27 Kasım’da öldürülen İranlı nükleer bilimci ve İran uranyum zenginleştirme programının kara kutusu olarak Muhsin Fahrizade suikastı bu hafta Arap dünyasının gündeminde birinci sıralarda yer alan mevzulardan biriydi.
Fahrizade’nin öldürülmesiyle ilgili Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail’i suçlayan İran buna karşılık vereceğini söylese de, Arap gazeteleri bu açıklamaları pek de inandırıcı bulmadı.
Birçok Arap gazeteci ve müellif, İran’ın kendisini gaye alan her açıklamasından sonra bu stil açıklamalar yaptığını lakin tehdit içeren açıklamaların genelde uygulamaya konulmadığına dikkat çekti. Mısırlı muharrir Usame Garib’in, Fahrizade suikastıyla ilgili kaleme aldığı yazısında, “Ortadoğu’da kendi askerlerine yönelik rastgele bir taarruza tereddütsüz karşılık veren tek ülke İsrail’dir” biçimindeki tespiti dikkat çekti.
‘SÜLEYMANİ SUİKASTI KADAR ÖNEMLİ’
Fahrizade suikastının 2020 yılının başlarında öldürülen İran İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü kumandanı Kasım Süleymani suikastı kadar kıymetli olduğu konusunda bütün Arap medyası hemfikir. Hatta Suudi Arabistan basınının amiral gemisi pozisyonundaki Şark’ül Evsat gazetesinin genel yayın direktörü Gassan Şerbel, mevzuyla ilgili makalesinde, “Hamaney, Fahrizade’nin mevt haberini aldığında Süleymani’nin vefat haberini aldığı vakit düştüğü durumla birebir duruma düştü” yorumunu yaptı.
Kuds El Arabi gazetesi müellifi Gilbert El Aşkar ise, Fahrizade’nin öldürülmesiyle İran’ın uğradığı kaybın Süleymani’nin öldürülmesinden daha büyük olabileceğini lisana getirdi. Muharrire nazaran, Süleymani halkın gözünde bir yıldızdı fakat Fahrizade misyonu itibariyle kendini daima gizlemek durumunda kaldı.
‘TRUMP GİDERAYAK ORTADOĞU’DA NE YAPMAYA ÇALIŞIYOR?’
İranlı nükleer profesörü Fahrizade’nin öldürülmesinden sonra Arap gazetelerinde en çok sorulan sorulardan biri de, ABD başkanlık seçimini kaybeden Trump’ın giderayak ne yapmak istediğiyle ilgiliydi.
Kimi müelliflere nazaran, Trump misyonda kaldığı son güne kadar bölgede İsrail’in lehine olacak adımları atma sıkıntısında.
Trump’ın damadı ve başdanışmanı Jared Kushner’in Suudi Arabistan ve Katar ziyareti de bu soru çerçevesinde değerlendirildi. Ziyaretin gayesi her ne kadar Katar ve öbür Körfez Arap ülkelerinin ortasındaki ihtilafı bitirmek olarak açıklansa da, birtakım gazeteler bu ziyaretin de İran’a yönelik mümkün bir hücumla alakalı olabileceğini yazdı.
‘FAHRİZADE: İRAN’IN NÜKEER HAYALİNİN SÜLEYMANİSİ’
“İran’ın dini rehberi Hamanei, İran nükleer programının kara kutusu sayılan Fahrizade’nin mevt haberini aldığında, kendisini Kasım Süleymani’nın vefat haberini aldığı an düştüğü duruma emsal bir durumun içinde buldu. Hem de iki adam ortasındaki farklara karşın. Süleymani, rehbere en yakın kişiydi ve bölgeye ‘devrimi ihraç etme’ hayalinin bekçisiydi. Birçok şahsa nazaran de Fahrizade, ‘nükleer hayalin Süleymani’siydi. Her iki olayı birbirine bağlayan birinci konu da, birincisi Donald Trump’ın buyruğuyla oldu, ikincisinin ise Bünyamin Netenyahu’nun buyruğuyla olduğu düşünülüyor. Netenyahu, Beyaz Saray’ın yeni efendisi Joe Biden’a geçmesinden evvelki son ve ‘ateşten birkaç haftayı’ kullanmak istemiştir.
İsrail’in İran toprakları üzerinde nükleer bilimcileri amaç alması yeni bir durum değil. Son operasyonda yeni olan şey, amaç alınan şahsın kim olduğu ve kıymeti ve de ülkesinin onu korumak konusundaki acizliği. Hem de Bünyamin Netenyahu’nun daha evvel Mossad’ın İran’ın nükleer programıyla ilgili ele geçirdiği dokümanlara dayanarak tüm dünyanın gözü önünde Fahrizade’den bahsetmesine karşın.” (Gassan Şerbel/Suudi Şark’ül Evsat gazetesi)
‘İRAN SİLAHLI ÇATIŞMAYA ÇEKİLMEK İSTENİYOR’
“Çok açıktır ki ABD’nin mağlup lideri Trump, büyük bir ziyan vermeden ve Ortadoğu bölgesinde siyonist İsrail Devleti’nin faydasına olacak bir durum yaratmadan Beyaz Saray’ı terk etmeye niyetli değil.
