Anayasa Duruşması (AYM) Lideri Zühtü Arslan, duruşmanın söz ve protesto özgürlüğü tarafında verdiği kararları eleştirerek kendisine müdafaa polislerini vazifeden alma imasıyla ‘Bisikletinle işe git gel bakalım’ diyen İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya cevap verdi. Arslan, “Sağlıklı bir tenkit, okumayı ve okunanı hakikat anlamayı gerektirmektedir. Aksi takdirde kararda söylenmeyenler, söylenmiş üzere gösterilebilmektedir” dedi.
AYM’ye ferdi müracaat hakkının kabulünün sekizinci yıl dönümü nedeniyle bugün düzenlenen “İnternet Çağında Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması” başlıklı sempozyuma Arslan kayınpederi Derviş Tarakçı’nın vefatı nedeniyle katılamadı. Cenaze için Kahramanmaraş’a giden Arslan’ın hazırladığı konuşmayı ise Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan okudu. Konuşmadan öne çıkan başlıklar şöyle:
ÖNÜMÜZDE 42 BİN BELGE VAR: Yargı kararları, bilhassa AYM kararları kutsal metinler değildir. Eleştirilebilir, dahası eleştirilmelidir. Tenkidin eleştirilenler bakımından tesirli ve yararlı olabilmesi büyük ölçüde kullanılan üslûba bağlıdır. Yargı kararından çok kararı verenlere odaklanan ve tenkit ötesine geçen sözlerin yarar getirmeyeceği, çünkü eleştiriyi mecrasından uzaklaştıracağı açıktır. AYM, her geçen gün artan iş yüküne ve tüm aksiliklere karşın ferdi müracaatın tesirli bir hak arama yolu olarak kullanılmasını sağlamıştır. 23 Eylül 2012 tarihinden bugüne duruşmaya yaklaşık 285 bin müracaat yapılmış, bunun 243 bin kadarı sonuçlandırılmıştır. Diğer bir sözle ferdi müracaatın başladığı tarihten bu yana yapılan müracaatların yüzde 85,5’i karara bağlanmıştır. Şu anda AYM’nin önünde 42 bin civarında müracaat bulunmaktadır. Duruşmamız incelediği müracaatlarda 10 binden fazla ihlal kararı vermiştir. İhlal kararlarının temel hak ve özgürlüklere dağılımına bakıldığında birinci üç sırada yüzde 54 ile adil yargılanma hakkı, yüzde 26,7 ile mülkiyet hakkı ve yüzde 5,7 ile söz özgürlüğü olduğunu görüyoruz.
KATILMASAK DA KATLANMALIYIZ: (Cemil Meriç’in fikir özgürlüğü ile ilgili “En makus yanımız müsamahakâr olamayışımız” kelamını hatırlatarak) Sahiden de söz edilene katılmak zorunda değiliz, lakin katlanmak zorundayız. Söyleneni güzel bulmayabiliriz; ancak söyleyeni güzel görmek ve cömertçe tahammül göstermek durumundayız. Tabir özgürlüğünün alanı geniştir. Bilhassa bu özgürlükte temel olan özgürlük, istisna olan sınırlamadır. Bu bağlamda, kural olarak, şiddet ve terörü teşvik, nefret söylemi, tehdit ve hakaret dışında her türlü tabirin hukuk nizamınca korunması gerekir. Terörle çaba tarihinde demokratik devletlerin vakit zaman düştükleri bir tuzak vardır. Bazen hukuku bir kenara bırakarak ya da bir mühlet askıya alarak gayret etme zorunluluğundan bahsedilir. Aslında bu tam da teröristlerin istediği şeydir. Hukuku ayak bağı olarak gören bir anlayış ve uygulamanın, verilen haklı uğraşa gölge düşürebileceği ve uzun vadede ağır maliyetlere yol açabileceği bilinmektedir.
SAĞLIKLI OKUMA GEREKİR: Yargı kararları, bilhassa AYM kararları kutsal metinler değildir. Eleştirilebilir, dahası eleştirilmelidir. Bundan en fazla kurumsal olarak kararları eleştirilen yargı kurumu faydalanır. Bununla birlikte yargı kararlarına yönelik tenkitlerin yararlı olabilmesi için minimum iki konunun kıymetli olduğunu düşünüyorum. Birincisi rastgele bir metni eleştirmek için öncelikle onu okuyup anlamak gerekir. Bu yargı kararları için de geçerlidir. Daha kararın münasebeti bile yayımlanmadan büsbütün varsayımlar üzerinden yapılan yahut yayımlandıktan sonra okunmadan yöneltilen tenkitler kamuoyunu yanlış bilgilendirme ve yönlendirme sonucunu doğurmaktadır. Kararlara yönelik birtakım tenkitlerden görüyoruz ki, kararlarımız okunmadan, bazen de okunduğu halde gereğince anlaşılmadan eleştirilmektedir. Halbuki sağlıklı bir tenkit, okumayı ve okunanı hakikat anlamayı gerektirmektedir. Aksi takdirde kararda söylenmeyenler, söylenmiş üzere gösterilebilmektedir. İkinci olarak tenkidin eleştirilenler bakımından tesirli ve yararlı olabilmesi büyük ölçüde kullanılan üslûba bağlıdır. Birçok kere ‘nasıl’ söylediğiniz, ‘ne’ söylediğinizin önüne geçer. Hiç elbet üslûp ya da söz biçimi da tabir özgürlüğünün teminatı altındadır. Elbette herkes dilediği üslûbu tercih etmekte özgürdür. Lakin yargı kararından fazla kararı verenlere odaklanan ve tenkit ötesine geçen tabirlerin yarar getirmeyeceği, çünkü eleştiriyi mecrasından uzaklaştıracağı açıktır.
KULLANDIĞIMIZ LISAN KİŞİLİĞİMİZİ YANSITIR: Esasen kullandığımız lisan kimliğimizi ve kişiliğimizi yansıtır. Söze ve şekline yönelik tüm bu söylenenlerin internet ortamında yapılan açıklamalar, paylaşımlar ve kullanılan lisan bakımından öncelikle ve bilhassa geçerli olduğunu da vurgulamak isterim. Sonuç olarak AYM Anayasa’nın ve kanunların kendisine verdiği vazife ve yetkiler kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel hak ve özgürlükleri garantiye alan demokratik hukuk devleti niteliğini muhafazaya çalışıyor. Misyonunu en iyi formda yerine getirmek için de gayret gösteriyor. Bu vesileyle buradan kamuoyuna bir davette bulunmak istiyorum. AYM’ye katkı yapmak istiyorsanız, lütfen kararlarımızı eleştirin. Tenkitleri sahiden dikkate alıyor ve kıymetlendiriyoruz. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar