ahmet Atakan birebir bölgede öldürüldüler. Öbür bir şey var artık.”
Ahmet Atakan’ın öldürülmesine ait yargılama sürecine gelene kadar katedilen bir etap neredeyse yok. “2014 yılında soruşturma müsaadesi verilmemesi kesinleşmişti” diyor Can. “Yeni kanıt gelmesiyle savcı, soruşturma müsaadesi istedi.” Fakat…
“Olay yerinden elde edilen gaz bombaları üzerinde DNA incelemesi yapıldı. 4 adet gaz bombasının üzerindeki kan örneklerindeki DNA profili yüzde 99.99 olasılıkla Ahmet Atakan’ın anne ve babası Ali Atakan ile Emsal Atakan’a ilişkin olduğu sonucuna ulaşıldı. Yani gaz bombalarındaki kanın Ahmet Atakan’a ilişkin olduğu katılaştı. Bunun üzerine Hatay Cumhuriyet Başsavcılığı, Hatay Valiliği’nden olay yerinde bulunan 7 polis hakkında soruşturma müsaadesi istedi. Lakin Valilik, kelam konusu raporun ispat niteliği taşımadığını ileri sürerek polisler hakkında soruşturma müsaadesi vermedi. İnanır mısın? ‘Delil niteliğinde olabilecek sarih bilgiler içermemesi’ karşılığında soruşturma müsaadesi verilmedi.”
“Yerel medyada çabucak hemen olay günü çatıdan düşme imajları servis edildi. Çatıdan düşerek öldüğü anlatıldı lakin ön otopsi dediğimiz, meyyit muayene zaptında da Adana İsimli Tıp’ta da ve son olarak İstanbul’dan gelen isimli tıp raporunda bedende çok sayıda kemik kırığının olduğunu, bu kırıkların düşme ile uyumlu olduğunu lakin düşme öncesi bir travmaya maruz kalıp, kalmadığının belirlenmesi gerektiğini tabir ediyor. Başta künt bir yara var. O künt yara gaz kapsülüyle uyumlu. O raporların hepsini uzmanlar inceledi. Tüm görgü şahitleri Atakan’ın polis akrep aracından atılan kapsülünün başına isabet etmesi sonucu yaralandığını beyan etmiş. Tüm bunlar bize ne söylüyor? Vefat nedenini yargının çözmesi gerekir. Bunlara kalmadan kamu davası açılması gerekirdi. Israrla söylediğim; mevtle sonuçlanan bir olayda soruşturma müsaadesi bile istenmemesi gerekirdi.”
Gelinen süreçte Hatice Can, dava açılması için valiliğin ret kararını Adana Bölge Yönetim Mahkemesi’ne taşıdı.
7 yıl üzerine bu evreye gelinmesi, daha yeni gaz bombaları üzerindeki kanın tespit edilmesi… Nasıl yol alınamadı? “Bazı şeyleri anlatamıyorum” diyor Can ve anlatabildiği kadarını paylaşıyor:
“Böyle davalarda onlarca avukat vekalet alır. Bu avukatlar kendi içinde organize olup belgeyi didik didik etmezse çok avukat hiç avukat manasına gelir. Birden çok vekalet vardı evrakta. Azaptan başlayın yargısız infazlara kadar konusu, sanığı, şüphelisi kamu vazifelileri olunca ne yazık ki zaten yürümüyor bu davalar. Özel gayret istiyor. Sabır istiyor. İğneyle kuyu kazar gibi… Bu tıp davalarda cezasızlığa karşı koşturmalar, verilen emekler, saatlerce belgeyi incelemeler çok önemli bir gayrete dönüşüyor.”
***
Ahmet Atakan’ın annesi Emsal Atakan “7 yıldır bekliyoruz” diyor. “8. yıla girdik.” Sanıkların ismini biliyor. “Yazıyor isimleri” diyor.