Nükleer bilimci Profesör Muhsin Fahrizade’ye yönelik İran İslam Cumhuriyeti’nin kalbinde düzenlenen suikast, Tahran’daki rejim için önemli bir güvenlik ihlali ve ağır bir darbe niteliğindedir. Bunun hedefi da Trump’ın Beyaz Saray’ı terk etmesinden evvel İran’ı Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail ile silahlı bir çatışmaya sürüklemektir. Sonuçta bu durum İsrail için yararlı bir durum olacak. Zira bütün bölgeyi yakacak ve petrol fiyatlarına bağlı olan dünya iktisadını etkileyecek geniş çaplı bir savaş sayesinde İran’ın nükleerinden kurtulabilme ihtimali olacak.“ (Tayil El Daamen/Ürdün El Rai gazetesi)
‘2020 İRAN’IN BAŞARISIZLIK YILIYDI’
“2020 yılı İran için somut olarak bir gerileme yılıydı. Kudüs Tugayları kumandanı Kasım Süleymani, 3 Ocak tarihinde Bağdat Havaalanı yakınlarında öldürüldü. İran buna karşılık tek bir Amerikan askerini öldüremedi. İranlılar Irak’taki Ayn El Esad hava üssünü füzelerle vurdu fakat bu operasyon sonluydu ve kendi tarafının maneviyatını yükseltme maksadından öteki bir gayesi yoktu.
Tekrar İran güçleri Suriye’de birçok sefer İsrail’in hava hücumlarına maruz kaldı. Ve çabucak hemen bu atakların hepsi karşılıksız kaldı. Ve her seferinde her akından sonra haberlerde şu sözler yer alıyordu: ‘Belirlediğimiz vakit ve yerde gereken karşılık verilecektir ve düşmanın bizi bir savaşın içine çekmesine müsaade vermeyeceğiz.’ Lakin bölgede bu tıp açıklamaları yapmayan ve de askerlerinin gaye alınmasına karşılık vermekte hiç tereddüt etmeyen tek devlet İsrail’dir.” (Usame Garib/Mısır Al Youm gazetesi)
‘2021 YILI HİZBULLAH’TAN İNTİKAM ALMA YILI OLACAK’
“Tahran ve onun gerisinden Hizbullah, baskıların hafifletilmesi ve daha evvel imzalanmış olan nükleer muahedesine geri dönülmesi için umudunu Joe Biden idaresine bağlamış. Lakin ABD’nin başşehri Washington’dan gelen bilgilere bakıldığında, ABD’nin bu bahisteki mevcut siyasetinin pek değişmeyeceği görülüyor.
Tekrar diğer bilgilere nazaran, birçok kurumdan birçok Amerikalı yetkili, Joe Biden ile görüşmelerinde, Biden’ı İran konusunda Obama’nın yaptığını yapmaması için sert bir formda uyardılar. Çünkü onlara nazaran bahis ABD’nin güvenliğiyle alakalı. Ayrıyeten kelam konusu yetkililer, Biden’dan Hizbullah’a karşı sert siyasetin devam etmesi konusunda kimi taahhütler aldılar. Hatta bu yetkililere nazaran, 2021 yılı ‘Hizbullah’tan intikam alma yılı’ olacak. Bu da daha evvel başta Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından olmak üzere Hizbullah’la ilgili alınmış tutum ve belirlenmiş siyasetlere dayanarak olacak.” (Münir El Rabi/Lübnan EL Modon gazetesi)
‘KUSHNER SUUD VE KATAR’DA NE GÖRÜŞTÜ?’
“ABD Lideri Donald Trump’ın damadı ve birinci danışmanı Jared Kushner’in Suudi Arabistan ve Katar’ı içine alan bölge ziyaretiyle ilgili bilgiler hala kıt. Bunun nedeni de, İranlı nükleer bilimci Fahrizade’nin öldürülmesinin akabinde bölgede tansiyonun yüksek olduğu bir periyotta meydana gelen bu ziyaretin gerçek nedeninin ne olduğuyla ilgili sessizliktir.
Bu ziyaretin açıklanan maksadında, Kushner’in Suudi Arabistan ve Katar ortasında mevcut olan ihtilafları çözmeye çalışması ve Suudi Arabistan hava alanıyla kara hududunun açılması. Böylelikle, İran da yıllık 100 milyon dolarlık bir gelirden yoksun bırakılacak. Çünkü halihazırda Katar uçakları İran hava alanını kullanıyor ve bunun için İran’a vergi ödüyor.
Lakin ziyaretle ilgili kimi bilgilere nazaran ziyaretin maksadında öteki bir şey var. Bu da, önümüzdeki birkaç hafta içinde İran’a yönelik gerçekleştirilecek rastgele bir operasyona iki ülkenin katılmasını sağlamak. Sonuçta bölgedeki en büyük Amerikan üsleri bu iki ülkede bulunuyor.” (Rai Al Youm gazetesi / başyazı)
Gazete Duvar