Gazeteci Murat Yetkin daha bir yıl evvel ‘Ayasofya açılsın’ talebini ‘Provokasyonlara gelmeyiz diye yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın neden fikir değiştirdiğini tahlil etti. YetkinReport’taki ‘Ayasofya ibadete açılıyor. Neden artık? Sırada ne var?‘ başlıklı metinde, aradan geçen bir yılda 3 değerli değişikliğin yaşandığına vurgu yapıldı.
Metinden bir kısım şöyle:
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 10 Temmuz öğlenden sonra Danıştay 10’uncu Dairesinin “Karar hükümetindir” demesinden dakikalar sonra Ayasofya Müzesinin 24 Temmuz’da yine cami olarak ibadete açılacağı kararnamesini yayınladı. Bu tarihi bir karardı. Fatih Sultan Mehmet’in 1453’te katedrali camiye çevirmesi akabinde, Mustafa Kemal Atatürk’ün 1935’te Ayasofya’yı müzeye dönüştürmesi geri alındı.
Erdoğan’ın akşam saatlerindeki halka hitabında üç nokta öne çıktı. Birincisi, bu adımla yalnızca İslamcı değil, bütün muhafazakâr/milliyetçi bölümün 1930’lardan bu yana gündeminde olan siyasi bir amaca ulaşılmış olmasıydı. İkincisi, dış dünyaya bu kararın Türkiye’nin egemenlik hakkı olduğunu uyarısıydı. Üçüncüsü, Ayasofya’nın “Dünya Kültür Mirası” özelliklerinin korunacağı lafıydı. Bu, Ayasofya’daki Hz.Meryem, Hz.İsa ve melek mozaiklerinin korunacağı lafıydı; UNESCO açıklaması Ayasofya’nın Dünya Kültür Mirası listesinden çıkarılabileceğini ima ediyordu. Bu aslında zafer sevinci içindeki bölüme galeyana gelip bu yapıtları tahrip etmeme uyarısı da sayılırdı.
Durumu en iyi özetleyen cümleleri Meclis Yöneticisi Mustafa Şentop kurdu: “Ayasofya bizim kuşağımızın, bizden evvelki birçok kuşağın ülkülerinde cami olarak açılması gereken bir yapı olarak (…) maksat olarak, hayal olarak, düş olarak mekan almıştı. ‘Zincirler kırılsın, Ayasofya açılsın’ bizim gençliğimizin en kıymetli sloganlarından biriydi.”
Halbuki çok değil, daha bir küsur yıl kadar evvel, belediye seçimleri öncesinde bir halka hitap sırasında Erdoğan “Ayasofya açılsın” sloganlarını susturarak “Önce önündeki Sultanahmet’i doldurun, provokasyonlara gelmeyiz” demişti. Soru birkaç gün sonra, 18 Mart 2019’da üç kanalın ortan canlı yayınında sorulduğunda daha da açık konuşmuştu:
• “Bunları aşmak bizim için sorun değil. Aşarız. Lakin getirisi götürüsü nedir? (…) Bizim için faturası çok daha ağırdır. Unutmayalım, şu anda dünyanın çok çeşitli memleketlerinde bizim binlerce camimiz var. Sanki bunu söyleyenler, o camilerin başına ne gelir diye düşünüyor mu?
• “Kusura bakmasınlar, bunlar dünyayı tanımıyorlar. Muhataplarını bilmiyorlar. Onun için ben bir siyasi önder olarak, bu oyuna gelecek kadar istikametimi kaybetmedim. (…) Onun için hassas olacağız, dikkatli olacağız, bu tezgâha gelmeyeceğiz.”
Aradan geçen kısa müddette ne oldu da “Bu oyuna gelecek kadar istikametimi kaybetmedim” diyen, “bu tezgâha gelmeyeceğiz” diyen Cumhurbaşkanı, dış dünyada reaksiyona yol açan bu adımı attı? O nedenle, “Ne değişti?” sorusuna cevap aramamız gerekiyor?
METNIN TAMAMI
Gazete Duvar
