Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın günlük açıklanan korona virüsü tablosunda müspet çıkan tüm hastaların sayısını değil, yalnızca semptom gösterenlerin sayısının verildiğini söylemesi, gözleri asemptomatik (belirti göstermeyen) olaylara çevirdi. Koca, “Her hadise hasta değildir” deyip ‘asemptomatik pozitifler’in izole edilmesinin ehemmiyetine dikkat çekti.
Pekala asemptomatik olay nedir? Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) asemptomatik hadiseler konusundaki tavsiyesi ne? Asemptomatik olayların bulaştırıcı tesiri nedir? İşte son araştırmalar…
ASEMPTOMATİK OLAYLAR VİRÜS TAŞIYOR MU?
Güney Kore’de yeni yapılan bir araştırma, asemptomatik olayların viral yükünü (vücutlarında taşıdıkları virüs miktarını) belirti gösteren hastalarla karşılaştıdı. Thorax mecmuasında yayımlanan araştırma, asemptomatik hadiselerin burun ve bağazlarında, hastalık belirtisi gösterenlere neredeyse eşit oranda virüs bulunduğunu tespit etti.
TEMASLI OLDUKLARI İÇİN TEST YAPILANLAR İNCELENDİ
Seoul’daki Asan Tıp Merkezi’nin araştırmasında, 183 olumlu kişinin durumu incelendi. Bu şahısların 144’ü, boğaz ağrısı, ani üşüme ve iştah kaybı üzere hafif semptomlar gösteriyordu. 39’u ise hiç belirti göstermemiş, enfekte bireylerle temaslı oldukları için test yapıldığında olumlu çıkmışlardı.
‘SALGININ YAYILMASININ İTİCİ GÜCÜ OLABİLİRLER’
Tüm iştirakçilerden alınan sürüntülerde, semptomatik ve asemptomatik hadiselerin burun ve boğazlarında viral yükün farklı olmadığı görüldü. Araştırmacılar, “Çoğu asemptomatik hadisenin sıhhat çalışanları tarafından fark edilmediği ve topluluklar ortasında yaşamaya devam ettiği düşünülürse, bu şahıslar Covid-19’un ve devam eden pandeminin toplum ortasında yayılmasının ardındaki itici güç haline gelebilir” sözlerini kullandı.
ABD’deki Vanderbilt Üniversitesi’nden salgın hastalık uzmanı Dr. William Schaffner ise araştırmaya ait yorumunda, her iki kümenin da eşit derece bulaştıruucu olup olmadığını belirtti fakat asemptomatiklerin de bulaştırıcı olduğunu vurguladı.
İKİNCİ ARAŞTIRMA: YÜZDE 80’İ SONRADAN BELİRTİ GÖSTERİYOR
İsviçre’de yeni yapılan bir araştırmaysa, asemptomatik hadiselerin yüzde 80’inin sonradan semptom gösterdiğini ortaya koydu. 26 Eylül’de PLOS Medicine mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran, ‘gerçek asemptomatik’ hadiseler toplam enfeksiyon sayısının çok az bir oranını oluşturuyor.
Bern Üniversitesi’nin araştırmasında, 1287’si ‘asemptomatik’ olarak tanımlanan 6 bin 616 olayın durumu incelendi. Araştırma, bu bireylerin takiplerinde, yalnızca yüzde 20’sinin asemptomatik kaldığını, yüzde 80’inin ilerleyen günlerde kimi semptomları geliştirdiğini tespit etti.
ASEMPTOMATİK-PRESEMPTOMATİK AYRIMI
Araştımacılar, hem presemptomatik (henüz belirti göstermeyen) ile asemptomatik (hiç belirti göstermeyen) hadiselerin belirlenip yanlışsız biçimde izole edilmesi gerektiğini, izolasyon muvaffakiyetinin hastalığın toplum ortasında yayılmasını engellemek açısından değerini vurguladı.
DSÖ ASEMPTOMATİK HADISELER İÇİN NE DİYOR?
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), asemptomatik hadiseler konusunda haziran ayında tartışma yaratmış, reaksiyonlar üzerine de asemptomatik ve presemptomatik ayrımını vurgulamıştı. DSÖ’nün epidemiyoloji uzmanlarından Dr. Maria Van Kerkhove 9 Haziran günü “Asemptomatik hadiseler nadiren virüs bulaştırıyor” demişti. Lakin sonrasında bu mevzudaki araştırmaların kâfi olmadığını açıklamıştı.
Lakin DSÖ, pre-semptomatik ve asemptomatik ayrımını yapıyor. Kurumun sitesinde şu an asemptomatik hadiselerin hastalığı ‘nadiren bulaştırdığı’ yazsa da, ‘pre-semptomatik bulaş’ hakkında şu tabirler kullanılıyor:
“COVID-19’un kuluçka müddeti, yani virüse maruz kalarak enfekte olmakla semptomların ortaya çıkması ortasındaki mühlet ortalama olarak 5-6 gün sürüyor, 14 güne çıkabiliyor. Birebir vakitte pre-semptomatik olarak da bilinen bu periyotta, birtakım enfekte bireyler bulaştırıcı olabilir. Hasebiyle pre-semptomatik bir olaydan, semptomlar görülmededen bulaş olabilir.” (DIŞ HABERLER)
‘Asemptomatik pozitif’ tartışması: Dünyada olay sayıları nasıl açıklanıyor?DÜNYA
DSÖ tartışma yaratan açıklamayı geri çekti: Asemptomatik bulaşı hâlâ bilmiyoruzDÜNYAGazete Duvar