“Evladımı, hayatımı, canımı, ruhumu kaybetmişim. Tanım edilmeyecek bir acı bu. O akşam nasıl haber geldi? Akşam yemeğini birlikte yedik. Anne, duş alıp, düğüne gideceğim, dedi. Mahallede düğün vardı. Samimi arkadaşının düğünüydü. Sen de gel, demişti. Kendimi iyi hissetmiyorum bu akşam dedim. Canım sıkkındı lakin neden bilmiyorum; üzerimde ağır bir yük vardı. Olağanda oğlumla her yere giderdim. Düğünlere olsun, mitinglere, panellere, konsere, halı saha maçlarına bile giderdim fakat o gün gitmek istemedim. Sonra o akşam telefon geldi bizim meskene. Ahmet Atakan’ın nesi oluyorsunuz diye sordu. Annesiyim, dedim. ‘Ahmet ayağından vuruldu’ denildi, telefon yüzüme kapandı. Tekrar aradım o numarayı. Çalıyor, çalıyor baktım açmadı. Öbür oğlumu Ahmet’in arkadaşı aradı. Ona da ayağından vuruldu denildi. Hastaneye geldiğimizde Ahmet’i ambulansla öbür hastaneye götürüyorlardı. Evvel özel hastaneye getirmişler. Kalp bildirisi yapan aygıt hastanede yoktu. Devlet hastanesine giderken can verdi. Yok. Yaşama talihi hiç yoktu dedi tabipler. Ne diyeceğimi bilmiyorum. Hayatımda hiç unutamayacağım şey, hastaneye girmeye çalıştığımızda beşerler yolu açın derken, polis önümüzü kesti. Yolumuzu açmayıp, benim olduğum araca gaz atmaya başladılar. Hiç unutmam. Hiç… Hastaneye gelen insanlara gaz bombaları atıldı. Hastanenin içine kadar gazla boğdular her yeri. En son morgda gördüm oğlumu. Çok hatırlamıyorum. Sakinleştirici iğneler yaptılar. O halde gaz da yedim.”
“Benim oğlum gitmiş, geri gelmeyecek lakin sonrasında olanlar da travma. Savcılar değişti. Kaç savcı değişti hatırlamıyorum. Benden ve eşimden DNA testi istediler. Verdik. Gaz kapsülleri üzerindeki kanın oğluma ilişkin olduğu ortaya çıktı. Buna karşın soruşturulma açılması tekrar reddedildi. Tekrar ‘delil yetersizliği’ denildi. Oğlumun kanı çıkmış. Kanı… Ne diyeyim? Ben buna daha çok yandım. Benim artık tek istediğim adalet yerini bulsun. Hiçbir vakit ümidimi kesmedim. Şunu herkes bilsin: Adaletin önünü kesenlere de bir gün adalet lazım olacak. Her şeye karşın ayakta, dik durmaya çalışıyorum. Ahmet de bu türlü isterdi; ruhunu biliyorum. Üç şeyi unutma kederi. Delikanlı olacaksın, vicdanlı olacaksın ve gözü pek olacaksın.”
“Bütün Türkiye’de Seyahat direnişi vardı. Ahmet de o eylemlerdeydi. Abdullah Cömert için, Ali İsmail Korkmaz, Berkin için Ethem için… Bu tertibe, haksızlığa karşı asla boyun eğmiyordu. Ben de katılıyordum, gidiyordum hareketlere. Oğlum diye demiyorum. Gerçekten… Ahmet… İnsanları severdi. Yalnızca bizde değil, mahallede yıllardır yas var. Mahallesini, komşularını, arkadaşlarını, akrabalarını severdi. Çok hassas bir çocuktu. Yaşlılarla saatlerce oturup sohbet ederdi, dinlerdi. Şimdiki gençlere bakıyorsun, yaşlılarla kimse oturmuyor. Bir de çok çalışkan bir gençti. İnşaatta çalıştı, döşemeci koltukta, bahçede… Ne yapacaksam yapayım daima Ahmet’e söylerdim.”
“O süreçlerde milyonlar akıp geldi acımızı paylaşmak için artık bir bakıyorsun yanımızda iki üç kişi yok. Baskı psikolojisi var. Biliyorsun, ortalık farklı artık. Kimilerini kaygı sarmış, kimileri da gösteri yapmak için gelmişler. Sanıklarla yüz yüze gelmek… İsimlerini biliyorum. Yazıyor isimleri. Daima korktum. O psikolojiyle nasıl baş ederim bilmiyorum. Ali İsmail Korkmaz, Ethem Sarısülük, Berkin Elvan’ın duruşmalarına katıldım. Hiç unutmuyorum. Ethem Sarısülük’ü öldüren polis karşımıza getirildi. Peruk takmıştı. Ali İsmail’in katillerine jilet üzere grup elbise giydirmişlerdi. Çok büyük bir acı, çok.”
Ahmet Atakan’ın cezasızlığını yazmaya niyetlenmişken aklımda 12 Eylül’e kadar gideceğimiz yoktu. Bu toprakların üzerinde yaşayan insan öykülerinde daima lakin daima emsal ideolojilerin yarattığı benzeri devletlerin izi var. Esaslı bir kopuş gerek, geride bıraktığına hiç lakin hiç benzemeyen.
Gazete Duvar
